Заговоренный меч (на каз.яз.)

деп жыр еткен азаты кне мдениет ошаы — Арынаты тауларыны ке ірі еді. Солтстіктен отстікке арай зіле созылан жыпыл тасты здар, ткті абаты айылы жартастар. стін араат, мойыл, кк шалын басан ры сайлар, таы ойнаулар. Жаасын айбалдыран мен ашуаы аралас белден келер кгал шп кмген, жлындай боп жер астынан шыып жатан, сылдыр аан жіішке блатар. уашылы жылдардан баса кезде, аптаан малын суаратын Бара клден бтен мол сулы айдыны болмаандытан бл араа жаз ел сирек онатын. Сондытан да Арынаты тірегінде ырауыл, дала азы секілді суы аз жерде йреншікті стар мен арар, бкен, киік кп кездесетін. Хан тобы ш кн бірдей а аулады. Дабыл аылып, аршыалар жерден жаа ктерілген кездерінде кекілік пен ларды топырлатып ілді. Мерген жігіттер киіктерді садапен иядан аып ырып салды. Біра Сарыбай бастаан ш жігіт анша адыса да, кз иыын блардан аудармаан Жнібекті олдарына оаша тсіре алмады. Ажал алайын деп анша лшынанмен, жауыздыты реті келмеді. бден ызаланан жігіттер не істерін білмей, хан ерте елге айтады деп трандарында, Жнібекті мерт етер бір жадай кездейсо тап болды. А аулау ызыына кіріп кетіп, бден елеуреген Жнібек бір мезет аужайын байай алмай алды. астарынан жанай ашан а бкенді кре сала, атын борбайлап тра уды. Кнімен а соынан шапан серіктеріні аттары бден болдыран-тын. Тек тске дейін дайы шапса тері ана шыатын Жнібекті ккбуырылы ана лі ты еді. Атбегі бден жаратан екен, аба аанша жолдастарынан зап кетті. Ол а бкенді уып келе жатып, ттеден осылан хан тобы мен лгі ш оырды крді. Хан атын жаа ана ауыстыр- ан. Ал Сарыбай тек Жнібекті адумен ана жріп астындаы жйрігін ты стаан. рі-беріден со Жнібек, хан, Сарыбай шеуі згелерден арасын зіп, здік кеткен. Бие сауымдай жер шапанда ана бл шеуі алжырауа айнал- ан бкенге бірдей таянан. бден дымы рып етпетінен лаан дала еркесіні стіне ашылар бірдей жеткен. А мар Жнібек сойылын латырып жіберіп, бкенді бірінші боп бауыздайын деп, ынабынан кездігін ала атынан секіріп тскен. Дл осы стте: «Жо, олжа менікі!» деп Сарыбай да сойылын ыайлап бкенді бауыздауа екейген Жнібекті ту сыртынан рма боп таяй берген. Біра Жнібек барыстай атылып, Сарыбайды ат стінен жлып алан, Жнібекті тізесіні астына тсіп аланын бір-а білген Сарыбай хана:

— Ау, рсаызшы кк желкеден! — деген, ханны олындаы сойыла кзі тсіп.

Неге екені белгісіз, ханны бойы дірілдеп кетіп, Жнібекті сойылмен руа олы ктерілмеген.

Дл осы кезде шапан ат дбірі кенет естіліп, бір бйірден Керей слтан шыа келген. Тізесімен Сарыбайды бір-екі ныарлап жіберіп Жнібек: «Бір жола астыыды кештім, екінші мртебе олыма тссе зінен кр» деп трегелген де, жатан аа араан. кпесі шіп бден орнынан тра алмай алан бейшара, сол мойнын созып етпетінен лаан алпында лі жатыр екен. Жнібек оны аяп кеткен. «Жазыты жауыма тіршілігін ианда, жазыы жо, абкен, сені несіне лтірем», деп анандай жерде жатан сойылын алып атына мінген. Осы стте Керей де жеткен. Болан оианы айтпаса да тсінген Керей слтан, інісін асына ертіп, хана брылып та арамастан, шауып келе жатан топа арсы аырын аядап жре берген.

Бл кезде тлтіректеп орнынан Сарыбай да трегелген. Атыны зегісіне аяын салып жатып:

— Бекер сойылмен рмадыыз, хан ием, — деген алына сйлеп, егер де жыыланда мойын омыртасын брап зіп алатын едім де, атынан лап лді дейтін едім. алай лгенін кзімен крген ешкім жо… — деп келе жатты да, — тасыр хан, кешірііз… — деп басын олымен орай берген.

Біра лаштай сілтеген кк рыш алдаспан оны мойнын иаштай кесіп, зресі шып кзі адырайан басын анадай жерге шырып тсірген.

айтып оралан Жнібек пен Керей Сарыбайды лі де болса жаны шыа оймай, анадай жерде аырын имылдап жатан басы мен ан-ан болып діріл аан денесін крген. Бйрыын орындай алмаан лы енді тірі куге айналмас шін, ханны дейі лтіргенін екеуі бірдей ан. Біра білайыр:

— Жнібек слтана асты ойлааны шін басын алдым! — деген.

Ана екеуі оан жауап айтармаан, н-тнсіз аттарыны басын брып, келе жатан адамдара арсы аядаан.

Хан азір зіні сол кнгі ылыын ойлауда. «Он алты жасымда Едігені немересі азы биді з олыммен бауыздаанда, он жеті жасымда аталас туысым Дшті ыпша ханы Жмадкті туан баласындай боп олында скеніме арамастан, жекпе-жекте шопармен рып лтіргенде шімірікпеген басым, астасан жауым Жнібекті ара стан сойылмен бір салып туге алай жарамадым? Кезі келгенде андай рбандыа да болса бара алатын жрегім, сол жолы алай дауаламады?

И, згелер айай-сре салып жеткенше, сойылмен бір-а періп лтіруім керек-а еді, ар жаында аттан лап ажал тапты деп крсету — Сарыбайды шаруасы. Ал мен… Міне, сондаы сл бгеліп аланымны кнсін енді тартып жрмін… Жауыа деген сойылды дер кезінде сопау — лкен ылмыс! Енді міне Жнібекті басын алай алуды жолын таба алмай, аыс-аужайым азаптануда… Ашы кетуге болмайды, азір олар жаындаы ел аз емес. тте, тте, сол бір ст айта оралар ма еді! Апырай, сол жолы олымдаы сойылымды бір сілтеуге жрегім алай дауаламады екен. Дауалатуым керек-а еді».