Тлумачальны слоўнік па інфарматыцы

Перыферыйная прылáда (peripheral) — любая прылада, якая забяспечвае перадачу звестак паміж працэсарам і карыстальнікам адносна вызначанага цэнтральнага працэсара. Тэхнічныя сродкі сістэмаў захоўвання, уводу, адлюстравання, рэгістрацыі, рэзервавáння, мультымедыі і камунікацыі інфармацыі. Тыя прылады, якія не належаць да сістэмы кампутар-клавіятура-дысплей.

Перыферыйны працэсар (peripheral processor) — працэсар, які прызначаны для кіравання вонкавымі прыладамі.

Перыяд дóступу (access period) — перыяд, на працягу якога карыстальніку дазволены доступ да аб’екта.

Перыядычны перазáпіс (timed backup) — у тэкставых працэсарах і настольных выдавецкіх сістэмах запіс рэзервовых копій праз невялікі інтэрвал часу, звычайна праз 10 хвілін, з мэтай мінімальных страт звестак у выпадку фатальнага збою.

Петабáйт (petabyte) — 250 байт (1 125 899 906 842 624). 1 петабайт = 1024 тэрабайтам.

Піко (pico) — адна трыльённая доля (міліённая міліённай часткі), гэта значыць 10-12.

Піксэль (pixel) — адзінка адлюстравання на экране: найменшы элемент паверхні візуалізацыі, якому можа быць незалежным чынам зададзены колер, інтэнсіўнасць і іншыя характарыстыкі адлюстравання.

Піктагрáма (icon) — умоўнае адлюстраванне на экране інфармацыйнага аб’екта альбо аперацыі ў інтэрактыўных сістэмах з графічным інтэрфэйсам. Прымяняецца для выбару якога-небудзь дзеяння.

ПЛ/1 (Programming Language, PL/1) — універсальная алгарытмічная мова высокага ўзроўню для праграмавання задач вельмі шырокага дыяпазону, распрацавана ў 1965 г.

Плáзменны дысплéй (gas plasma display) — дысплей для партатыўных кампутараў з плоскім экранам. Святло выпраменьваецца распаленым газам, які іянізуецца пад уздзеяннем прыкладзенага напружання. Адлюстраванне на экране плазменнага дысплея фармуецца з кропкавых разрадаў, якія ўзнікаюць паміж электродамі.

Плáзма (plasma) — іянізаваны газ, у якім шчыльнасці дадатных і адмоўных зарадаў практычна аднолькавыя.

Планавáльнік (планировщик, scheduler) — у аперацыйнай сістэме: працэс кіравання адначасова выконваемымі працэсамі і задачамі, рэагуючы на іх запыты па абслугоўванні сістэмай — размеркаванне рэсурсаў сістэмы паміж кожнай праграмай, уключаючы час цэнтральнага працэсара. Планавальнік адсочвае кожную з праграм і размяркоўвае рэсурсы сістэмы, уключна час цэнтральнага працэсара. Такім чынам, усталёўвае парадак доступу розных працэсаў да нейкага супольнага рэсурсу сістэмы, у першую чаргу да цэнтральнага працэсара.

Планшэтны графакрэсленік (flatbed plotter) — графакрэсленік, які выводзіць адлюстраванне на плоскі носьбіт звестак. Графакрэсленік, які выкрэслівае аднаўляльнае адлюстраванне на паверхні адлюстравання, размешчанае на плоскай паверхні.

Плáта цвёрдага дыска (hard card) — плата прылады кіравання цвёрдым дыскам, якая ўстаўляецца ў раздым (разъём) пашырэння кампутара і апазнаецца кампутарам пры яго ўключэнні.

Плáўны рух (swim) — умова, пры якой адлюстраванні плаўна перамяшчаюцца каля месца, куды іх мяркуецца ўстанавіць на экране дысплея.

Падпрагрáма (subprogram; subroutine) — праграма, што з’яўляецца часткай іншай праграмы і адпавядае патрабаванням, якія мова праграмавання прад’яўляе да структуры праграмы. Падпраграма можа быць выкарыстана адной альбо некалькімі машыннымі праграмамі у адным альбо большым ліку месцаў машыннай праграмы.

Пóле (field) — элемент запісу. Найменшая пайменаваная адзінка звестак, да якой СКБЗ можа непасрэна звярнуцца. Сукупнасць палёў, якія адносяцца да аднаго прадмета, утвараюць запіс.

Пóле дóступу (access field) — гл. поле ключа.

Пóле зáпісу змéннай даўжыні (variable-length field) — поле запісу, даўжыня якой можа змяняцца ў залежнасці ад змесціва звестак.

Пóле звéстак (data field) — звязаны абсяг памяці, якая мае вызначанае прызначэнне і звычайна забяспечанае імем альбо ідэнтыфікатарам.

Пóле ключа (access field, access point альбо key field) — просты альбо складовы элемент звестак (поле альбо група палёў), які адназначна ідэнтыфікуе запіс і ўказвае яго месцазнахóджанне.

Пóле сістэмнага меню (system fild menu) — так называецца поле злева ўверсе вакна, якое трэба выбраць, каб раскрыць сістэмнае меню.

Пóле фіксавáнай даўжыні (fixed-length field) — заўсёды займае адзін і той жа аб’ём дыскавай прасторы, нават калі захавальныя звесткі не запаўняюць поле цалкам. Памéр поля ў байтах устаноўлены папярэдне і з’яўляецца пастаянным.

Поліэкрáн (split screen) — вывад тэксту з падзелам экрана на дзве і больш часткі, на якія тэкст можа быць выведзены (альбо сцёрты) незалежна.

Порт (port) — электронная схема адаптара, звычайна на адной мікрасхеме, прымяняецца для перадачы сігналаў на іншыя прылады (для ўводу-вываду інфармацыі).