6.
Желание может выражаться и формами глагола условного наклонения, иногда в сочетании со вспомогательными глаголами и соответствующей интонацией:Их, шул вакытта минем киңəшчем булса!
(Тизрəк язлар Җитсə иде!
(БҮген кинога бармасагыз да була
(Немного диалогов с этими формами:
а) — Шул вакытта син булсаң…
— Нəрсə эшлəр идең?
— Ялгышмаган булыр идем.
б) — МӨнир, тизрəк əни кайтса иде инде, əйеме?
— əйе шул. əни тəмле ботка пешерер иде.
— Өчпочмак та!
— Кыстыбый да!
— Аш та!
— əйе шул!
в) — БҮген телевизорны карамасаң да була.
— Ник?
— Программада бер дə кызык əйбер юк.
г) — БҮген кибеткə бармасам да була.
— əйдə, барыйк инде!
— Юк, бармыйм. Катык-сӨт бар, икмəк бар, ит бар.
— ə мин киттем.
7.
Желание может быть выражено и добавлением к повелительному наклонению II, III лица единственного и множественного чисел (килсен/нəр/, барсын/нар/) вспомогательного глагола «иде»:а) — əни, Рəсимə безгə килсен иде, əйеме?
— Үзеннəн сора. Килəсе килəме соң?
— Ярар.
б) — И-и-и, Хəлимə абыстай, безгə дə ходай бəхет бирсен иде!
— Шулай булсын иде, Тəнзилə.
в) — Сезнең дə телəклəрегез тормышка ашсын иде!
— Амин, Хəбирə абыстай!
г) — Бар идең Ык буена, тот идең балык, Җый идең Җилəк!
— Ник бармыйсың соң?
— Хəзер Ык андый тҮгел шул!
Урок 42
Возможно или невозможно? Диалоги. Переводим.
(Кырык икенче дəрес
)—
—
Сегодня мы изучаем формы выражения возможности и невозможности.
1. Возможность или невозможность выражается словами «ярый» (ладно, годится), «мӨмкин
» (можно) чаще в сочетании с инфинитивом:а) — Керергə ярыймы?
— Ярый (ярамый).
б) — əйтергə мӨмкинме?
— МӨмкин (тҮгел)
.2. Инфинитив и деепричастия на
а) — Бу китапны алырга буламы?
— Була (булмый).
б) — Сезне чакырырга буламы?
— əлбəттə.
в) — БҮген стадионга кереп буламы?
— БҮген кереп булмый шул.
г) — Бу ишекне ачып буламы?
— Ачып була, лəкин бик авыр.
д) — Бу борынгы китапны укып буламы?
— Мин укый алмыйм. Лəкин белгечлəр укый ала.
— Кемгə əйтим икəн?
— Бездə бер яшь галим бар. Ул укый алыр.
— Рəхмəт.
3. Сочетания деепричастий на
Мин укый алдым.
— сумел прочитать.Ул укый ала.
— Она может прочитать.Син укый алырсы.
— Ты сумеешь прочитать.Мин бара алам
(алдым, алачакмын, алырмын)керə алам
(алдым, алачакмын, алырмын)укый алам
(алдым, алачакмын, алырмын)сөйли алам
(алдым, алачакмын, алырмын)Син бара аласы
(алды, алачаксы, алырсы)керə аласы
(алды, алачаксы, алырсы)укый аласы
(алды, алачаксы, алырсы)сөйли аласы
(алды, алачаксы, алырсы)Ул бара ала
(алды, алачак, алыр)керə ала
(алды, алачак, алыр)укый ала (алды, алачак, алыр
)