Пантофля Мнемазіны

Мне сталася ніякавата... Вось ужо не прыходзіла ў галаву, што ў акадэмію Салома пайшоў дзеля мяне... Маляваў жа файна. Хвалілі. Можа, сам сабе прыдумаў, каб апраўдаць, што не давучыўся? Хаця... Чаму менавіта ён не давучыўся? Мне раптам стала горача. Ён жа кінуў вучобу на другім курсе, якраз тады, калі я выйшла замуж.

- Што, і сышоў з акадэміі з-за мяне?

У маім голасе не хапала належнай долі іроніі.

- Д-дурань таму што.

У людзей дурні мруць, а ў нас як з вады ідуць.

Мацей пацёр запясце, абматанае вечнымі фенечкамі, і неяк надта злосна пакрывіў рот... Непрывычна злосна.

- А потым я п-проста зразумеў, што гэта ўсё не мае значэння. Што раблю, што не раблю... Хоць са скуры вылузаюся. Гэта як спрабаваць п-прарасціць зерне, у якім няма зародку расліны. Бес-ка-рыс-на...

Жалезны цмок страшэнна загрукатаў, выпаўзаючы з тунеля на святло. З ягонага чэрава вываліўся натоўп. Некаторыя цікаўна на нас азіраліся: нешта такое, адчайнае, было ў застылым твары майго... ну, не зусім майго, айцішніка. Бач, як разьбу сарвала ў чалавека... А проста я ўжо тыдзень не дазваляла яму прыходзіць. І ўвогуле... Так, без дапамогі Мацея нельга выратаваць Віталя... Але ну не магу я зараз быць з іншым. Дазваляць нават датыкацца да сябе. Толькі не цяпер, калі мяне нібы ахутвае так і не забыты за сем гадоў пах мокрай ад дажджу курткі, мроіцца дотык іншых вуснаў... Прабач, Мацейка, але закаханыя - самыя страшныя эгаісты.

Я ўспомніла Юдзіф... Тую, біблейскую, што пайшла ў шацёр да варожага ваяводы Алаферна, каб пасля ночы кахання адсячы яму галаву.

- Давай на вуліцу выйдзем, пагаворым... Ну што ты як маленькі.

І ён пайшоў за мной. Як на вяровачцы. І мне зусім-зусім не было сорамна. І зараз я скажу яму ўсё, як прасіў Віталь...

- Ты здагадаўся, як расшыфроўваць доктараў сшытак?

Мацей недаверліва ўгледзеўся ў мае вочы, можа, думаў, што я жартую. Бог мой. Я яшчэ ніколі не адчувала такой страты пачуцця гумару.

- Ведаеш, неяк настрою ў мяне не было т-той лабудой займацца.

Мы стаялі на праспекце, ля плота з алюмініевых шчытоў, за якімі стукала-грукала будоўля на замежныя грошы. Хутка ў гэтых грувасткіх вуллях усе соты запоўняць грашавітыя па нашых мерках прыхадні. На банеры, прымацаваным да плота, красаваўся праект будучай забудовы, якую наш далёкі продак прыняў бы за загон для цмокаў.

- Калі расшыфруеш, я паеду з табой за мяжу, як ты марыў.

Мацей ускінуў галаву, ягоныя вочы незразумела бліснулі.

- Г-гэта як у казцы, бязглуздае задание для малодшага царскага сына? Вырасціць к-каменнае дрэва, прынесці грэбень русалкі, узараць п-поле на запрэжаных у плуг медзвядзях... Навошта табе тыя запісы? Фармацыяй занялася?

Корвус сказаў - даць праўдападобнае тлумачэнне.

- Ну, лічы бязглуздым заданием. Тым больш самому ж цікава яшчэ нядаўна было. Але... Люцыян Корвус - рэпрэсаваны пры Сталіне. Сядзеў, напэўна ж, з іншымі беларускімі навукоўцамі ды творчай інтэлігенцыяй. Памятаеш, я казала наконт праекта сайта пра ахвяр рэпрэсій? Уяўляеш, колькі важнага дзед Віталя мог зашыфраваць! Імёны катаў і ахвяр, падрабязнасці допытаў...

Салома пацёр нявыспаны твар. Канцы паласатага шаліка біліся ў паветры. Сёння б^іў адзін з самых халодных дзён лета, збольшага спякотнага да адурэння. Вецер штурхаўся, як ахоўнік у вельмі дарагім клубе, куды лезе шантрапа.

- У мяне п-пакуль і здагадак няма наконт шыфру. Ніякай сістэмы...

- А ты скарыстай тую праграму, што вы распрацоўваеце. Як яе... “Агата”?

Спадзяюся, мой голас прагучаў дастаткова абыякава. Але Салома напружыўся:

- Ты ж ніколі не цікавілася маёй п-працай... З чаго ўзяла, што “Агата” можа штосьці расшыфраваць?

Я апусціла вочы.

- Ты сам казаў...

Спазяюся, што і праўда казаў, я ўсе айцішныя размовы прапускала міма вушэй.

Мацей змрочна маўчаў. Ледзь паспеў адхінуцца ад чарговага раварыста - дарожкі для ровараў на новым праспекце парабілі, а пазначыць забыліся. Вось і мяшаюцца пешаходы і ездакі, кожны перакананы, што ў сваім праве.

- “Агата” напэўна дапамагла б. Але я не магу ёй скарыстацца. Я - т- толькі адзін з яе стваральнікаў. Ну, як бы табе пат-тлумачыць... - Мацей паварушыў у паветры пальцамі, нібыта хацеў злавіць нябачную павуцінку.

- П-памятаеш свой улюбёны серыял “Грым”, пра паляўнічых на пярэваратняў? Сем ключоў, на кожным - частка карты, і т-толькі склаўшы ўсе, можна знайсці скарб. Нас не сем, нас чацвёра. Кожны распрацоўваў сваю ч-частку праграмы. А ўсё ўцале ведае т-толькі кіраўніцтва. Ды каб я і ведаў... Гэта ж яшчэ ў стадыі т-тэставання, карпаратыўная таямніца.

У мяне ажно слёзы навярнуліся на вочы ад крыўды - няўжо ўсё ляснецца! І Корвус змушаны будзе хавацца надалей і, каб уберагчы мяне, адмовіцца ад сустрэч...

- Слухай, не трэба мяне грузіць. Ключы, таямніцы... Проста зрабі мне падарунак. І... я з табой паеду.

- У якасці к-каго?

Салома быў амаль жорсткі. Мне аж сталася няўтульна. Ён ніколі не быў жорсткім са мной.

- Ты зрабі, а пасля вырашым.

Ці было мне сорамна за падман?