Patroj kaj filoj

— Sendube, ĉio ĉi estas natura, — diris Vasilij Ivánoviĉ, — sed ni iru prefere en la ĉambron. Kun Eŭgeno venis gasto. Pardonu, — aldonis li, sin turnante al Arkadio kun malgranda riverenco, — vi komprenas, la virina malforteco; la koro de la patrino…

Li mem estis tiel kortuŝita, ke liaj lipoj, brovoj kaj mentono tremis … sed li rimarkeble penis venki sin kaj eĉ ŝajnis indiferenta. Arkadio sin klinis.

— Vere, patrino, ni iru, — diris Bazarov kaj kondukis en la domon la senfortiĝintan maljunulinon. Sidiginte ŝin en komforta apogseĝo, li ankoraŭ unu fojon rapide kisis la patron kaj prezentis al li Arkadion.

— Mi kore ĝojas, — diris Vasilij Ivánoviĉ, — sed ne estu postulema; ĉe mi ĉio estas aranĝita simple, militiste. Arina Vlasievna, trankviliĝu, mi petas vin, kia manko de kuraĝo! La gasto havas malbonan opinion pri vi.

— Kara sinjoro, — diris la maljunulino tra la larmoj, — mi ne havas la honoron koni vian nomon kaj tiun de via patro …

— Arkadio Nikolaiĉ, — grave, duonvoĉe diris Vasilij Ivánoviĉ.

— Pardonu min, malsaĝan. — La maljunulino viŝis la nazon kaj poste, klinante la kapon dekstren kaj maldekstren, ankaŭ la okulojn unu post la alia. — Pardonu min. Mi ja pensis, ke mi mortos, ne revidinte mian ko…o…o…lombeton…

— Kaj jen vi revidis, sinjorino, — interrompis Vasilij Ivánoviĉ. — Tanjuŝa, — li sin turnis al nudpieda knabino dektrijara en bele ruĝa katuna vesto, time rigardanta tra la pordo, — alportu al la mastrino glason da akvo, sur pleto, vi komprenas? Kaj vin, sinjoroj, — aldonis li kun ia malnovmoda jovialeco, — permesu al mi inviti en la kabineton de la veterano.

— Almenaŭ unu fojon permesu ĉirkaŭpreni vin, Enjuŝa, — ĝemis Arina Vlasievna. Bazarov sin klinis al ŝi. — Kia belulo vi fariĝis!

— Belulo, ne belulo, — rimarkis Vasilij Ivánoviĉ, — sed viro, kiel oni diras, hommfé[56]. Kaj nun mi esperas, Arina Vlasievna ke, satiginte vian patrinan koron, vi zorgos pri la satigo de viaj gastoj, ĉar kiel vi scias, oni ne nutras najtingalon per fabeloj.

La maljunulino leviĝis de la seĝo.

— Tuj, Vasilij Ivánoviĉ, la tablo estos preta; mi mem kuros en la kuirejon kaj ordonos boligi la samovaron; ĉio estos preta, ĉio. Dum tri jaroj ja mi ne vidis lin, ne nutris, ne donis al li trinki; tio estas io!

— Bone, mastrino, zorgu, ne senhonorigu vin; kaj vi, sinjoroj, mi petas, sekvu min. Jen Timofeiĉ venis saluti vin, Eŭgeno. Ankaŭ li ĝojas, maljuna amiko. Ĉu ne vere? Vi ĝojas, maljuna amiko? Sinjoroj, mi petas sekvu min.

Vasilij Ivánoviĉ kun grava mieno iris antaŭen, trenante la malnovajn pantoflojn, kiuj klakis sur la planko.

Tuta lia malgranda domo konsistis el ses etaj ĉambroj. Unu el ili, tiu, en kiun li kondukis la gastojn, estis nomata kabineto. Dikpieda tablo, ŝarĝita per paperoj, nigriĝintaj pro la malnova polvo, kvazaŭ fumaĵitaj, okupis la tutan spacon inter du fenestroj; sur la muroj pendis turkaj pafiloj, kozakaj vipoj, du geografiaj kartoj, anatomiaj desegnaĵoj, portreto de Hufeland, monogramo, plektita el haroj en nigra kadro kaj diplomo sub vitro; leda kaj disŝirita sofo staris inter du grandegaj ŝrankoj el betulo; sur la bretoj senorde premis unu alian libroj, skatoloj, pajloŝtopitaj birdoj, boteletoj; en angulo staris rompita elektra maŝino.

— Mi avertis vin, mia kara vizitanto, — komencis Vasilij Ivánoviĉ, — ke ni vivas ĉi tie, kvazaŭ en bivako…

— Lasu la senkulpigojn! — interrompis Bazarov, — Kirsanov tre bone scias, ke via domo ne estas palaco kaj ke ni ne estas Krezusoj. Kie ni lokos lin, jen estas la demando?

— Trankviliĝu, Eŭgeno; en la flanka domo mi havas bonegan ĉambron; estos tre komforte tie por via amiko.

— Vi do konstruis flankan domon en mia foresto?

— Jes, jes; tie, kie estas la vaporbanejo, — sin miksis Timofeiĉ en la interparolon.

— Tio estas najbare de la banejo, — rapide klarigis Vasilij Ivánoviĉ. — Cetere, nun estas somero … Mi tuj kuros tien por doni ordonojn; kaj vi, Timofeiĉ, dume enportu la pakaĵojn de l’ sinjoroj. Al vi, Eŭgeno, mi donos, kompreneble, mian kabineton. Suum cuique[57].

— Jen kia estas mia patro! Komika maljunulo kaj tre bona, — aldonis Bazarov, tuj kiam Vasilij Ivánoviĉ foriris. — Sama strangulo, kia via patro, sed de alia speco. Li babilas iom tro multe.

— Ankaŭ via patrino, ŝajnas, estas bonega virino, — rimarkis Arkadio.

— Jes, senruza kreaĵo. Vi vidos, kian tagmanĝon ŝi donos al ni.

— Hodiaŭ oni ne atendis vin, ni ne havas viandon, — diris Timofeiĉ, kiu ĵus alportis la kofron de Bazarov.

— Ankaŭ sen viando ni estos sataj; el nenio oni povas fari nenion. La malriĉeco ne estas malvirto.

— Kiom da kamparanoj havas via patro? — demandis Arkadio.

— La bieno apartenas ne al li, sed al mia patrino; dek kvin kamparanoj, se mi bone memoras.

— Dudek kvin, ne malpli, — diris Timofeiĉ kun ofendita mieno. Eksonis klakado de pantofloj, kaj ree aperis Vasilij Ivánoviĉ.