Заговоренный меч (на каз.яз.)

Ханны аа аттанатын кні жеткенде адыр басына керней-зурнайшылары шыып, бкіл даланы басына ктере, барылдата тартып, ашылара «жиналыдар» деп белгі берді. Ошау тбелі мидай дала. Ат лаы мен бйра ымыздыы аралас біткен жасыл шалын. лжуаз сабатары толыып ылдидаы ызалда, саралдатар кк майсадан жоары ктеріліп, рекпіп жеткен… Тс-тстан тбе басына слтан, мір, бектер аыла бастады. Кенет хан ордасы жаынан бір топ адам крінді. згеден сл здіктеу келе жатан, жал-йрыын тйіп тастаан кре аса жйрік ат мінген, стінде а аулауа деп арнап тіккен шола сауыт, зерлі кміс дулыасы бар білайыр ханны зі. Соынан ергендері зегілес батыр нкерлері. Кіле жеіл сауыт, ышам киім киген. Аттарыны брі жал-йрыын тйіп тастаан, ауыздыымен алысан жйріктер. стеріндегі сауыттары, асынан ару-жаратары кнмен шаылысан осынау топты ішінен ш-трт йел кзге тседі. сіресе, ортада келе жатан, бкіл Дшті ыпша жеріне йгілі, «Ортеке» деп ат ойылан клсары сйглік мінген жас йел таажайып салтанатымен анадайдан-а кзді жауын алады. Астындаы сайглік жйрігіні ат-бзелі, жген-йысаны, мілдірігі — брі сары алтынмен апталан. йелді стінде алтын жіппен зерлеген сарылт, дрия ыса шапан, басында сйір шты ндыз брік. Шалбарыны етегі де алтын оамен діптелген. Кеудесіндегі гауар таспен безелген аласы кзді шаылыстырып кн сулесімен ойнайды. Алыстан-а бл йел алы ккпек арасындаы саралдатай, кзді тартады. зі де мейлінше слу, жаа туан ай секілді жіішке асын срмелеп тастаан. зын шаштарын жиырма-отыз сала етіп, п-са етіп рген. Бір зіні тр-келбеті бкіл лемге сн бергендей осынау салтанатты йелді крген адам «б жаланда мндай жан жаратылмас» деп ойларлы. Бл — білайыр ханны тртінші йелі, ататы алым — Самарант ханы лыбек мырзаны ызы Рабиу-Слтан-Бегім слу еді. Блар тбеге жеткен кезде солтстіктегі а ордалардан таы бір топ салт атты крінді. Алдарында ос ара кк жйрік мінген Жнібек пен Керей. Екеуі де аа шыандарын дейі аартандай иытарына аршыа ондыран. Ерлеріне атпа найза ілген. Киімдері де ышамды. ндыз жаалы, ыса лпан шапан, бастарында азаы имаш брік, сырттарынан имылымыза жеіл болсын деп кереге кз торлы сауыт киген. Ерлеріні басына ешкі терісінен жасаан дабыл іліп алан. Бл топты арасында да ш-трт йел. Бл йелдерді ішінен біреуі ерекше кзге тседі. Бл Жнібек слтанны екінші йелі. Алтын хан еліндегі монолдармен аралас отыран кшпелі Керей руыны ызы Жаан бикем. Бны астында аты шулы «Киік-ая» атанан абоз жйрік, Рабиу-Слтан-Бегімні ер-тоымындай ат-бзелін алтын жаппаан, жген-йысаны, ат кеудесіне тсіре салан мілдірігіне дейін брі атаан а кміс… Рабиу-Слтан-Бегімдей ерекше салтанатымен емес, Жаан з келбетімен, жасынан ат лаында ойнап скен кшпелі елді ызы екенін крсетіп тран ерекше отырысымен, амшыны сипай тартан болмысымен кзді жауын алады. сіресе Рабиу-Слтан-Бегімдей емес, олына стаан найзасы, басына киген меруертпен торлаан ызыл барыт сукелесі, астындаы а боз атты кекіліне таан кісі, бны жауынгер елден шыан йел екенін крсетеді. Дене келбеті де, астындаы атыны бітімі де Рабиу-Слтан-Бегім кркі мен мінген жйрігінен анарлым асып тскендей. Жрт оан сйсіне арауда. білайыр да кз астымен Жаанды бір шолып тті. Кенет оан бір кпірлік ой келе алды. «Слу-а екен. Хан йелі болуа дейі жаратыландай. Егер Жнібек слтан осы жолы жазым болса, алтыншы йелім етіп алармын-а!».

Хан бетінен кзін алмай тран Жнібек, білайырды злым ойын кз арасынан тсінгендей, теріс брылып кетті. Енді ол адыр басы мен етегіне жиналан бекзадалара бажайлап арай бастады. «айсысы екен маан ажал келер!» Кенет кзі топтан сл ошаулау тран ш оыр киімді жат адама тсті. Брын аа шыып жргенде, бл ш оыр пішін болмайтын. «Осылар екен. Тек са болу керек» деді Жнібек ішінен.

Ашылар азыы деп тйеге саба-саба ымыз артан, жеіл шатырлар тиеген, алдарына он бестей ой айдаан бір топ жігіт ауылдан шыан кезде, хан жасаы да солтстікке арай бет алды. Блар арада бір онып, келесі кні лытауды солтстігіндегі, Кішітаумен жаласып жатан, Арынаты з-асуларына келіп, остарын тікті.

Бл ескі иссада:

рпатан рпа уып бізге жеткен, Ежелден Арын атам оныс еткен.

Кк шалын, кміс бла Арынатым…

Шыпайтын арманымсы ккіректен, —