Тлумачальны слоўнік па інфарматыцы

Неабарóненае прагрáмнае забеспячэнне (unprotected software) — праграмы, з якіх могуць быць зняты копіі. Неабароненыя праграмы дазваляюць ствараць іх копіі і забяспечваць захаванасць праграм і інфармацыі.

Неактыўны (inactive) — не актывізаваны (не выбраны) у цяперашні час сімвал (альбо вакно) называюць неактыўным. Як правіла, актыўным можа быць толькі адзін аб’ект, усе астатнія — неактыўныя. Але гэта не азначае, што яны нічога не робяць.

Неактыўнае вáкно (inactive windows) — любае вакно, якое не выкарыстоўваецца ў дадзены момант. Яно можа быць часткова ці поўнасцю перакрыта актыўным вакном да той пары, пакуль карыстальнік яго не задзейнічае.

Неактыўны файл (inactive file) — файл, для якога не выканана працэдура адкрыцця OPEN альбо ўжо выканана працэдура закрыцця CLOSE. Запісы такога файла недаступныя.

Неблакавáны зáпіс (unblocked record) — лагічны запіс, размешчаны ў блоку ў адзінкавым ліку; пры гэтым даўжыня блока раўняецца даўжыні запісу.

Недапушчáльная аперáцыя (illegal operation) — любае дзеянне, якое аперацыйная сістэма не можа выканаць.

Недапушчáльная камáнда (illegal instruction) — каманда ў машынных кодах, якая не з’яўляецца часткай стандартнага набору праграм для гэтага працэсара і таму не можа быць выкананай. Такія каманды могуць прывесці да фатальнага збою ў рабоце кампутара.

Недапушчáльны (illegal, invalid) — азначэнне, якое апісвае некарэктны элемент альбо працэдуру. Недапушчальны сімвал: сімвал, які праграма не можа распазнаць. Недапушчальная аперацыя — якую праграма альбо сістэма не можа выканаць. Недапушчальныя вынікі — калі логіка праграмы дэфектная.

Недапушчáльны сімвал (illegal character) — сімвал, які праграма не можа распазнаць.

Недэтэрмінізм (nondeterminizm) — рэжым вылічэнняў, пры якім у вызначаных пунктах працэсу здзяйсняецца выбар варыянта яго працягу.

Незалéжнасць звéстак (data independence) — у базах звестак гэта аддзяленне звестак ад праграм, з дапамогай якіх яны апрацоўваюцца. У гэтых умовах захавальныя звесткі больш даступныя як для праграм, так і для карыстальнікаў. Адрозніваюць тры віды незалежнасці звестак: фізічную (можна змяняць тапалогію базы звестак альбо метады доступу да інфармацыі), лагічную (можна пераструктураваць базу звестак) і дыстрыбутыўную (месцазнаходжання базы звестак на серверах сеткі не аказвае істотнага ўплыву на праграмнае забеспячэнне).

Незалéжная прагрáма (self-contained program) — праграма, якая не ўтрымлівае вонкавых зваротаў да падпраграм і звестак.

Нейрóнная сéтка (neural net) — комплекс кампутараў альбо працэсараў, якія злучаны паралельна для рашэння праблем па стварэнні штучнага інтэлекту. Прымяняецца таксама для праграм разпазнавання вобразаў і інш.

Некарэктнасць кóда аперáцыі (incorrectitude of operation code) — памылка, якая выклікае праграмнае перарыванне.

Непаўнатá звéстак (data incompleteness) — недастатковасць інфармацыі для рашэння той ці іншай задачы. Экспертныя сістэмы могуць функцыянаваць ва ўмовах няпоўнай інфармацыі.

Непапрáўная памылка (unrecoverable error) — памылка ў праграме, якая можа прывесці да фатальнага збою і страты звестак пры паўторным запуску праграмы.

Непасрэдная адрасáцыя (direct addressing ) — метад адрасацыі, пры якім адрасная частка каманды ўтрымлівае непасрэдны адрас.

Непасрэдная апрацóўка (direct processing) — апрацоўка звестак адразу па меры іх паступлення ў сістэму. Непасрэдная апрацоўка (immediate processing) — апрацоўка звестак непасрэдна пасля іх атрымання. Пры пакетнай апрацоўцы спачатку збіраюцца ўсе звесткі, а затым апрацоўваюцца.

Непасрэдны аперáнд (immediate operand) — аперанд каманды, размешчаны ў полі каманды.

Непрадукцыйныя затрáты (overhead) — затраты часу і памяці на выкананне службовых аперацый і апрацоўку службовай інфармацыі.

Непрацóýны (down) — прылада, якая не функцыянуе (кампутар, дысплей, сетка сувязі і інш.).

Непарыўны прабéл (non-breaking space) — сімвал, які замяняе стандартны прабел. Ён звязвае два словы так, каб яны знаходзіліся на адным радку.

Нераўнамéрная хýткасць (flutter) — змяненне хуткасці вярчэння стужкі, выкліканае няспраўнасцю механізму вядучага вала ці ланцугоў кіравання. Гэта сітуацыя можа прывесці да пашкоджання звестак і немагчымасці іх чытання.

Нерэзідэнтны, часóвы, перахóдны (transient) — часовы, рухомы. У памяці кампутара нерэзідэнтнай з'яўляецца тая яе частка, якая выкарыстоўваецца для прыкладных праграм, каторыя счытваюцца з дыска ў памяць і знаходзяцца там да замены іншымі праграмамі. Часовыя праграмы ў памяці таксама рэзідэнтныя.