Тлумачальны слоўнік па інфарматыцы

Порт увóду-вываду (input-output port) — канал перадачы звестак паміж прыладамі ўводу-вываду і мікрапрацэсарам. Сігналы паступаюць на кампутар альбо ідуць ад кампутара, але толькі пад кантролем праграмы.

Постпрацэсар (postprocessor) — працэсар, які выконвае нейкую спецыяльную функцыю альбо дадатковую апрацоўку вынікаў работы асноўнага працэсара. Машынная праграма, якая здзяйсняе канечную апрацоўку звестак услед за іншай праграмай.

Поўнадуплéксны кáнал (full duplex circuit) — канал, па якім звесткі могуць перадавацца адначасова ў абодвух кірунках.

Пóшук і замéна (search and replace) — у тэкставых працэсарах: знайсці ў тэксце літару, слова альбо фразу і замяніць яе на патрэбную. Можна ўказаць два радкі сімвалаў, адзін — абразец пошуку, другі — замяняльная паслядоўнасць знакаў.

Пóшук інфармáцыі (information retrieval) — сукупнасць аперацый, метадаў і працэдур, вынікам выканання якіх ёсць адбор звестак, якія захоўваюцца ў памяці, па зададзенай тэматыцы.

Пóшук у глыбіню (depth-first search) — спосаб пошуку ў іерархічнай структуры: пасля аналізу інфармацыі на вызначаным узроўні аналізуецца інфармацыя на больш нізкім узроўні іерархіі, і так да пачатковага ўзроўню.

Пóшук у шырыню (preorder search) — спосаб пошуку запісаў у базе звестак: спачатку аналізуюцца ўсе вяршыні аднаго ўзроўню (злева направа), а затым вяршыні наступнага ўзроўню і г.д.

Прабéл (blank) — у вылічальнай тэхніцы: сімвал, які ўводзіцца пры націску клавішы Прабел (Spacebar).

Праблéмна-арыентавáная мóва (problem-oriented language) — мова высокага ўзроўню для развязання розных відаў праблем: праграмавання для рашэння акрэсленага класа праблемаў (задач). Мова праграмавання спецыяльна прызначаная для гэтага класа праблем.

Праваднік (conductor) — рэчыва, якое добра праводзіць электрычны ток. Найбольш распаўсюджаны праваднік — медзь, а самым лепшым — срэбра і золата.

Праваднік святлá (light guide) — матэрыял, які распрацаваны для перадачы святла на адлегласць з мінімальным аслабленнем альбо стратай, напрыклад валаконна-аптычныя лініі.

Правáйдэр магістрáлі (backbone provider) — дае доступ да высокахуткасных ліній перадачы, якія прымяняюцца для падключэння карыстальнікаў да Інтэрнэту.

Правáйдэр, пастаўшчык дóступу (access provider) — арганізацыя (Інтэрнэт-правайдэр), якая прадастаўляе доступ да Інтэрнэта.

Правéрачныя звéсткі (test data) — звесткі для праверкі сістэмы, якія даюць папярэдне вядомы неабходны вынік. У склад гэтых звестак уваходзяць такія звесткі, якія дазваляюць высветліць работу сістэмы на мяжы дапушчальных значэнняў і ацаніць работу сістэмы ў выпадку недапушчальных значэнняў.

Правéрка (verify) — пацвярджанне правільнасці выніку альбо выканання працэдуры альбо паслядоўнасці аперацый.

Правéрка даклáднасці звéстак (data validation) — працэс праверкі звестак, ці з’яўляюцца яны актуальнымі, несупярэчлівымі, ці адпавядаюць дапушчальнаму дыяпазону значэнняў і ці правільныя яны ў іншых дачыненнях.

Правéрка дублявáннем (duplication check) — падвойны кантроль — паўторнае выкананне незалежнага вылічэння для праверкі надзейнасці выніку.

Правéрка мéтадам “чóрная скрыня” (black box testing) — выпрабаванне праграм шляхам апрацоўкі набораў уваходных звестак, якія маюць тыповыя значэнні, экстрэмальныя і нават недапушчальныя. Праграма разглядаецца як “чорная скрыня”, г.зн. без уліку ведаў аб яе ўнутранай структуры.

Правéрка на несупярэчлівасць (consistency check) — азначэнне адпаведнасці элементаў звестак патрэбным фарматам, абмежаванням, на ўнутраную несупярэчлівасць.

Правéрка на цóтнасць (even parity, odd parity) — гл. цотнасць.

Правéрка паўнаты (completeness check) — даслéдаванні, якія выконваюцца з мэтай вызначыць, ці ўсе патрэбныя звесткі прысутнічаюць у запісе.

Правéрка прáвільнасці (validity checking) — працэс аналізу звестак для азначэння адпаведнасці наперад вызначаным параметрам цэласнасці і несупярэчнасці.

Правéрка счытваннем (read-back check) — метад праверкі: звесткі, прынятыя тэрміналам, перадаюцца назад для параўнання атрыманых перададзеных звестак з першапачатковымі.

Правéрка цыклу (эхакантрóль) (loop check) — у сістэмах сувязі: метад праверкі правільнасці перадачы інфармацыі, згодна з якім атрымальнік перадае звесткі зваротна адпраўніку. Апошні параўноўвае дзве версіі і пры выяўленні розніцы (памылак) выконвае перадачу паўторна.

Прáвільна арыентавáнае адлюстравáнне (cine-oriented image) — вертыкальна арыентаванае адлюстраванне на мікрафільме — верхні край адлюстравання перпендыкулярны доўгаму краю мікрафільма.