ЛЯЛЬКА

 Юліюш Гайнаў (1786–1853) – аўстрыйскі фельдмаршал, які жорстка задушыў венгерскае паўстанне.

[

←103

]

 Лаёш Кошут (1802–1894) – венгерскі палітычны дзеяч, кіраўнік венгерскай рэвалюцыі 1848–1849 гг.

[

←104

]

 Няхай жывуць мадзьяры! (венг.).

[

←105

]

 Мястэчка на тагачаснай мяжы Польскага Каралеўства (у складзе Расіі) і Галіцыі (у складзе Аўстрыі).

[

←106

]

 Жэцкі, відавочна, сядзеў у расійскай турме ў Замосці.

[

←107

]

 Ігнацы!.. Пане Езус… Ігнацы! Дзе ты быў так доўга, дарагі Ігнацы? (ням.).

[

←108

]

 Пане Езус!.. Але ж ты не піў яшчэ кавы? (ням.).

[

←109

]

 Мілы Божа! Аднак жа ўжо дзясятая гадзіна… (ням.).

[

←110

]

 Езус! Езус!.. Як страшна... Але скажы мне, дарагі Ігнацы, чаго ты хадзіў у Венгрыю? (ням.).

[

←111

]

 Кава заўсёды была добрая, і ў абед ты добра наядаўся… Чаму ж зрабіў гэта? (ням.).

[

←112

]

 Дзіўна! (ням.).

[

←113

]

 11 мая 1878 г. анархіст Макс Гёдаль зрабіў няўдалы замах на германскага імператара Вільгельма І (1797–1888).

[

←114

]

 Славуты варшаўскі парк. Назва паходзіць ад палаца канца XVII ст., першапачаткова прызначанага на лазні. Палац быў перабудаваны апошнім каралём Рэчы Паспалітай Станіславам Аўгустам.

[

←115

]

 Новае памяшканне Жэцкага Б. Прус змяшчае на Кракаўскім прадмесці, 7. У 1937 г. тут была ўсталявана памятная шыльда ў гонар Жэцкага.

[

←116

]

 Гаворка пра злоўжыванні пры выкарыстанні сродкаў падчас паўстання 1863–1864 гг.

[

←117

]

 2 чэрвеня 1878 г. анархіст Караль Нобілінг зрабіў замах на імператара Вільгельма І, параніўшы яго.

[

←118

]

 Хрысце, змілуйся! (грэч.).

[

←119

]

 Гаворка пра ўзмацненне антысемітызму напрыканцы 1870-х гг.

[

←120

]

 Тонкія пасхальныя каржы з прэснага цеста.

[

←121

]

 Вуліцы ў габрэйскай частцы Варшавы.

[

←122

]

 Цытадэль была пабудавана на загад Мікалая І у 1832–1840 гг. У адным з будынкаў, г. зв. дзясятым павільёне, знаходзілася палітычная турма.

[

←123

]

 Паліцэйскі пастарунак.

[

←124

]

 Маецца на ўвазе пашпарт (від на жыхарства).

[

←125

]

 Тагачасны гумарыстычны французскі часопіс.

[

←126

]

 Гаворка пра Вострую Браму з абразам Маці Божай у Вільні.

[

←127

]

 Маюцца на ўвазе рэшткі фундаменту г. зв. Świątyni Opatrzności. Яе будаўніцтва пачалося ў 1792 г. у гонар Канстытуцыі 3 мая. У пазнейшы час – месца спатканняў патрыятычнае моладзі.

[

←128

]

 Баляслаў Прус апісаў як “дом Ленцкіх” будынак пры вуліцы Круча, 26, знішчаны падчас Варшаўскага паўстання.

[

←129

]

 Лек супраць глістоў.

[

←130

]

 Засцянкоўцы ці дробныя мяшчане.

[

←131

]

 Абмен валюты.

[

←132

]

 Добра!

