Заговоренный меч (на каз.яз.)

Ал Жнібек ханны мезгілсіз кезде, ызыны мынандай жан тршігерлік айуанды діспен аза тапан шаында, аа шыуыны болаша бір анды оиамен байланысты екенін айтпай-а тсінген. Оны стіне білайыр Жнібек пен Керей слтана «Менімен бірге аа шыпай ма екен?» — деп арнаулы кісі салан.

Хан аа шыарда Орда маындаы слтан, мір, батыр, билерге хабар беру ежелгі салт. Жнібек бдан кдіктенген жо. Оны кдіктенгені ханны аа мезгілсіз уаытта шыуы мен баса бір себеп еді. Слтан астыртын тіл алып крсе, соы кезде білайыра ыри абатана бастаан бекзадалардан ешкім хабарландырылмапты. Бл жолы шаырыландар кіле білайырды зіне дос адамдары жне Жнібек пен Керей ана екен.

Хандарды аа шыуы ежелден бір лкен мереке. Жртты жасы ат, ыран с, салтанатты ару-жара, ер-трмандарын крсететіні осы жер. Ерді ерлігі, ептілігі, мергендігі де байалатын осы жер… Жайшылыта мардамсып жретін р кіл батырсыматарды ктпеген жерден, амыс арасынан зіне арсы атыл- ан ірбіз, барыс, арыстандардан рейі шып кетіп, олындаы алдаспанын ктеруге де жарамай, жайрап алатыны да осы ара. Той-думан, жарыста жамбыны бір атаннан жар еткізіп жерге тсіретін мергендерді, ая астынан зу етіп тра ашан ыр оянынан сасып алып, олындаы сада жебесін ла жон- а жіберіп клкі болатыны да осы ара… Брынды-соды жрт кзіне тспеген жас жігітті, анжардай ос азу тісін жалататып, ылшы жалын тікірейтіп, тайшадай ара доыз арсы мтыланда, зегісіне шірене трып сауыт бзар жебесін а мадайдан арыс сйем кіргізіп, омаата латып, атаа ілінетіні де, таы сол саят базарында.

Жнібек Керей слтанмен іштей жер танысып, аылдасып аланнан кейін, ханмен бірге аа шыпа болды. «Тадырды жазанын кріп алармын, — деді ол, — егер ажалы келсе, алтын санды ішінде тыылып жатса да табады. Ал ажалы жо болса, жабырдай жауан отан да адам тірі алады». Керей де бны малдады, тек «са болайы жне асымыза сенімді жігіттерді кбірек ертелік, — деді ол, — егер біз аа шыпай алса, білайыр хан ойын сезгенімізді бірден ады. Ондай жадайда тастай тйініп алан хан, шешінген судан тайынбас дегендей, ойлаан масатына жету шін баса шара олданады. Ажал ашан да болса ерте, егер дміміз сол кні бітер болса, оан да туекел!»

Жнібек енді аа шыуа амдана бастады. Слтанны жаланда жасы крері жйрік ат, ыран с. Ол Дшті ыпшатаы ататы сбегіні бірі болатын. А Ордасыны жанында бркіт, аршыа, лашын, тйын, ителгілерге арнап тігілген араша йлері іргелес тратын. зге сбегідей бркітті ол балапан кнінен емес, бден анды бала болан кезінде тора тсіретін. Сосын йрететін. Далада скен ыран алыр келеді дейтін. Таы бркіт кпке дейін кндікпейтін, сйтсе де бден жыртыш сты баулуа машы болан слтан еркіне оймайтын. Кереге анат ырана томаа кигізіп, алтыбаанда ткеншек тепкізіп, ат стіндегі имыла йрететін. Содан кейін суа салып, а жем ып ет беретін. Алашы кезде кндіге алмаса да, ашыан ыран бірте-бірте бл а жемге де йренетін. Осылай бірте-бірте асау бркіт жуасып, иесіне мойынсна бастайтын. Содан кейін барып, бркітті томаасын алып, ызыл жегізеді. анды кз жыртыш ызыл етті кргенде, жанын ояра жер таба алмай асыады. Ием ашан жем береді деп шыдамсыздана ктеді. ыранын мндай жадайа жеткізген Жнібек енді сын ола ондырып, ата мініп, шырып байайтын. Алыстап бара жатса кейін шаырады. Иесіні даусына бден йренген с, жаны сйер ызыла арайлап айта оралады. Осылай тз ыранын бірте-бірте сыннан ткізіп ола мейлінше йретіп боланнан кейін, бір кні оны алып шыып, ызыл тлкіге салатын. ыран с ттында боп, анша ола йренсе де, кенет зіні ата салтына баып сол баяы таы алпына тез кшетін. Кктен шйіле тсіп ызыл тлкіні іледі. Ысты етке тмсыы тиіп дніккен бркіт, ием таы тлкіге салса екен деп шабыттана тседі.

Жнібекті осылай йреткен бірнеше кереге анат, а иы ыраны болушы еді. Біра ыс бойы аа салан бркіттерін ол жаз шыа тлетуге кіріскен. Кз таяп келе жатан со, кеше ана а жем беріп, ырандарын баптай бастаан. Бркіт салуа ерте болан со, Жнібек б жолы бкіл Дшті ыпшаа аты шыан Сомбала атты аршыасын алып шыуды жн крді. Хан шаыруынан атты сезіктенген Жнібек, бешпетіні ішінен орасан болатынан жа етіп тоыан шаын сауыт киді. Алдаспанын амсыз айрап, сада жебесіне жаадан сарды ауырсынын адады.