10. — əби, менə бу балны ашасаң, терелерсең. Аша инде.
— Рəхмəт, кызым. Чəй белəн эчəрмен.
11. — ГӨлчəчəк, БӨгелмəгə килсəгез, безгə дə керегез. Без Өйдə булабыз.
— Рəхмəт, Сəрия ханым.
12. — Самолетка билет булмаса, поезд белəн китəрбез.
— Поезд кайчан китə?
— Кичке сəгать сигездə.
— Ярар.
13. — КӨн Җылы булса, урманга барырбыз.
— Кайчан?
— Иртəгə.
— Ярый.
14. — Сез əйтмəсəгез, бу сҮзне аңа кем əйтə?
— Шулай инде.
15. — Иртəгə укытучы диктант яздырса, син əзерме?
— əзер
II. Параллельно с аффиксом
əгəр билет булса, əйтермен
(əгəр ял итсəк, яхшы булыр
(əгəр мин кайтсам, хəбəр итəрмен
(Употребим эти выражения в диалогах.
1. — əгəр сине ТӨркиягə чакырсалар
— Барам, əлбəттə.
2. — əгəр трамвайлар йӨрмəсə, ничек кайтасың?
— Такси белəн.
— Такси кыйбат бит!
— Бездə акча кҮп!
3. — əгəр сиңа əйтсəлəр, син мине дə чакыр, яме?
— Ярар.
4. — əгəр китапханəгə барсаң, миңа РӨстəм Кутуйның бер китабын ал əле, яме?
— Ярый.
5. — əгəр Җыелыш булса, мин сиңа əйтермен, яме?
— Мине кайда кҮрерсең?
— Телефоннан əйтермен.
— Ярар, рəхмəт.
III. Значение условия может выражаться и добавлением к глаголам настоящего и прошедшего времен изъявительного наклонения послеложного слова икəн
(1. — Рəсимə, МəскəҮгə барасыз икəн, безгə дə əйтегез, яме?
— Ярар, Мəликə апа.
2. — Рəшидə, син анда эшлисең икəн, яхшы эшлə инде.
— əлбəттə.
3. — Егетлəр, сез урманга барасыз икəн, безне дə онытмагыз!
— Ярар.
4. — Сез андый сҮзне ишеткəнсез икəн, башка кешегə əйтмəгез инде.
— Юк, юк, əйтмибез.
5. — Быел бакчада бəрəңге утыртабыз икəн, кыш кӨне ашарга Җитəчəк.
— КҮпме утыртасыз?
— Ике сутый.
— Ярыйсы!
6. — БҮген яңгыр ява икəн, иртəгə болынга бармыйбыз.
— Ник?
— Юл пычрак була.
IV. Условие выражается и добавлением к категорическому прошедшему времени вспомогательного глагола в форме исə
:мин бардым исə
(син бардың исə
(ул барды исə
(без бардык исə
(сез бардыгыз исə
(алар бардылар исə
(1. — Сиңа килергə əйттелəр исə, безгə шалтыратырсың бит?!
— əлбəттə.
2. — ТаҺир барды исə, барысы да канəгать калырлар.
— Мин дə шулай уйлыйм.
3. — Өйгə кайттым исə, эштəн бушамыйм
— Мин дə шулай.
4. — əнием эшлəде исə, бик яхшы эшли.
— Минем əни дə шулай.
5. — Яңгыр яуды исə, дачага бармыйбыз, яме?!
— Барыйк инде!
— Кояш чыкса, китəрбез.
— Ярар.
Кроме этих форм, существуют и другие формы выражения условных отношений. Но нам пока достаточно и этих.
Ну а теперь мы продолжим дальше наш урок.
Добавляясь к условным глаголам, частицы
Син килсəң дə, мəсьəлə хəл ителмəде
. (