Настоящее время имеет аффиксы отрицания —
Мин яз-м(а) — ый-м
(Син яз-м(а) — ый-сың
(Ул яз-м(а) — ый
(Без яз-м(а) — ый-быз
(Сез яз-м(а) — ый-сыз
(Алар яз-м(а) — ый-лар
(Мин əйт-м(ə) — и-м
(Син əйт-м(ə) — и-сең
(Ул əйт-м(ə) — и
(Без əйт-м(ə) — и-без
(Сез əйт-м(ə) — и-сез
(Алар əйт-м(ə) — и-лəр
(Вы заметили, наверное, что звуки
Мин язмыйм
(əйтмим, укымыйм, эшлəмим);Син язмыйсың
(əйтмисең, укымыйсың, эшлəмисең);Ул язмый
(əйтми, укымый, эшлəми);Без язмыйбыз
(əйтмибез, укымыйбыз, эшлəмибез);Сез язмыйсыз
(əйтмисез, укымыйсыз, эшлəмисез);Алар язмыйлар
(əйтмилəр, укымыйлар, эшлəмилəр);Теперь выполним упражнения.
1. Бала укый.
— Бала укымый.Кызлар язалар.
— Кызлар язмыйлар.Мин белəм.
— Мин белмим.Син əйт.
— Син əйтмə.Алар эшлилəр.
— Алар эшлəмилəр.Сез белəсез.
— Сез белмисез.Син кер.
— Син кермə.Мин əйтəм.
— Мин əйтмим.Син чык.
— Син чыкма.Без чыгабыз.
— Без чыкмыйбыз.Сез укыйсыз.
— Сез укымыйсыз.Алар сорыйлар.
— Алар сорамыйлар.Ул яза.
— Ул язмый.Мин чыгам.
— Ул чыкмый.2. Мин китап укыйм. Мин китап укымыйм. Мин диктант язам. Мин диктант язмыйм. Мин бҮлмəдəн (из комнаты) чыгам. Мин бҮлмəдəн чыкмыйм. Мин Җыр (песню) Җырлыйм. Мин Җыр Җырламыйм. Мин класста утырам. Мин класста утырмыйм. Мин сиңа əйтəм. Мин сиңа əйтмим.
1. — Син Алмазны белəсеңме?
— Белмим.
2. — Ул Германиягə барамы?
— Бармый.
3. — Саша унынчы класста укыймы?
— Юк, ул унберенче сыйныфта (класста) укый.
4. — Син бəлеш (бялиш) яратасыңмы?
— Юк, яратмыйм, мин Өчпочмак яратам.
5. — Хəсəн абый, Мансур иртəгə кайтамы?
— Юк, иртəгə кайтмый, бҮген кайта.
6. — Бу партада Кəримə утырамы?
— Юк, Кəримə тҮгел, Айнур утыра.
7. — Укытучы бҮген сорыймы?
— Юк, сорамый, диктант язабыз.
8. — Марат, син безгə килмисеңме?
— БҮген килмим, иртəгə килəм.
9. — Мин ИлҺам Шакировны яратам. Ул бик матур Җырлый!
— ə мин Ринат ИбраҺимовны кҮбрəк яратам.
Сау булыгыз!
Урок 12
· Винительный падеж. Диалоги.
· Указательные местоимения в различных падежах. Диалоги. Задания.
(Уникенче дəрес
)Продолжаем изучать падежи.
Винительный падеж
Аффиксы винительного падежа —
китап-ны
(əни-не
(Җилəк-не
(алма-ны
(дус-ны
(директор-ны
(Давайте поговорим по-татарски:
1. — Син Сашаны белəсеңме?
(— Белəм
(2. — Син Коляны белəсеңме?