Задарожжа

Здалёку крывіцкае племя
Ішло і шукала зямлі.
Спалохаўшы пудкіх аленяў,
Тут коні стамлёна ляглі.
Рашылі, ўсё - досыць вандроўкі,
Устане тут Менск на вякі.
„Не трэба, — сказала Дуброўка,—
Крывёй тут сцякуць берагі.
Я слаўлю жанчыну - багіню,
Я ёй бранзалет аддала,
Як з далечы грознай і сіняй
Упала ля Менкі страла.
О, як шалясціць яе крылле!
Калчан, як цымбалы, пяе!
Марэна - Мара мне адкрыла,
Што тут — уладанні яе!"
Гудзела ад кпінаў паляна,
I смех адбіваўся ад струн:
„Усё, што належыць, зарана
Жрацам адкрывае Пярун!
Мацней ён за смерці ўладарку,
Ахвяры яму аддамо.
Замоўкні, вяшчуння-вядзьмарка,
Што будзе — то прыдзе само!"
I вось заспявалі сякеры,
I вежы ўвысь папаўзлі.
Гараць на ахвярніку веры
Таўстыя сухія камлі.
Нямала часінаў мінула,
Прышла тая злая пара:
На горад абрынула сечу
Уладальніца смерці — Мара.
Усё, што нажытае, гіне,
I снег парудзеў ад крыві.
I толькі Дуброўцы багіня
Ускрыкнула зверху:"Жыві!
Сядзі вартаўніцай на Менцы,
Аплач гэты горад як след!
Не слухалі слабшых ды меншых,
А ты аддала бранзалет!"

ПТУШКА СВАБОДЫ

Я абрус памінальны паслала на светлым тым полі,
Дзе жаўнеры Касцюшкі палеглі на вечны спачын.
Шапатнула трава, і вятрыска пацвердзіў "За волю!"
I прарос скрозь тканіну спакойны і мудры палын.

Засцяліла я стольнікам слуцкую тую дарогу,

Дзе у сэрцаў пялёсткі ўгрызаліся кулі - чмялі.
"За свабоду!" - пранесліся словы паўстанцаў над логам,
I пакутніцкім цернам скрозь цяжкі абрус прараслі.

Я пайшла ў Курапаты, дзе шэрымі клубамі болю

Вочы выеў туман у бярозы пахіла - крывой.
Там на крохкай бяросце нязгасныя словы "За волю!"
Набрынялі гарачай – яшчэ ўсё гарачай - крывёй.

Я хацела ручнік завязаць на крыжы ацалелым,

Ды расстрэльныя чэргі, яго, як ланцуг, абвілі.
"За свабоду !"- і вырваўся голубам белым,
Каб не згніць за нішто ў зледзянелай зямлі.

Над дамамі, заціхлымі ў сонных турботах,

Над вірамі ў глыбокай таемнай вадзе,
Над палямі, салёным залітымі потам,
Кружыць птушка Свабоды – і крылаў яна не складзе...

* * *

Ціха паміналі родных на Дзяды.
А Міхась Ткачоў паміраў тады.
Лістапад, нібы з торбаю жабрак,
Падбіраў лісты жоўтыя так-сяк.
Заплыло ў бальніцы і застыла шкло.
Нас з табою з ім побач не было...

ДАРОГА НА ГАРОДНЮ

Так толькі ў дзяцінстве снег іскрыцца,
Дзе поле за сялом —як белы свет.
Дзе незамерзлая бруіць крыніца
I наўскасяк — адно заечы сл'ед...

11.2.96

КАЛЫСКА ГЕНІЯЎ

Паводле Карамзіна, род Пушкіных

(Пушкаў) паходзіць з Наваградчыны