Нарач

Чакай, Тацяна, заўтра рана
У сваты да цябе прыйду.

«Наляцелі скурадзёры
З паліцэйскаю ардой.
Заазёры, заазёры
Пастаім мы галавой!

Пастаім мы за палеткі
Дружна, смела у баю.
Ёсць у нас густыя сеткі, —
Долю вылавім сваю!

Ёсць і сілы ў нас нямала
На паноў пайсці з калом…»

• • • • • • • • • • • • • • • • • •

Расшумеліся цымбалы,
Быццам Нарач бурным днём.

Рыбак

Ды ты, Іван, ужо спазніўся.
Яшчэ як верасы цвілі,
Ў Сымона ноч усю да ўсходу
Сваты гулялі і пілі.

Тацяна

Ты бачыў мо, ці піў мо разам,
Ці дамаўляліся з табой?

Рыбак

Не, толькі бачыў, як ішла ты
З сваім каханым раніцой…

«Пойдзем грамадой наперад,
Возьмем за грудзі бяду
I густы закінем невад,
Падвалокі пад ваду!

Эх ты, доля, з лыка звіта,
Нарач — наша старана!»

• • • • • • • • • • • • • • • • •

Скрыпка кнігаўкай падбітай
Доўга плакала адна.

6

Iван

Я адвяду цябе, Тацяна.

Тацяна

Зайду сама, мне недалёка.

Iван

Тады ідзі…
Каб ведаў, хто цябе засватаў,
Узяў бы я яго на вока.

Тацяна

Злаві, спытай.

Iван

А што ж, — злаўлю.
Яшчэ пачуеш.
I ён мо з тых, якія тут
Над Мястрам, Нараччу бунтуюць.

Тацяна

Ты, можа, паліцэйскі шпік?
Бунтуюць людзі — есці хочуць.
Не аддадуць паны азёр, —
Устане наша Наднарочча.

7

Азёры, азёры, азёры
Ўдалі забялелі.
I думы кладуцца узорам
На снежнай кудзелі.

Далёка — узгоркамі поле,
Акопы, траншэі, драты,
Магілы вайны і нядолі
Заснулі пад снегам густым.

Мо вецер з-над Рэйну, Дунаю
Тут плача заўсёды з тугі
Ці бура ад краю да краю
Галосіць з далёкай тайгі?

Азёры, азёры, азёры,
Шум бору сасновы,
Вузкіх палазінаў узоры
I кій ялянцовы!

Старыя рыбацкія хаты,
Пад прызбамі — гурбамі снег.
А вокны з-пад броваў кудлатых
Глядзяць з-пад завеяных стрэх.

А ў хатах і змрочных, і цесных
Варожаць: як выйсці з бяды,
I з сумнай азёрнаю песняй
Снуюць невады.

Азёры, азёры, азёры
Ў імгле забялелі.
Калышацца снежнае мора
На крылах мяцелі.

Азёры, да вас я дарогай
Прыйшоў пралажыць новы след.
З-за кратаў жалезных, з астрогаў
Прынёс вам прывет.

Ад тых, што вас больш не пабачаць,
Ад тых, што прыйдуць грамадой
У сонечны час, у гарачы,
Шчаслівай вяснянай парой.

Частка трэцяя

І