Тлумачальны слоўнік па інфарматыцы

Лічбавая сýвязь (digital communications) — абмен інфармацыяй, пададзенай у двайковым кодзе (лічбавы фармат).

Лічбава-анáлагавы пераўтварáльнік (digital-to-analogue converter) — прылада для пераўтварэння лічбавых звестак у аналагавы сігнал.

Лічыльнік (counter) — прылада для падліку якіх-небудзь велічыняў альбо вымярэння крокаў дзеянняў.

Лічыльнік цыкла (loop counter) — аператар праграмы, які выконвае падлік ліку крокаў цыклу; лік, які павялічваецца (альбо змяншаецца) на адзінку пры кожным праходзе цыклу.

Лішкавáсць (redundancy) — дадатковыя сродкі, якія ўводзяцца ў сістэму для павышэння надзейнасці перадачы і апрацоўкі звестак, абароненасці. Сістэма арганізавана такім чынам, што як мінімум два яе элементы заўсёды даступныя для выканання любой задачы. У выпадку няспраўнасці аднаго элемента можа быць выкарыстаны другі. Наяўнасць лішкавасці часцей за ўсё характэрна для сістэмаў сінтэзу гуку, разпазнавання вобразаў і ў праграмах распрацоўкі штучнага інтэлекту.

Лішкавáсць сéткі (network redundancy) — забеспячэнне дадатковых злучэнняў паміж вузламі сеткі для змяншэння верагоднасці няспраўнасці сеткі.

Лішкавы код (кодавая лішкавасць) (redundant code) — метад праверкі правільнасці паведамленняў; уласцівасць кода мець нейкую частку кодавых камбінацый нявыкарыстанымі.

Лóгіка (logic) — навука аб законах і формах абгрунтавання мыслення, метадах пазнання і ўмовах праўдзівасці ведаў і меркаванняў. У інфарматыцы: сцверджанне, сказ і апераціі, якія вызначаюць алгарытм праграмы. Прынцып логікі ляжыць у аснове ўсіх вылічальных сістэмаў, якія выконваюць лагічныя і арыфметычныя аперацыі. У шырокім сэнсе паняцце “логіка” азначае навуку аб спосабах атрымання доказаў.

ЛОГО (LOGO) — мова праграмавання, распрацавана ў 1968 г. у Масачусецкім тэхналагічным інстытуце С. Пепертам. У першую чаргу прызначалася для матэматычных разлікаў і для навучання праграмаванню дзяцей дашкольнага і малодшага школьнага ўзросту. Лічыцца адукацыйнай мовай праграмавання.

Лэптоп (laptop) — партатыўны кампутар, па сваіх памерах нямнога перавышае ноўтбук. Лэптоп мае большую прадукцыйнасць і ўтрымлівае больш розных портаў.

Люстэркавае адлюстравáнне (flip) — перавёрнутае адлюстраванне графічнага вобразу. Люстэркавае адлюстраванне па вертыкалі мяняе месцамі верхнюю і ніжнюю часткі адлюстравання, па гарызанталі — левую і правую часткі. Паварот адлюстравання на 180 градусаў вакол некаторай восі ў плоскасці паверхні візуалізацыі.

М

Modula-2 — модульная мова праграмавання высокага ўзроўню. Створана ў 1980 г. Н. Віртам на аснове мовы Pascal.

Мабільнасць прагрáмнага забеспячэння (software portability) — ступеня прыстасавання праграм да выканання на другім кампутары. Магчымасць пераносу праграм з аднаго кампутара на другі з мінімальнымі выдаткамі.

Магістрáль (backplane, unibus) — 1. Шлях, якім праходзяць электрычныя сігналы ад адных прылад да другіх. Магістраль, у адрозненне ад шыны, звычайна прымяняецца ў канструктыўна асобных прыладах памяці і злучае апаратуру з рознай архітэктурай; 2. Прылада сувязі працэсара і аператыўнай памяці з прыладамі кіравання ўводам-вывадам; 3. Лінія сувязі, выдзелены канал перадачы звестак.

Магнітааптычны (floptical) — тэхналогія вырабу дыскаводаў для гнуткіх дыскаў, якая спалучае магнітную і аптычную тэхналогіі. Чытанне і запіс на дыск выконваецца магнітным спосабам, а галоўка чытання-запісу пазіцыянуецца аптычным метадам з дапамогай лазера і канавак на дыску.

Магнітааптычны дыск (magneto-optic disc) — дыск вялікай ёмістасці (падобны дыску CD-ROM), які дазваляе поўнасцю альбо часткова сціраць запісаную на ім інфармацыю.

Магнітнааптычны зáпіс (magneto-optical recording) — сістэма запісу інфармацыі пры дапамозе лазернага промня. Лазерныя дыскі адносяцца да сістэмаў гэтага тыпу.

Магнітнае пóле (magnetic field) — вобласць магнітнага ўздзеяння вакол магніта. Магнітныя матэрыялы, якія пападаюць у гэтае поле, падвяргаюцца ўздзеянню сілы магнітнага поля, і інтэнсіўнасць гэтага поля вызначае намагнічанасць матэрыялу. Магнітныя галоўкі могуць генераваць дастаткова моцнае магнітнае поле.

Магнітнае чарніла (magnetic ink) — разнавіднасць чарніл з магнітным парашком альбо з дробнымі часцінкамі вокісу жалеза. Магнітнае чарніла перадае візуальнае паведамленне і робіць тэкст чытальным для кампутара.

Магнітная кáрта (magnetic card) — энэрганезалежнае вонкавая запамінальная прылада ў выглядзе пластыкавай карткі, паверхня якой пакрыта магнітным матэрыялам. Выкарыстоўваюцца для доступу да ЭВМ, уводу канфідэнцыяльнай інфармацыі у сістэмах сувязі і банкаўскага абслугоўвання.

Магнітная пáмяць (magnetic storage) — агульны тэрмін для вонкавых носьбітаў звестак (дыскі, стужкі).