Сээн, кэпсээннэр

– Тохтоо, тохтоо. Мин «корова» диэн эиги тылгытыгар тылбаастаатахха хайдах ааттанарын ыйытабын.

– Дьэ онтука, ол «корова» ким диэн ааттааыттан, холобура, «Хомурдуоу» эиги тылгытыгар танары тылбаастаатахха «Жук», оттон «Маааччыйа»…

– Хайдах эн сатаан йдбккн! Мин… Мин… Чэ, ити хааллын. «Мальчик» диэн эиэхэ хайдах ааттанарый?

– «Мальчик» дуо, дьэ итинтикэ эмиэ «мальчигыттан». Холобура, «Вася» диэн баар, оттон мин «мальчик» эрдэхпинэ, Коля диэн буоларым.

– Хайдах эн йдбккн! Мин… Эн эмиэ да нууччалыы чгэйдик билэр курдуккун, эмиэ да… Чэ, кырдьык да чгэйдик эт. Мин эйигиттэн хос аатын да ыйыппаппын, тугун да ыйыппаппын. «Человек» диэн хайдах ааттанарый?

– «Человек» дуо? Итинти эмиэ «человегыттан». Холобура, дьахтар буоллаына…

– Ткс! – диэтэ Гурьянов уонна улаа эргилиннэ.

Киээ бииги кэлбиппитигэр Гурьянов мин сытар муннукпар кэлэн:

– «Человек» диэн эиги тылгытыгар тылбаастаатахха туох дэнэрий? – диэн ыйытта.

– «Кии» диэн буолар, – диэтим.

– Кии, кии, – дии-дии Гурьянов ботугураата, – Николаев итини миэхэ эппэт, кл гынар ээ. Бээрэ, «мальчик» диэн хайдах буоларый?

Гурьянов биикки ирэн-хорон кэпсэтэ илик этибит. Дьэ бу киээ чгэйдик кэпсэттибит.

Бииги кэпсэтэ олордохпутуна Николаев кэлэн тыл быраа, эргийэ-урбайа сатаата. Гурьянов кини этиилэрин сэээрбэтиттэн, кини баарыгар-суоар кыамматыттан турбахтаан, р тыынан баран, бэйэтин муннугар барда.

БУЛТ

Охсууу инники кирбиитигэр киирбиппит биэс хонно.

Фроа киирэрбитигэр сахаттан бииги чааспытыгар Николаев эрэ биикки хааллыбыт. Уоннааылар атын дивизияларга, полкаларга тараннылар.

Николаев, радист буоларын быыытынан, атын взводка сылдьар, дээ крсэбит.

Снайпер Гурьянов биикки доордуубут ордук чиээн иэр. Кини оолуу быыытын, эйээс майгытын мин таптаатым.

Бииги чаастарбыт арастыы барар рдк сиргэ ммт тыа тэллээр сыталлар. стх бииги иннибитинээи талахтардаах хотоол сиргэ баар. Антах ыраах блх-блх харааран кстр тыалардаах рдк кыам кстр. Ол кэтээр рс баар дииллэр.

Гурьянов биикки инники кирбиигэ кэллибит да, били киинээ кррбт курдук, ытыалаан тибиргэтиэн киирэн барыахпыт дии санаабыппыт. Манна оннук буолбата, немеи сс чгэйдик кр иликпит. Арай иллэрээ кн разведчиктар туппут «тылларын» – уун немеи – штабка илдьэн истэхтэринэ крбппт.

Икки ттттэн ктэн сытыы буолбута ырааппыт.

стх ыппыт снарядтара, миинэлэрэ ииирэн-чуууран, эин араастаан улуйан кэлэн эстэллэр. Ыраах турар пулемет ырбыт буулдьата дыыгынаан кэлэр. Тн ракеталар р ктн тахсан сырдаппахтыы тээт, умуллан тохтоллор, ханна эрэ дьууурунай пулеметтар татыгыраан ылаат, эмиэ хам бараллар.

