Зраб╕╝шыся жа╝нерам унутраных войск, Ян пача╝ атрымл╕ваць жалаванне, ╕ час ад часу ён дасыла╝ мне грошы. Я не адма╝лялася. Грошай мне за╝сёды бракавала. Ян усё яшчэ наведва╝ся да мяне падчас водпуска╝ - хутчэй па звычцы, альбо для прыл╕ку. Да гэтага часу мы стал╕ зус╕м чужыя адно аднаму. Я спадзявалася, што скончы╝шы навучанне ╝ ваеннай школе, Ян вернецца дадому. Але мае надзе╕ не спра╝дз╕л╕ся. Жа╝неры-шараго╝цы (а Ян бы╝ шараго╝цам) жыл╕ ╝ казармах на ╝скра╕нах В╕льска. Аф╕цэрам давал╕ казённыя кватэры. Кал╕ Ян даслужыцца да звання аф╕цэра, яму дадуць жыллё. А потым ён, хутчэй за ╝сё, ажэн╕цца. ╤ забудзе мяне канчаткова.
Сама я аб замужжы не думала. Мне было ╝жо дваццаць два, яшчэ трошк╕, ╕ я зраблюся старой каргой, на якую не паглядз╕ць н╕водз╕н мужчына, але адна тольк╕ думка аб сямейным жыцц╕ выкл╕кала ╝ мяне аг╕ду. Жыла я амаль у галечы, але ╝сётк╕ гэта было падабенствам свабоды. Мне, прынамс╕, не трэба было прас╕ць дазволу ╝ мужа, каб выйсц╕ на вул╕цу або куп╕ць сабе стужку ╝ валасы. ╤ мяне не б╕л╕ штодня, як маю замужнюю суседку. Я часта бачыла, як мужык-прапойца цягае яе па кал╕доры барака, намата╝шы ейныя валасы сабе на кулак. Дзец╕? Я не бачыла сэнсу ╝ тым, каб нараджаць жа╝нера╝ для ╤мперы╕ ╕ дзевак для салдацк╕х уцех. Я ведала, што робяць з дзецьм╕ рамейск╕я школы. Мой брат бы╝ таму жывым прыкладам.
За гэтыя гады Ян з хлапчука ператвары╝ся ╝ гожага юнака. Ваенная ╝н╕форма л╕чылася прывабнай. Дзе╝к╕ яго люб╕л╕. Ён з задавальненнем распавяда╝ мне пра свае любошчы. Аб жан╕цьбе ён пакуль што не задумва╝ся - дый хто пойдзе за простага стражн╕ка? Вось кал╕ ён стане камандз╕рам... Але гэта будзе яшчэ не скора. Пакуль жа Ян ╕мкну╝ся ╝зяць ад жыцця ╝сё, што тольк╕ мог. Ён са смехам расказва╝ пра свае п'яныя загулы ╕ бойк╕ з мясцовым╕ забулдыгам╕. Адна з так╕х прыгод скончылася сумна - цыв╕льныя адцягнул╕ яго на задворк╕ карчмы ╕ давол╕ моцна адмяцел╕л╕. Так моцна, што яму прыйшлося тыдзень праваляцца ╝ лазарэце. 'Ледзь усе зубы не павыб╕вал╕, паганцы. Бачыш? ' - гавары╝ ён, ╕ адцягну╝шы пальцам верхнюю губу, дэманстрава╝ два абламаных зуба. Потым, ачома╝шыся, ён разам з двума сябрукам╕-стражн╕кам╕ адшука╝ завадатара той бойк╕. Небараку зацягнул╕ ╝ прыб╕ральню ╕ закл╕навал╕ шчоткай дзверы. 'Ён ледзь не абраб╕╝ся са страху, дума╝, мы з яго эверонскую мужадзеву зроб╕м, ах-ха-ха! Ды не, мы з ╕м па-добраму," каза╝ Ян. Стражн╕к╕ проста паштурхал╕ яго нагам╕ - не вельм╕ моцна, але каб запомн╕╝. Пасля Ян ╝зя╝ свайго кры╝дз╕целя за валасы ╕ пару разо╝ прыкла╝ яго галавой аб кафлянае сядал╕шча - так, што ╝ таго зубы пырснул╕ з рота, што тыя пацеры. Напрыканцы стражн╕к╕ прымус╕л╕ яго по╝заць на карачках ╕ зл╕зваць ╝ласную кро╝ з запаганенай падлог╕. Няблага, так?
- Госпадзе, Ян, знайшо╝ чым хвал╕цца. Жах як╕, - гаварыла я з аг╕дай.
- Жах, якая ты зануда! - адказва╝ ён, смеючыся.
Ад так╕х гутарак мне раб╕лася н╕якавата. Я б ╕ рада была думаць, што ╝сё гэта хлусня, салдацк╕я байк╕ - але Ян бы╝ не так╕. Я занадта добра яго ведала. Хлус╕ць ён не ╝ме╝. Яны напра╝ду так жыл╕, ╕ гэта л╕чылася нармальным. Нягледзячы н╕ на што, я ╝сётк╕ ╕мкнулася падтрымл╕ваць стасунк╕ з братам, хаця дачыняцца з ╕м раб╕лася ╝сё цяжэй. Апошняя наша шчырая гутарка адбылася ╝восень напярэдадн╕ па╝стання, а потым мы пачал╕ ╕мкл╕ва аддаляцца адно ад аднаго.
Было свята - ╝годк╕ ╬з'яднання. У гэты дзень, дванаццаць год таму, А╝густа падп╕сала грамату, згодна якой Карале╝ства Семгален пераходз╕ла ╝ статус ╕мперскай прав╕нцы╕. Уз'яднанне прав╕нцы╕ з метрапол╕яй, карацей кажучы. Знамянальная дата. Гадав╕ну ╬з'яднання тут святкуюць з размахам. У стольным В╕льску зрання грымяць парады, а ╝вечары неба над горадам кв╕тнее салютам╕. Народ гуляе напо╝н╕цу ╕ з нагоды свята ╝п╕ваецца да па╝смерц╕. У гэты дзень у стражн╕ка╝ работы па горла - трэба прыглядваць за нато╝пам, ╕накш паважныя семгальцы, нажлукц╕╝шыся салодкага в╕на, паадб╕ваюць адно аднаму галовы ╝ п'яным угары.