Паланэз Агінскага [Лірыка. Паэмы. 1996 – 2002]

Ці гляну навокал, ці памяць крану –
I чую і бачу: па гуку, на слову
Стараюцца гэрцы пакласці ў труну
Маю беларускую мову.

Стараюцца! Сотні ўжо гэтак гадоў –

Па гуку, па слову, па выразу цэлым —
І душаць, і душаць, і зноўку, і зноў, -
Каб стаўся наш край анямелым.

Ад злосці пры гэтым шалеюць ажно.

Аж кожны з іх зекры на лоб вырачае:
«Якая жывучасць! Дзе ўсмерцяць адно —
Там сем узамен вырастае!»

I лезе, і лезе — куды ні паглянь —

То гукам, то словам, то цэлай прымоўкай,
Як лезе стаквецце на ўлоннях палян
Ці ў пойме, цяплынню прамоклай.

I гэрцам ужо нехапае разваг:

Што здумаць-прыдумаць, каб справіцца з ёю?
Ну хоць ты суцэльны будуй саркафаг
Над гэтай праклятай зямлёю!

Не цямяць чужынцы, не кемяць свае,

Што тут не паможа і покрыў бетонны.
Любыя прыдумы ўзарве і сарве
Нясмертны дух слова бунтоўны!

2001-2002

СУСТРЭЧНЫ

Годзе, скептык, д'яблу ў лад
Цвердзіць марна,
Што вярнуца ў весні сад
Не рэальна.

А калі ў прыродзе ёсць

Цудадзейны
Міг вяртання ў маладосць
Неспадзеўны?

Светлы міг, каб уталіць,

Нібы смагу,
Боль, што ўсё яшчэ баліць -
Сціха, змалу.

Той, з якім і адыду,

Той, якому
Рысу я не падвяду
Аж да скону.

Як і кожны ў Бога госць,

Рад табе я,
Міг вяртання ў маладосць,
Міг-надзея!

Адлюбіў, недалюбіў –

Век не вечны.
Цудам, міг, цябе зрабіў
Боль сустрэчны.

2001-2002

ПАМЯЦІ ЯЎГЕНА КУЛІКА

Па заснежана-белай,
Журботна знямелай
Кальварыі
На плячах у сяброў
Адплывае у вечнасць душа.
Беларуская...
Непераможаная
I няскораная жандарамі,
Адгарапашнічала,
Адпакутавала,
Адспадзявалася
I - адышла.

З горніх высяў

Цяпер ужо будзе
Наш брат услухоўвацца,
Ці імчыцца ў пагоні
Той вершнік ягоны
Па роднай зямлі,
З кім ён побач, нябачны,
Ляцеў і ляцеў,
І не мог супакоіцца:
«Мы зваюем! Зваюем!
I вернем усё,
Што чужынцы ўзялі!..»

Так, цяпер ён ужо

Будзе бачыць адтуль,
Як у слёзках канваліяў
Ці ў слязах васількоў і рамонкаў
Замрэ перад бурай
Зямля...
Над заснежана-белай,
Журботна-знямелай
Кальварыяй -
Непрагледзіста-хмарная высь.
Векавечны спакой.
Цішыня.

Знаю:

Воля не зломлена,
Дух ваякоў не расслаблены.
I аднак жа,
Абводзячы вокам
Глухую навокал
Зіму, -
Зноў і зноў
Выдыхаю пытанне
Губамі азяблымі:
«Колькі нас,
Каму гэтак баліць Беларусь,
Як балела яму?..»

2002, студзень

ЛЮБІЎ БЫ ЦЯБЕ Я, АЙЧЫНА

Івану Дзінкаву