Пантофля Мнемазіны

- Слушна... А я паспрабую прывесці да розуму таварыша маёра. Наколькі ведаю, паміж прыступамі ён цалкам адэкватны. Можа, яму ўдасца хоць трохі стрымаць сваіх калегаў.

Яўгенія сунула рукі ў кішэні кофты, панура зірнула на Рыгора, які спаў пад яе нагамі.

- Так, пакуль пад раніцу з ім гэта не сталася, мы добра гаварылі.

Калі Гасподзь адпускаў у свет гэтую раніцу, не заўважыў, як яна спатыкнулася і пабіла палец аб нябёсны парог. Вось і пайшла па свеце злючая-падлючая, шукаючы, на кім спагнаць крыўду. Задыханы Сымон Пятровіч падкульгаў да загадчыцы, якая спехам кідала ў печку кабінета нейкія тэчкі:

- Бяда, панёс нас чорт на дзіравы мост. Упусцілі аднаго... Разам з машынай.

Санітар выцер спацелы лоб.

- Хто б падумаць мог - здыхлік у акулярах, але адчайны. Пабачыў, як скручваем ягоных таварышаў, і газануў... Вароты пратараніў. Усё, цяпер лік на гадзіны...

Загадчыца аддала богу Жыжалю яшчэ адзін стос папер. Яе лясныя вочы - бурштын і лістота - былі яркімі, як у сапраўднай гаёўкі, ляснога ацаляльнага духу, у зрэнках трымцеў чырвоны водбліск полымя.

- Ясна... Што ж, трэба дапамагчы сысці тым, каму неабходна.

- У нашу эмку больш чатырох не ўлезе... А калі ляжачыя... - змрочна зазначыў Пятровіч.

- Бярыце тых найперш, каго хавалі ў лепразорыі. Прафесара Візенталя абавязкова. І паведаміце ўсім, што здарылася... Хай хто хоча і можа, сыходзіць сам. Кагосьці можна вынесці на насілках, вывезці ў вазках... Скажыце доктару Корвусу, хай ушпіліць яшчэ дозу апалчэнцам. Няхай размесцяць іх у якой палаце, на койкі, якія вызваляцца. А тады таксама хай не марудзіць.

Паперы курчыліся ў печцы, нібыта іх мучыла не полымя, а занатаваныя на іх крамольныя таямніцы.

- Найперш вам трэба сысці, Яўгенія Міхайлаўна, - цвёрда заявіў Сымон Пятровіч.

Жанчына зноў адвярнулася да зыркай пашчы печкі, у якой ператвараліся ў попел і бязмоўе нечыя імёны.

- Я загадчыца Апошняга Прытулка. Я не буду ўцякаць. Хворых усіх мы ўсё адно не вывезем, а я іх не кіну. Давайце, часу мала...

Наступныя гадзіны прайшлі ў мітусні, якая, прынамсі, мае ўласцівасць адганяць адчай.

- Пятро Сымонавіч, а вы чаму вярнуліся? - разгублена пыталася Жэнька.

- Трэба ж было машыну назад прыгнаць, - роўным тонам адказаў санітар. - Яшчэ чатырох паспелі адправіць. І я не для таго сваіх скалечаных аднапалчан выратаваў, каб зараз збегчы. Буду з імі да канца. Можа, пакінуць хоць бязногіх франтавікоў у спакоі?

І раптам дадаў сурова:

- Мой бацька быў афіцэр. Палкоўнік. Так, царскай арміі. Ён герой

- ваяваў пад Гумбіненам, на Балканах. І мяне вучыў, яшчэ калі я быў кадэтам: армія гіне не тады, калі яе разбіваюць, а тады, калі яна пакідае сваіх параненых жаўнераў. А ты, доктар, чаму застаўся? - Пятро Сымонавіч зацікаўлена зірнуў на Корвуса. - Чэкіст не забудзе, як ты яму па пысе заехаў.

- А ёй што, адной усё разграбаць? - Корвус кіўнуў у бок жанчыны.

- Я таксама клятву Гіпакрата даваў і хворых кінуць не магу. У нас жа ёсць такія цяжкія, што без догляду і на гадзіну нельга. Вунь, толькі што прыступ у аднаго здымаў... Ледзь паспеў.

Раптам усміхнуўся амаль весела.

- Я ж Магістр Ордэна Захавальнікаў. Не расказвала Яўгенія Міхайлаўна? Не? Калі я быў у іх настаўнікам і вёў археалагічны гурток, яны вось такое прыдумалі... Суполка захавальнікаў гістарычнай справядлівасці. Я сам іх гэтаму вучыў. Мушу адпавядаць. І што рабіць, уцёкшы? У лесе хавацца, як лясныя браты?

Людзі маўчалі, і было ў гэтым маўчанні дужа шмат... І горыч, і безнадзейнасць, і сіла.

У кустах заценькала птушка.

- Што ж, час абходу... - неяк па-будзённаму прамовіла Яўгенія. - Пойдземце, Люцыян Станіслававіч, да пацыентаў. Зоймемся сваёй справай.

- Пойдзем, Яўгенія Міхайлаўна, - гэтак жа спакойна прамовіў Кор­вус. - Макараў з другога корпуса на сэрца ўчора скардзіўся, я адмяніў таблеткі... Трэба праверыць, які вынік...

Калі да падазронай спецбальніцы, хітра схаванай у лясных нетрах, пад’ехалі машыны з вайскоўцамі, хмары над пушчай не згушчаліся, вараннё не збіралася ў гатычныя зграі, над магіламі не рыдала прывідная Плачка... Усё было шарагова і звычна.

Забралі ўсіх.

Амаль.

У палаце з пракажоным прагучалі стрэлы. Не трэба савецкаму народу нават ведаць, што побач яшчэ існуе паганая хвароба, ад якой няма лекаў. Мы - народ-пераможца.

Над дзіцячым ложкам прыхадні нейкі час пастаялі, лаючыся і плюючыся ад агіды... Але савецкая навука мае патрэбу ў феноменах. Дзівосы трэба раз’ясняць. І феномен у выглядзе двух зрослых немаўлятаў забралі. Іх матку, з пачварным швом на разрэзаным жываце, што яшчэ сачыўся крывёю, занеслі на насілках у другую машыну, дзе валяліся покатам бязногія-бязрукія.