Sisterdark / Сястра-Цемра (СИ)

Адз╕ным тутэйшым, як╕ працава╝ на п╕льн╕ пана Славам╕ра, бы╝ Яромка Ляпец. Асобай ён бы╝ давол╕ каламутнай. Бацька ягоны, беззямельны селян╕н Пархом Ляпец, падчас па╝стання Кал╕но╝скага ╝значальва╝ адз╕н з каравульных атрада╝, як╕я вял╕ барацьбу з па╝станцам╕. Пасля задушэння па╝стання Пархом атрыма╝ ад генерал-губернатара вял╕зны надзел зямл╕ (адцяпаны, м╕ж ╕ншым, у шляхц╕ча╝ Крушнявецк╕х, як╕х саслал╕ ╝ С╕б╕р), ╝ адно ╕мгненне ператвары╝шыся з халопа-галадранца ╝ заможнага чалавека.

Сын ягоны, Яромка, кар'еру зраб╕╝ не менш яскравую. На бацькавы грошы ён атрыма╝ прыстойную на той час адукацыю, вывучы╝шыся грамаце ╝ Пецярбурзе, ╕ ╝ладкава╝ся на лесап╕льню пана Славам╕ра, дзе заня╝ пасаду загадчыка.

Рэпутацыя ╝ Яромк╕ была няважная. Местачко╝цы таксама л╕чыл╕ яго ведзьмаком, тольк╕ рангам н╕жэй, як╕ н╕быта дапамага╝ пану Славам╕ру ╝ ягоных акультных экзерс╕сах. Апроч таго, Яромка бы╝ вядомы як невыправ╕мы распусн╕к ╕ прапойца, ╕ хаця ён ме╝ законную жонку ╕ трох дзяцей, гэта не зам╕нала яму гуляць па дзе╝ках ╕ п'янстваваць у кабаках. Гэтыя сх╕льнасц╕ яго ╕ загуб╕л╕. Аднойчы позняй восенню, на самыя заз╕мк╕, Яромка ╝чын╕╝ п'яны дэбош у местачковай карчомцы, а ран╕цой яго знайшл╕ на беразе Овельк╕ з праламанай галавой. У сам╕м факце Яромкавай смерц╕ не было н╕чога звышнатуральнага, ул╕чваючы ягоны лад жыцця. Насцярожвала ╕ншае. Заг╕ну╝ ён не╝забаве пасля зн╕кнення пан╕ Ядв╕с╕ -- а паводле аф╕цыйнай верс╕╕ яна менав╕та зн╕кла, бо н╕хто так ╕ не бачы╝ яе мёртвай. А потым ╕ пан Славам╕р уцёк у Францыю, дзе пражы╝ да самай смерц╕, ╕ на родную Овельшчыну ён больш не вярта╝ся...

'Здаецца мне, што за ╝с╕м гэтым хаваецца сапра╝дная дэтэкты╝ная г╕сторыя, вартая пяра Конан Дойля ╕ Караткев╕ча, -- сказа╝ Альгерд Алегав╕ч, расказа╝шы нам гэту г╕сторыю, -- Наш стары Овельск мае шмат таямн╕ц, як╕я яшчэ трэба разгадаць!'.

Шчыра кажучы, чхаць я хацела ╕ на пано╝ Кунцэв╕ча╝, ╕ на п'ян╕цу Яромку, аднак пра чорную маг╕ю мне спадабалася. Пасля ╝рока я нават падышла да Альгерда Алегав╕ча ╕ спытала, ц╕ ёсць у яго яшчэ як╕я-небудзь звестк╕ пра вядзмарства на Овельшчыне, а таксама пра знос╕ны тутэйшых з Д'яблам?

Альгерд Алегав╕ч страшна ╝зрадава╝ся.

-- Уцешна, што вы прая╝ляеце ц╕кавасць да нашай м╕ну╝шчыны, Та╕са! -- сказа╝ ён. Да ╝с╕х вучня╝, нават да першаклашак, г╕сторык звярта╝ся выключна на 'вы'. - Што ж, з задавальненнем паспрыяю гэтым вашым пачынанням.

╤ ён упёр мне цэлы стос раздруковак сва╕х уласных артыкула╝, а таксама сп╕с л╕таратуры, якую варта прачытаць, ╕ да╝ некальк╕ адрасо╝ г╕старычных ╕нтэрнэт-сайта╝, дада╝шы, што чакае ад мяне рэферат паводле любой з прапанаваных крын╕ц, на мой выбар. Я была ╝жо не радая, што спытала -- корпацца ╝ паперах мне зус╕м не карцела. Аднак рэферат я нап╕сала. Атрыма╝ся каротк╕ нарыс пра Чорта╝ Мост, як╕ заканчва╝ся словам╕: "╤ нават цяпер, ╝ эпоху дабрабыту ╕ стаб╕льнасц╕, мост не-не дый пакажа свой д'ябальск╕ нора╝". Альгерд Алегав╕ч сказа╝, што гэта не рэферат, а эсэ, але ╝сё ро╝на пастав╕╝ мне "выдатна". ╤ нават больш. Ён дасла╝ маё сачыненне ╝ рэдакцыю 'Овельскай пра╝ды'. Г╕сторык, пра╝да, не гарантава╝, што яго надрукуюць, але ж спроба не хвароба. Яго надрукавал╕.

Кал╕ ран╕цой я знайшла ╝ паштовай скрын╕ кв╕ток на атрыманне ганарару, я не магла паверыць сва╕м вачам. Мне нават здалося, што гэта нейкая памылка. У той дзень урока г╕сторы╕ ╝ нас не было, але на перапынку я зайшла ╝ наста╝н╕цкую ╕ паказала кв╕ток Альгерду Алегав╕чу. Той за╝см╕ха╝ся.

-- Ну што ж, Та╕са, мае в╕ншаванн╕! Будзем л╕чыць гэта вашым л╕таратурным дэбютам. Я вельм╕ вам╕ ганаруся.

Атрымаць ганарар я мус╕ла на пошце, ╕ я ледзьве дачакала канца занятка╝. Сума ганарару была м╕зэрная, Уп╕рэв╕цкая канторка плац╕ла мне ╝ разы больш, але не гэта было гало╝нае. Я здзейсн╕ла л╕таратурны дэбют, ╕ мною ганарацца, вось што!.. Пасля ╝рока╝ я нават з Ц╕мкам гуляць не пайшла, адразу ж пабегла на паштамт, як╕ месц╕╝ся на брукаванай плошчы ╝ старажытнай частцы Овельска.

Мой святочны настрой бы╝ азмрочаны неспадзяванай сустрэчай з Лёнем Захаравым. На шчасце, яго я за╝важыла першай. Угледзе╝шы ля паштамта Пачварынку -- Лёневу барвовую матацыклетку, я вылаялася напа╝голасу: "Бл╕н!.." ╕ спешна рэц╕равалася за газетны к╕ёск. Мне пашанцавала -- мяне ён не ╝бачы╝, бо ягоная ╝вага была засяроджана на матацыклетцы, якая не заводз╕лася, ╕ ён бы╝ адз╕н -- прынамс╕ сябрука яго Жыхара пабл╕зу бачна не было.