Зрнушы наперад, ён разгледзе спчастыя скалы на супрацьлеглым беразе рак. х завостраныя вяршын знмался да чорнага неба, а проста над м цьмела месяцовае сонца - згустак чарнаты, аблямаваны чырванаватай каронай. Скалы был жывыя. х стромкя сцены был спярэшчаны вачам ратам, падобным да догх расколн. Раты несупынна адчынялся зачынялся, ляскаючы зубам выкдваючы язык барвовага полымя.
Страшны М'ану сядзць у запеччы,
Па Рудзцы раскну ён сетк,
Ловць Ману грэшныя душы
Ды жалезны кацёл х кдае...
Над барвовай плынню здымася мост - рашэцстая арка, зробленая з выбеленых пазванко. Мост бы перакнуты ад берага да сярэдзны рак, дзе звышалася каменная выспа. Пасярод выспы стая высок частакол, на калах всел рог конскя чарапы, а нзе ляжал дзныя каменныя стоды, разбтыя жорны счанелыя костк ц то людзей, ц то жывёл. Ён узышо на мост рушы да выспы. Унзе пад мостам струменла крывавая плынь.
Дайшошы да сярэдзны моста, ён спынся. Валадар Рудзцы выйша з-за частаколу рушы насустрач чалавеку. Ён выгляда, як бяскрылы цмок з шасцю лапам. Яго догае кольчатае цела было пакрыта бурай калматай посцю, а рагатую галаву вянчала жалезная карона *. Ступшы на мост, цмок перавасобся. Цяпер ён ме выгляд свабародага старца з цёмным аблччам льдзстым вачам. Старац бы апрануты догую белую кашулю, пазверх якой бы накнуты плашч з бурай воны. На яго грудзях запясцях пазвоньвал жалезныя кудмен, а руцэ ён сцска посах з амелы.
Чалавек схл галаву перад Ману. Валадар крывавай рак прыпа да яго вуха пача шаптаць.
***
Яны крочыл па топкай мшары, ахутанай шчыльнай смугой. Туман поз нзка над багншчам, курэ над вокнам прорва, блытася сцёблах журавннку з буйным ягадзнам, якя начным змроку здавался чорным. Туман глушы гук. Лез у глотку, як вата, забваючы лёгкя. Цяжка дыхаць. Дзна, што ён усё яшчэ трымаецца на нагах. Жанер той стрэл проста ва пор. Прыстав да грудзей внтоку нацсну на спуск.
'Ну што, Вочак, каптуляцыя?'
х зял кальцо проста пачал адстрэльваць, як вако у загоне. Хлопцы пайшл на прары. Бегл пад свнцовым дажджом, валлся долу, тварам у жоклую траву, што пахне дымам балотнай тванню, падымался, бегл, падал зно...
"Вочак, дзе Ян? Дзе?"
Не ведаю, Лта. Коган бы апошн, хто бачы яго жывым. Хаце выцягнуць яго з-пад агню. Валок за сабою пад кулям, трымаючы за руку. А той проста адшутрхуну яго, се на зямлю - да лхаматары, Коган, далей не пайду. Тады Коган суну яму рук сваю стрэльбу - ну чорт з табой! - пабег. Угаворваць часу не было. Халера!.. Трэ было слком цягнуць. Кухталё надаваць, у рэшце рэшт. што цяпер зробш?
- Пра х не думай, Стах. У х свой шлях.
Яна крочыла наперадзе, тонкая гонкая, як дзячына. Плыла шызай смузе, быццам не датыкаючыся зямл. У простай свтцы, спаднцы-андараку квятчастай хустцы з махрам. Так апранаюцца сельскя кабеты з Разлогу ды Сумрадз. У руцэ яна трымала старасвецк бляшаны лхтар. Агеньчык свечк за вясёлкавым шкельцам дрыжэ хстася, але не згаса. Час ад часу яе постаць гублялася, знкала тумане, тады бачны бы тольк агеньчык, як луна над дрыгвою, мгце у восеньскай ёдкай мзе, як святло маяка. Стах шо за ёй, адстаючы на некальк крока - след у след. Навокал ляжала багна. Пад тлустым мхом хсталася зыбкая глеба, сцёблы журавннку хвастал па шчыкалатках, чаплялся за ног, як зме, нбы спробе аблытаць, схапць, сцягнуць са сцяжынк да глухх прорва, над якм стабам стаяла смуга, а чорнай вадзе варушылася штосьц жывое драпежнае, глядзела мглу россыпам бляклых вачэй...
Йорхас каза: сцеражыся Валог. Нарвешся на яго людзей - май на вазе, палонных браць не будуць. Шчурок прысягну да вясны з Братчыкам пакончыць. ён ведае пра змову. Пытанне тольк тым, накольк шмат ведае. У Цытадэл жо прайшл чыстк, ляцел галовы. Агуста прыбрала многх са свайго атачэння. Ды тольк сё не тых. Мажлва, Валога яшчэ мае козыры рукаве. Дачакае на спрыяльны момант ды выкладзе Агусце сё з гакам. Назаве галоных завадатара. тады сапрады канец усяму. А Шчурок, хутчэй за сё, зробцца новым Намеснкам... Ёсць, аднак, мавернасць, што Алех Валога перакнецца на бок Севаста. Севаст можа прапанаваць значна больш, чым Агуста. Пасаду Цытадэл, напрыклад. Што да Ахмстрыньчыка, то гутарка пра яго жо нават не вядзецца. Спсал з рахунка.
Туман над балотам гусце гусце, змяняючы колер. Малочна-бялясы напачатку, ён спакваля зрабся густа-шэрым, з прожылкам чарноцця. У смузе пачал мроцца абрысы ц то вако, ц то сабак. Потым з туману вынырнул два ганчак - чорныя, як шок, з завостраным вушам - мочк, без брэху, заскакал вакол Стаха. Ён адчу, як у руку яму тыцнулася халодная мыса. Стах адхснуся.
- Не бойся. Не крануць, - сказала яна.
- Мне не страшна.