Мроi Багны (СИ)

Вяшчунка. Мац-Заступнца. Рамейцы называюць яе Валадаркай Гадзюк. А семгальцы - Жытняю Цёткай, якую можна сустрэць у спелых палях гарачым летнм поднем...

- Яна мне сказала - не бойся. У Семгалене, у Паночнай Багне, Мрою сваю знойдзеш...

- Ты знайшла сваю Мрою, ларыя.

- Але мне патрэбен тольк спавядальнк!

Локс мачыць, кваючы галавой. Потым кажа, усмхаючыся:

- Хутка, ларыя, хутка. Спавядальнк ужо дарозе. Ён будзе тут з дня на дзень. Я кажу.

- Я дачакаю, ойча. Дачакаю, - адказвае яна ледзь чутна.

Локс сыходзць. Два ганчак ляжаць ля парога глядзяць на яе вачыма праайцо.

Карчма ля ракi

Многае змянлася з тых часо, як Мка Венд (у народзе званы Ахмстрыньчык, то бок ахмстрын сынок) прыйшо да лады, зрабшыся Намеснкам Паночнай Правнцы. Альбо, кал па-шчырасц сказаць, здзейсн дзяржаны пераварот, гвалтам захапшы карону. Хаця кароны той жо не снуе. каралества таксама не снуе. Цяпер тут правнцыя. Паночная скрана мперы. Давол адсталая, трэба заважыць. А мнула сяго тольк дзесяць гадо... Альбо дванаццаць? Так адразу не згадаеш. Хутка ж яны скацлся. Шкада. Была дзяржава, як той сад у квецен, а сёння... Яшчэ не такое запусценне, як ва сходнх фемах, аднак блзка жо, блзка. А Мка... Ды што Мка? Ахмстрыньчыку пляваць на свой народ. Яму паабяцал, н многа, н мала, вянец парфру мператара. Чакае аж дагэтуль. Наны. Дакладней кажучы, вар'ят, горай за тых, каго трымаюць пад замком абцел Ойгена Блажэннага. ён дано жо не першы фаварыт Агусты. Абрыд за гэтыя гады. Байструк, бялясы варвар... Некаторыя сё яшчэ асмельваюцца вымавць гэта слых. Нават цяпер. Заканчваюць, прада, пагана. х галовы з выдраным языкам гнюць на тычках пасярод Гарматнай плошчы Вльску, сягонняшняй сталцы правнцы. Галовы на калах, высталеныя на сеагульны агляд. Вынаходка Ахмстрыньчыка. У Царгорадзе так не робяць. за старым Вендам такога не было. Але, шмат чаго змянлася. А вось вно тут па-ранейшаму дрэнь. Хоць у чымсьц пастаянства. Апроч кошта, хба што. Вно тут цяпер таннейшае за хлеб. Тутэйшыя затое задаволеныя. Цяпер для х адна цеха - хмель ды забыццё... Госпад Вышн, пра што я тольк думаю?..

Нартас сядзе за сталом, збтым з груба абчасаных дошак, утаропшы безуважны позрк за акно. Звонку шумела залева, па шыбах збягал частыя кропл. Удалечын за полагам дажджу вднелся смутныя абрысы рак колеру свнцу навслыя над ракой уцёсы, парослыя густым хвойнкам. Праз непагадзь прыцемк надышл раней, чым звычайна. У зале карчмы панава змрок, але свяцльня яшчэ не запальвал. Наведнка было няшмат. Нводнага з Царгорада, усе тутэйшыя. Каржакаватыя шыракаскулыя, з грубаватым рысам твару. Будзем шчырыя - не самы прывабны народ на Кантыненце. Усе як адзн схмурнелыя ды панурыя, ды яшчэ мачаць, нбы на пахаванн. Амаль увесь час мачаць. А кал гавораць, то неяк з асцярогай, напаголасу. Зрэшты, х можна зразумець. Нават сюды, у гэтую глухень, магл завалачыся Шпег з Тайнай Канцыляры Ахонк з Калег Прады. Калсьц х лёгка было вызначыць па чорных шэрых адзеннях, але апошня гады яны сё часцей адмалялся ад унформы апранался, як звычайныя местачкоцы альбо сяляне. Так прасцей было змяшацца з натопам.

- Ты бачы...гэтых?

Хрыплы шэпт вырва Нартаса з задуменнасц. Ён адвярнуся ад акна перавё позрк на чалавека, як сядзе насупраць. Лодачнк. Мужчына гадо сарака, апрануты буры непрамакальны плашч такя ж боты. Светла-шэрыя вочы бялявыя валасы выдавал м ураджэнца прымор'я. Альбо Дольнай Зямл, як кажуць тутэйшыя. Ён хмылся, дэманструючы дрэнныя, вышчарбленыя зубы.

- Гэтых вось бачы? - патары лодачнк, тыцнушы пальцам у бок агмяню, у якм гарэла бярозавае паленне.

Нартас прасачы за ягоным позркам. Ля агмяню на дошках падлог сядзел, скурчышыся, дзве стоты. Ростам не вышэй за дзця-падлетка. Абодва захутаны бясформенныя скураныя плашчы з нзка насунутым каптурам - так, што не разгледзець н х постацей, н аблчча.

- Гул. Пажыральнк мярцвячыны, - хрыпла зашапта лодачнк. - Снодаюцца тут. Спускаюцца з уцёса. Бач ты, ад дажджу хаваюцца. Поскудзь!

Ён схап са стала пустую драляную мску шпурну яе бок агмяню. Тыя двое нават не зварухнулся, быццам пагружаныя дзнае здранцвенне.

- Чакаюць свайго часу. Кал мы се здохнем, яны будуць тут гаспадарам, - змрочна падагульн лодачнк.

Кнушы знак згоды, Нартас паднёс да вусна чару з падагрэтым вном. У тутэйшых корчмах густое чырвонае вно змешвал з насеннем кмена, дзкм мёдам засушанай вшняй, а пасля награвал гэтую сумесь на вуглях. Смеху вартае падабенства салодкага вна з цынамонам, разынкам бурым цукрам, якое падаюць у корчмах Царгорада, сталцы мперы. Сапрадны рамейск цынамон каштуе занадта дорага. Тутэйшыя прылачылся гатаваць гэты вытанчаны напой, выкарыстоваючы больш танныя складнк.

- Цяпер шмат хто жыве з думкай аб блзкм канцы свету, - прагавары Нартас, адпшы глыток.

Гэта было прадай. Канца свету чакал яшчэ летась, кал небе всел хвастатыя зорк, бачныя нават удзень, а Месяц пацьмяне набрыня атрутай, якая пралвалася на Зямлю чорным дажджам. Сонца, аднак, не згасла, жыццё працягвалася.