PMEG_15.0.3_provizora_PDF_24_Marto_2019

O-vorto povas havi I-verbon kiel rektan priskribon (§27.4), precipe se la O- vorto havas agan signifon:

la povon labori ^{M 38}

forta deziro venki

ĝojo esti la unua

la neceso eduki infanon

Komparaj esprimoj

Oni povas priskribi O-vorton per kompara kiel-esprimo (§20.1). Tia pri- skribo staras ĉiam post la O-vorto:

haroj kielplumoj de korvo ^M141

vizaĝo kiel lakto kaj sango ^FA2105

En ĉi tiaj esprimoj oni ne uzu kia (§20.1.4). Ne diru *haroj kiaj plumoj de korvo*.

Subfrazoj

Por priskribi O-vorton oni povas uzi subfrazon (§33). La subfrazo ĉiam staras post la O-vorto:

Jen estas la pomo, kiun mi trovis. ^{FE 6}

Li rakontis la novaĵon, ke ŝi finfine alvenis.

Lokaj kaj tempaj E-vortoj

Lokaj, direktaj kaj tempaj E-vortoj (kaj E-vortecaj vortetoj) povas aperi kiel postmetita priskribo de O-vorto. Tiam oni subkomprenas kiu estas, kiu trov- iĝas, kiu okazas, estanta, troviĝanta, okazanta aŭ similan esprimon:

La floroj supre sur la tero odoras. ^FA183 = La floroj, kiuj troviĝas supre...

El la preĝejo tute apude penetris al li la sonoj de orgeno. ^{FA3 63} = El la preĝejo, kiu estis tute apude... El la tute apudapreĝejo...

La pordo kontraŭe estis ankaŭ malfermata vespere. ^FA2134 = La pordo, kiu troviĝis kontraŭe [= en la kontraŭa domo]... La kontraŭapordo...

La vesperon antaŭe la tuta urbo estis iluminita. ^FA1203 = La vesperon, kiu estis antaŭe... La antaŭan vesperon...

Sur mizera lito tie kuŝis la patrino de la infano. ^{FA3 93} = Sur mizera lito, kiu troviĝis tie... Sur tiea mizera lito...

Alie la malfeliĉa blindulino ja neniam povus trovi la vojon hejmen. ^FA3123 = ...la vojon, kiu kondukas hejmen.

La sola afero, kiun ni devas fari, estas, certigi al nia afero regulan sen- haltan iradon antaŭen. ^OV123 = ...iradon, kiu direktiĝas antaŭen.

Ŝi kuraĝis entrepreni la vojaĝon ĉi tien. ^FA4152 = ...la vojaĝon, kiu kon- dukis ŝin ĉi tien.

Ofte oni ankaŭ povas uzi postmetitan A-vorton kiel lokan aŭ tempan pri- skribon de O-vorto: la preĝejo tute apuda, la pordo kontraŭa, la vesperon antaŭan, mizera lito tiea. Iafoje tio estas pli klara.

Rimarku, ke A-vorta priskribo povas stari ĉu antaŭ, ĉu post la O-vorto, dum tia ĉi E-vorta priskribo nur povas stari post la O-vorto: la antaŭan vesperon,

la vesperon antaŭan, la vesperon antaŭe, sed nepre ne *la antaŭe ves- peron*.

Postmetita loka, direkta aŭ tempa priskribo de O-vorto ofte mem havas pre- cizigan priskribon kun rolvorteto. Tiam oni por klareco preferas E-vortan formon: la floroj supre sur la tero, la regionoj sude de Parizo (ili troviĝas sude de Parizo), la vesperon antaŭe de la geedziĝo (la geedziĝo okazos en la posta tago). Se oni uzas A-vorton, oni iafoje povas miskompreni tiel, ke la preciziga priskribo rilatas al la O-vorto, kio povas tute ŝanĝi la sencon: la re- gionoj sudaj de Parizo = la sudaj regionoj de Parizo (la regionoj apartenas al Parizo), la vesperon antaŭan de la geedziĝo = la antaŭan vesperon de la geedziĝo (la geedziĝo okazas en tiu vespero). En la lasta ekzemplo eblas el- turnigi per al anstataŭe de: la vesperon antaŭan al la geedziĝo (la geedziĝo okazos en la tago post tiu vespero).

Ordo de priskriboj de O-vorto

En O-vorta frazparto la rektaj priskriboj ordinare sekvas la jenan ordon: difinilo • kvantaj priskriboj • antaŭpriskriboj • ĉefvorto • postpriskriboj

Ekzemple: la du novaj tenisaj pilkoj en tiu kesto. Tie pilkoj estas ĉefvorto, la estas difinilo, du estas kvanta priskribo, novaj kaj tenisaj estas antaŭ- priskriboj, kaj en tiu kesto estas postpriskribo.

Difinilo

Difinilo = la, tabelvorto, poseda pronomo, ambaŭ, unu.

Normale oni uzas samtempe nur unu difinilon: la domo, tiuj tri domoj, kies grandaj domoj, miajn lignajn domojn, ia stranga domo, ambaŭ domoj.