Vortaro de Esperanto 1910

Abelejo.

Domo de abeloj.

Aberacio. - 1.

(Astr.). Diferenco inter la ŝajna kaj vera situacio de astro. -

2.

(Opt.). Disperso de la lumo:

aberacio sfera, aberacio kromata.

Abio

(Bot.). Pinglarbo; ĝia ligno estas uzata de 1'ĉarpentistoj, lignaĵistoj

(Abies pectinata).

Abismo.

-

1.

Loko profunda kaj abrupta:

monta abismo.

-

2.

Senfundaĵo, profundegaĵo, io tre profunda:

abismo de l' oceano.

Fig.:

Esti sur la bordo de abismo =

esti en granda danĝero.

Ablativo.

Kazo de la deklinacio en la sanskrita, latina, slavaj lingvaj; ĝi esprimas instrumenton, devenon, k. t. p.; esperante ĝi estas tradukata plej ofte per la prepozicioj

per

kaj

de.

Abnegacio.

Forlaso de komfortaĵoj kaj ĝuoj, precipe por la bono de aliaj: La abnegacio, t. e. la forgeso pri si mem kaj sinofero, estas virto malofta.

Abomeno.

Sento, kiun kaŭzas tre mal- agrablaj, fizikaj ecoj de objekto (ekz.: odoro de putranta viando); malinklino.

Abomena.

Kaŭzanta abomenon:

abomena odoro, vizaĝo, ago.

Komparu: Antipatio.

Aboni.

Mendi por difinita tempo kaj antaŭe pagi gazetojn, biletojn por spek- takloj., k. t. p.:

Li abonas ĉiujn esperantajn gazetojn. Abonu du loĝiojn por la itala opero.

Abono.

-

1.

Mendo por difinita tempo kaj antaŭa pago por gazetoj, spektakloj, k. t. p. -

2.

Tempo, por kiu estas farita la abono:

Via abono finiĝas post du monatoj.

Abonanto.

Persono. kiu abonas:

Nia revuo havas 10,000 abonantojn.

Aborti.

Akuŝi antaŭtempe ne vivpovan idon.

Aborto.

Antaŭtempa akuŝo de ne vivpova ido.

Abortiga.

Kaŭzanta aborton:

abortiga medikamento.

Abrikoto

(Bot.). Frukto de l' abrikotujo.

Abrikotujo.

Arbo el la familio de l' amigdal- acoj

(Prunus armeniaca).

Abrotano

(Bot.). Vegetaĵo el la familio de l' kompozitoj, uzata kiel spicaĵo, en la medicino

(Artemisia abrotanum).

Abrupta.

Tre kruta, kvazaŭ forŝirita, kvazaŭ fortranĉita:

abrupta bordo.

Abrupteco.

Eco de tio, kio estas abrupta. Komparu:

Dekliva, kruta.

Absceso.

Amaso de puso en histoj. Komparu:

Ulcero, vundo.

Absinto.

Forta maldolĉa brando de verda koloro, preparata el la samnoma vegetaĵo:

La absinto kaŭzas nervajn malsanojn.

Absoluta.

-

1.

Tute sendependa de iu ajn povo aŭ kontrolo, sola ordonanta kaj leĝdonanta:

La rusaj caroj estis absolutaj monarĥoj. Via tono, sinjoro, estas tro absoluta.

-

2.

Senmiksa, ĥemie pura:

absoluta alkoholo.

-

3.

Ne relativa:

absoluta vero.

Absoluteco.

Eco de tio, kio estas absoluta.

Absolutismo.

Absoluta maniero de regado, de agado.

Absolvi.

Pardoni la pekojn: Post la konfeso la pastro absolvas la pentantan pekulon.

Absolvo.

Pardono de l' pekoj.

Vortaro de Esperanto

A

Absorbi.

Tute okupi la pensojn,. la atenton: La laboro tiel absorbis lin, ke li forgesis pri la tagmanĝo.

Abstinenco.

Sindetenemo, pro principo, de la uzado de l' tabako, alkoholaĵoj, amaj ĝuoj.

Abstinenculo.

Persono, kiu sin detenas, pro principo, de la uzado de la tabako, alkoholaĵoj, amaj ĝuoj.

Abstrakta.

Kio ne estas perceptebla de la sentoj: La substantivoj povas esti dividataj en du grupojn: abstraktaj, ekz. bono, penso, ideo; kaj konkretaj: ekz. tablo, hundo.

Abstraktaĵo.

Io abstrakta.

Abstrakteco.

Eco de tio, kio estas abstrakta.

Absurda.

Plene sensenca: Absurda estas la supozo pri la ekzisto de eliksiro de l' juneco.

Absurdo.

Io absurda: Kia absurdo!

Absurdeco.

Eco de tio, kio estas absurda.

Abunda.

Havanta grandan kvanton, bone provizita, pli ol sufiĉa:

abunda rikolto, abunda programo.

Abundeco.

Eco de tio, kio estas abunda:

abundeco de fiŝoj en lago.

Acero

(Bot.). Arbo el la samnoma familio; ĝia ligno estas uzata en multaj metioj (Acer).

Acetato.

Salo de la vinagra acido.

Acetileno

(Hem). C2H2. Bruligebla gaso, kiun oni produktas el kalcikarbido agante je ĝi per akvo.

Acida.

Havanta akrau guston, kiel tiu de la vinagro:

acida frukto.

Acido. - 1.

Io acida. -

2.

(Hem.). Kombinaĵo de la hidrogeno kun metalo, ruĝiganta la bluan lakmuson.

Acideco.

Eco de tio, kio estas acida.

Aĉeti.

Akiri ion, pagante por ĝi monon:

aĉeti kare, malkare.

Aĉeto.

Ago de tiu, kiu aĉetas.

Aĉetanto.

Persono, kiu aĉetas.

Aĉetebla.

Kiu povas esti aĉetita: