Тлумачальны слоўнік па інфарматыцы

Панэль кіравáння (control panel) — вакно ў аперацыйнай сістэме Windows, у якім размяшчаюцца значкі праграм абслугоўвання. Панэль кіравання — гэта праграма для кіравання параметрамі дысплея, друкаркі і іншых аб’ектаў сістэмы.

Пáпка (folder) — сховішча праграм і файлаў, дыскаў, чэргаў заданняў для друку, кампутараў сеткі і іншых аб’ектаў. На рабочым стале АС Windows папкі сімвалічна адлюстроўваюцца піктаграмамі ў выглядзе папкі. Тэрмін “папка” эквівалентны тэрміну “каталог”. Папка служыць сродкам арганізацыі праграм і дакументаў на дыску.

Папрáўная памылка (recoverable error) — любыя памылкі, якія не прыводзяць да фатальнага збою і дазваляюць праграме аднавіць работу.

Папярóвая стýжка (paper tape) — асяроддзе з паперы з уніфікаванай шырынёй і таўшчынёй і спецыяльнымі фізічнымі ўласцівасцямі для захоўвання інфармацыі. Прымянялася да з’яўлення носьбітаў на магнітных стужках і дысках. Інфармацыя на папяровую стужку запісвалася шляхам прабіўкі камбінацый кодавых перфарацыйных адтулін.

Папярэджанне (warning) — візуальнае (міргальнае) альбо гукавое папераджальнае паведамленне праграмы карыстальніку пра патэнцыяльную небяспеку, пра нейкі выключны стан.

Папярэдні прагляд (preview; page preview) — у тэкставых працэсарах: магчымасць карыстальніку перад вывадам тэксту на друкарку ўбачыць, як ён будзе выглядаць на паперы.

Папярэдні прагляд старóнак (page preview) — гл. папярэдні прагляд.

Папярэдняе ўзгаднéнне (handshake) — сігнал, які пацвярджае, што можна ўстанаўліваць сувязь альбо перадаваць інфармацыю.

Папярэдняя апрацóўка звéстак (data reduction) — пераўтварэнне атрыманых звестак да формы больш прыдатнай для наступнага ўжывання, больш кампактную і структараваную.

Парáдак (exponent) — для лікаў з нефіксаванай кропкай: значэнне ступені, у якую неабходна ўзвесці аснову сістэмы злічэння, каб пры множанні на мантысу атрымаць зададзены (зыходны) лік. Прыклад, у запісу ліка 7.498Е6 парадкам з’яўляецца 6, а зыходны лік будзе 7498000.

Прыярытэт, перавáга (порядок старшынства, order of precedence) — гл. прыярытэт аперацый.

Парáдкавы нýмар (ordinal number) — лік (цэлы), які вызначае пазіцыю элемента ва ўпарадкаванай паслядоўнасці.

Паразрáдная аперáцыя (bitwise operation) — аперацыя, у якой апрацоўка інфармацыі здзяйсняецца паслядоўна біт за бітам.

Паралéльнае выканáнне (concurrent execution) — адначасовае выкананне двух і больш праграм на адным працэсары пры дапамозе сродкаў падзелу часу альбо на некалькіх працэсарах.

Паралéльнае праграмавáнне (concurrent programming) — аперацыйная сістэма працуе ў рэжыме, пры якім двум альбо больш праграмам выдзяляецца час мікрапрацэсара, і яны выконваюцца больш-менш адначасова. Мікрапрацэсар можа апераваць мізэрнымі квантамі часу, неўспрымальнымі чалавекам, яму здаецца, што паралельныя працэсы працякаюць адначасова, хаця у сапраўднасці гэта не так.

Паралéльная апрацóўка (parallel processing) — спосаб апрацоўкі інфармацыі ў шматпрацэсарнай сістэме, якая мае два і больш адначасова актыўныя (працуюць) працэсары. Задача размяркоўваецца паміж усімі даступнымі працэсарамі і паралельна выконваецца некалькі камандаў адначасова. У традыцыйных кампутарах каманды выконваюцца адна за адной — паслядоўная апрацоўка.

Паралéльная перадáча (parallel transmission) — адначасовая перадача элементаў сігналу групы (усе біты аднаго байта), якая ўяўляе сабой сімвал альбо любыя іншыя звесткі.

Паралéльная рабóта (concurrent operation) — рэжым работы кампутара, пры якім дзвюм альбо больш праграмам (працэсам) выдзяляецца час мікрапрацэсара, і яны выконваюцца амаль адначасова — згодна мізэрнаму квантаванню часу, незаўважнаму чалавекам.

Паралéльны (parallel) — характарыстыка працэсу, у якім усе падзеі здзяйсняюцца ў адным і тым жа інтэрвале часу, прычым кожная падзея здзяйсняецца з выкарыстаннем паасобнага і аналагічнага іншым функцыянальным прыладам.

Паралéльны алгарытм (parallel algorithm) — алгарытм, у якім прадугледжана адначасовае выкананне некалькіх сваіх частак у мультыпрацэсарных сістэмах.

Паралéльны дóступ (parallel access) — доступ да звестак у памяці, пры якім усе біты, якія складаюць цэлую адзінку інфармацыі — байт альбо слова, перадаюцца адначасова, а не паслядоўна.

Паралéльны інтэрфэйс (parallel interface) — апаратныя і праграмныя сродкі спалучэння кампутара з перыферыйнымі прыладамі, якія перадаюць інфармацыю па паралельна падключаных правадах у паралельным кодзе — адначасова ўсе разрады сімвала альбо слова. Паралельны інтэрфэйс прымяняецца для адначасовай перадачы звестак па некалькіх лініях.