Тлумачальны слоўнік па інфарматыцы

Праграмавáнне вываду (inference programming) — метад праграмавання, пры якім праграма ацэньвае вынікі на аснове лагічных высноў, выбраных з набору правілаў і фактаў. Мова Prolog непасрэдна падтрымлівае праграмаванне вываду.

Прагрáма-рэзідэнт (resident program) — праграма-дадатак, якая пастаянна знаходзіцца ў асноўнай памяці ў час апрацоўкі звестак і пасля свайго завяршэння не выдаляецца з памяці і можа быць зноў выклікана.

Прагрáма-павýк (spider) — спецыяльныя Web-праграмы, якія пераводзяць ад старонкі да старонкі і фіксуюць нейкую частку альбо ўвесь змест старонкі. Павук — абавязковая чатка любой пошукавай машыны.

Праграматэхніка (software engineering) — праектаванне і распрацоўка праграмнага прадукта і дакументацыі, пачынаючы ад канцэпцыі да гатовага праграмнага прадукту.

Праграміст (programmer) — асоба, якая займаецца распрацоўкай і наладкай праграм. Па ўзроўні кваліфікацыі і “інтэлекту” праграмнага прадукту, які ствараюць праграмісты, апошнія падзяляюцца на сістэмных і прыкладных.

Прагрáмнае забеспячэнне (software) — сукупнасць праграм сістэмы апрацоўкі звестак і праграмных дакументаў, неабходных для эксплуатацыі гэтых праграм.

Прагрáмнае забеспячэнне для распрацóўкі прагрáм (development software) — набор праграм для напісана іншых праграм, іншага тыпу, напрыклад для сістэмаў кіравання базамі звестак.

Прагрáмнае перарывáнне (software interrupt) — перарыванне, якае генеруецца праграмай, спыняе беглую апрацоўку звестак для выкліку спецыяльнай працэдуры.

Прагрáмная інтэгрáльная схéма (software integrated circuit ) — гатовы праграмны модуль, які можна ўбудаваць у праграму амаль так, як уставіць інтэгральную схему ў электронную плату.

Прагрáмны кóмплекс (application suite) — некалькі праграмных прадуктаў, якія распаўсюджваюцца разам, напрыклад Microsoft Office.

Прагрáмны файл ( soft file) — праграмны файл утрымлівае машынныя каманды, якія кампутар можа выконваць непасрэдна. Праграмныя файлы маюць пашырэнне .EXE альбо .COM.

Прадстаўлéнне з плáвальнай крóпкай (floating-point notation) — фармат ліку, які можна выкарыстоўваць для падачы вельмі вялікіх і вельмі маленькіх лікаў. Лікі запісваюцца дзвюма часткамі — мантысай (задае лічбы ліку) і парадкам (вызначае яго маштаб). Аднолькава эфектыўна падаюцца як вельмі малыя, так і вельмі вялікія лікі.

Прадстаўлéнне з фіксавáнай крóпкай (fixed-point notation) — падача рэчаісных лікаў з нязменным месцам кропкі.

Прадстаўнічы ўзрóвень (presentation layer) — у мадэлі OSI (узаемадзеянне адкрытых сістэмаў) прадстаўнічы ўзровень змяняе форму перадаваемай інфармацыі, але не змяняе яе змест. Для прыкладу, сродкамі гэтага ўзроўню можа быць выканана пераўтварэнне інфармацыі з адной кадзіроўкі ў другую, шыфраванне і дэшыфраванне звестак.

Празрысты (transparent) — прылада, функцыя альбо частка праграмы, якая працуе настолькі выразна і проста, што яе дзеянні незаўважны карыстальніку.

Прайгравáльнік кампáкт-дыскаў (compact disc player) — прылада на аснове лазернай крыніцы для счытвання інфармацыі з кампакт-дыска. Электронныя схемы гэтай прылады інтэрпрэтуюць счытвальныя звесткі.

Пракрýчванне (scrolling) — працэс перамяшчэння дакумента ў вакне для прагляду яго частак. Прафесійны жаргон — пракрутка.

Прамéжкавая велічыня (intermediate value) — велічыня ўнутраняя, лакальная, якая ўдзельнічае ў прамежкавых вылічэннях.

Прáмая адрасáцыя (direct addressing) — “адзіны” спосаб адрасацыі, пры якім указаны ў камандзе адрас прадстаўляе сабой машынны адрас.

Прáмая камáнда (direct instruction) — каманда на мове Асэмблера, складаецца са слова каманды, за якім адразу ідуць звесткі.

Прáмая перадáча (direct transfer) — перадача звестак непасрэдна паміж двума пунктамі без выкарыстання якіх-небудзь прамежкавых прыладаў. Кожны біт у рэгістры альбо якой-небудзь вобласці памяці капіюецца ў другі рэгістр альбо вобласць памяці.

Прамéжкавая велічыня (intermediate value) — велічыня ўнутраняя, лакальная, якая ўдзельнічае ў прамежкавых вылічэннях.

Прáмы (абсалютны) áдрас (absolute address) — у праграмаванні: гэта метад адназначнага ўказання ячэйкі памяці, у якім выкарыстоўваецца адрас (лік), а не выраз, па якім вылічаецца адрас.

Прáмы дóступ (direct access) — спосаб доступу да звестак, пры якім усе элементы (запісы файла) раўнадаступны і для доступу да любога элемента не патрабуецца прагляд другіх элементаў. Фізічныя запісы з’яўляюцца адрасаванымі, і доступ да іх можа выконвацца ў любым парадку без неабходнасці паслядоўнага пошуку.