– Оборонаа сытар бириэмээ, стх кн лт сахсыйыллыахтаах, стхх биир да мнтэлээх бокуойу биэриэххэ сатаммат, – диэн полк командира полковник Беляев эппит .

Саллаат итинник солуннары хата истээччи.

– Снайпердар млтхтк лэлииллэр, аыйах немеи лрдлэр, – диэн полковник эмиэ эппит . Ол бииги взводпут туунан кырдьык ээ. Биигиттэн с-трт эрэ снайпер иккилии-ст немеи лрн тураллар. Оттон Гурьянов биикки иллэрээ кн, бээээ учаастак ылан бултаатыбыт да, биир да немеи лрбтбт.

Киээ аылыгы ааан баран, хараа буолуутун кэннэ, Гурьянов биикки сарсын сытар саа позициябытын булан бэлэмнии бардыбыт.

Инники кирбиини ааан, оргууй аай баран истибит.

– Баар, «тыл» ыла иэр немецтэргэ тбэиэхпит сэрэн, кр ис…

– «Тыл» буолбатах кии чгэй буолуох этэ!

Маарыын сыппыт сирбититтэн сс метри ааа бардыбыт.

стх ракетата р ктн таыста. Хантайдыбыт.

Киини сототун ортотунан оттоох томтор сир тэллээр тохтоотубут.

Бэйэ-бэйэлэриттэн уончалыы метр ыраах гына с сиргэ хастыбыт, кинилэри синньигэс ханаабанан холбооттоотубут. Ыксал буоллаына кнс да чугуйарга сптх токур-бокур барбыт ханаабаны томтору быа хаан бииги диэки ттнээи намталга тэрдибит.

Сэрии диэн лэ буолар эбит ээ. Ким кстээх, ким лээ кыайыылаах – ол чгэй саллаат. Урут дойдубар сылдьан, ыараханы сгэн истэхпинэ кыыс крстэинэ, кыбыстан суолтан туоруу сыарым. Ол сыыа эбит. Оо эрдэхтэн лэлии рэниэххэ баар эбит.

Тттр кэлэн землянкабытыгар утуйа тэн ыллыбыт.

– Гурьянов уонна Чээрин, – диэтэ лейтенант, – бгн эиги наар немец снайперын кытта охсуууну ыытаыт. Сэрэни, бэйэитин биллэримэ, чахчы крдххтнэ эрэ ыты.

Бииги иннибитигэр баар учаастакка биир немец снайпера кннээбитэ ыраатта. Кстбэккэ сылдьан бииги хас да дьоммутун бааырдыбыта. Кинини кытта бииги сирэй сирэйгэ охсуар соругу ыллыбыт.

Бээээ буобар Бычков кнск эбиэтин аалан истэинэ, сиирэ-халты ытыалаан, улаханнык куттаабыт этэ.

– Хайдах кстбэт немеий? Тугуй ол кини, остуоруйаа баар курдук кстбэт бэргээлээх дуо? Бииги снайпердарбыт тугу гыналларый? Ээх, снайпердар, – диэбитэ Бычков уонна бииги диэки хатыылаахтык крбтэ, – эиэхэ кии бостуой хааыны таар дьоноут, немец биир снайперын кыайбаккыт. Ээх, эх, снайпердар.

Оттон бгн буоллаына буобар Бычков немец снайперыттан сс улахан иэдэээ тиксибит. Термос диэн, кии сгэн кэбиэр улахан тимир иитигэр тобус-толору итии миини сгэн баран инники кирбиигэ кэлэн истэинэ эмискэччи немец снайпера ытыалаабыт. Сыылан окуопаа киирэн истэинэ буулдьа термоы тобулу кппт, итии миин Бычков рдгэр тохтубут.

Икки ботуруону буулдьаларын уулан ылан, термоын блээн баран кэлбит. Кэлэн биигини – снайпердары крдн булбатах.