[

←133

]

 Закладная сума.

[

←134

]

 Ад ням. Reitschule – школа коннае язды.

[

←135

]

 Хвароба мозгу ў коней.

[

←136

]

 Вакульскі мае на ўвазе легенду з “Банкета” Платона.

[

←137

]

 Зняважліва пра мешчаніна.

[

←138

]

 Вось як! (фр.)

[

←139

]

 Калі ласка, мой пане… (ням.), пан, дзень добры, панядзелак (фр.).

[

←140

]

 Легендарны халдзейскі кароль, слаўны паляўнічы.

[

←141

]

 Работнік, што здабываў пясок з рачнога дна на гаспадарчыя патрэбы гараджан.

[

←142

]

 Помнік каралю Жыгімонту ІІІ Вазу на Замкавым пляцы, пастаўлены ў 1643–1644 гг. на высокай калоне.

[

←143

]

 Навуковае таварыства даследчыкаў розных спецыяльнасцяў. Існавала з 1800 да 1832 г., калі было зачыненае расійскімі ўладамі пасля Лістападаўскага паўстання.

[

←144

]

 Калі ласка (фр.).

[

←145

]

 Хіба не? (фр.)

[

←146

]

 Дапускаю, што так (фр.).

[

←147

]

 Эрнэст Росі – знакаміты італьянскі акцёр – прыехаў на гастролі ў Варшаву 16 чэрвеня 1878 г.

[

←148

]

 Тут і далей пераклад Кандрата Крапівы.

[

←149

]

 Ёзэф Супіньскі (1804–1893) – польскі эканаміст, заклікаў да “працы і ашчаднасці”.

[

←150

]

 Палац і парк у Парыжы, рэзідэнцыя караля.

[

←151

]

 Жонка Напалеона ІІІ.

[

←152

]

 Дадатковая – пры заключэнні шлюбу – умова, што датычыць маёмасці.

[

←153

]

 Вядомая ў той час фірма, якая прадавала кветкі, садавіну і гародніну.

[

←154

]

 Юльян Добрскі (1811–1886) – знакаміты оперны тэнар.

[

←155

]

 Саракоўка – манета вартасцю 20 капеек (адпавядала польскім 40 грошам).

[

←156

]

 Добра! (габр.)

[

←157

]

Касцёл капуцынаў знаходзіўся побач з палацам Паца, у якім з 1875 г. месціўся Акруговы суд.

[

←158

]

 Варшаўская турма, назва якой паходзіць ад вуліцы Пáвей.

[

←159

]

 Героі оперы Вердзі “Травіята”.

[

←160

]

 Імя з сентыментальнага рамана Ж.-Ж. Русо “Юлія, або Новая Элаіза”.

[

←161

]

Аднапавярховыя парныя будынкі на галоўным тракце пры ўездзе ў горад для збору аплаты мытнай і дарожнай.

[

←162

]

 Папулярны ілюстраваны часопіс. Выходзіў у Варшаве з 1859 да 1939 г.

[

←163

]

 Тут: дэгустатар-эксперт, які ацэньвае гатункі і якасць алкагольных напояў на падставе іх выгляду, смаку і паху.

[

←164

]

 Заезны двор у Варшаве, пабудаваны ў 1770–1784 г. Захаваўся да гэтага часу.

[

←165

]

 Вінны склеп Караля Лесіша знаходзіўся на Кракаўскім прадмесці, 56.

[

←166

]

 Вінны склеп у Варшаве, заснаваны ў XVI ст., які пазней перайшоў да сям’і Фукераў. Тут да 1939 г. знаходзілася калекцыя самых старадаўніх він свету.

[

←167

]

 Адмыслова сагнутая трубка, якая служыць для пералівання вадкасцей.

[

←168

]

 Адміністратар замка і прылеглых тэрыторый. Пасада кашталяна з часам стала ганаровым тытулам.

[

←169

]