Жар кахання [Апавяданні пра жанчын]

— Залатыя словы, бабуль, — кажа Наталля, пасля з павешанага мной у парозе свайго кажушка дастае i падае мне зялёную армейскую фляжку, у якой штосьці булькае, бляшанку тушонкі i паўбохана хлеба (канечне ж, падарунак вайсковага старшыні, з якім у яе «шуры-муры»). — Падавайце, Іванавіч, посуд. Думаю, будзе не лішне выпіць па кроплі за наша бліжэйшае знаёмства. Мы ўсё ж маладыя людзі. I ўсе несямейныя, — хораша ўсміхаецца, нават зусім без збянтэжання прытульваецца, абдаючы пахам прыемных духоў, — закаханыя ў вас.

Яна, здаецца, гуллівая ад прыроды, ад неўтаймоўных энергіі i эмоцый (можа кожнаму, нават самаму стойкаму i халоднаму, закружыць галаву i не проста завабіць, але i раз'юшыць), але са мной яе гуллівасць мае свае межы: ведаючы маё сямейнае гора, яна, Наталля, умее падахвоціць, разлучыць з кепскім настроем далікатным жартам i прыязнай усмешкаю, схаванай, але ўласцівай ёй жаночай дабрынёю. «Харошая яна жанчынка, — аднойчы не ўтрываў i сказаў мне сам-насам наш малагаваркі завуч, — ды толькі вось тое ў яе жулік... Калі хочаш зведаць жаночыя чары, жар кахання, дык толькі зірні на яе: яна ўсё адразу ж адчуе, дасць табе ласку i яе ад цябе запатрабуе... Ты, Іванавіч, не чырваней, павер мне, старому воўку: здаровы мужчына не павінен доўга быць без жанчыны...»

Я, адказваючы Наталлі прыязнай усмешкаю, адчыніў бляшанку, падаў шклянкі i кубак вады, а Вера i Аглая пачалі наразаць хлеб i намазваць яго тушонкай. Першая луста — Аграфене, яна бярэ яе ад Аглаі i шчыра дзякуе.

— Вы, Іванавіч, наш рыцар, дык налівайце, — калі мы абселі стол, кажа Наталля i падае мне фляжку. Як я i чакаў, там спірт. Наліваю ўсім патроху, a ў сваю шклянку дадаю i вады. У след за мной разбаўляюць пітво Аглая i Вера.

— Сапраўдныя мужчыны, Іванавіч, любяць натуральнае, пякучае, — усміхаецца Наталля, як бачыў я ўжо колькі разоў, добра ўмеючы піць спірт.

— Я тут не зусім сапраўдны, — адказваю, адчуваючы, што мне паступова лягчэе на душы, я радуюся, што ў мяне сёння госці i якраз жанчыны, што адна з ix, Наталля, смелая, вядзе рэй, a іншыя дзве трошкі бянтэжацца перада мной за свой нечаканы візіт.

— Тост скажу я, калегі, — зноў бярэ ўсё ў свае рукі Наталля i хітравата пазірае на мяне. — А тост мой кароценькі: «За жыццё!»

Я ўсё разумею, удзячны, што мае калегі помняць, што мінулася мая жалоба i я магу крыху падвесяліцца, шчыра дакранаюся да шклянак, што трымаюць жанчыны, i першы выпіваю ўсё. Гэта вельмі здзіўляе ўсіх: ого, наш Іванавіч можа i чарку ўзяць!

Толькі мы пачалі закусваць, як у дзверы зноў пачуўся стук, a неўзабаве сюды сам укуліўся чалавек — наш дырэктар. Невысокі, у валенках, у вайсковым галіфэ i бушлаце, худатвары, з вузкім носам i тонкімі нервовымі вуснамі. Не скажаш, што дурны альбо непуцёвы, але няпросты: цвярозым быў асцярожны, хітры, каб, мабыць, не рабіць промахаў перад завучам i мною ды i іншымі, а вось п'яным мяняўся, ліпнуў сляпіцаю, спрачаўся, папракаў i лез на ражон.

— За бяседай — i без мяне!— жартоўна падакараў цяпер. Значыць, яшчэ не шмат кульнуў, на той мяжы, калi з аднаго стану выйшаў, a ў другі яшчэ не трапіў. — I ў каго! У Іванавіча!

— Аднак нюх у цябе слаўны, Трыфанавіч! — пахітала галавой Наталля. — Добра ўзяў наш след!

— Я як начальнік павінен ведаць, як жывуць мае падначаленыя! — Той зняў вушанку, паказаў віхрастую русявую чупрыну, расшпіліў бушлат, пад якім паказалася паношаная «сталінка» з каляровым радочкам ордэнаў i медалёў. — Вось уведаў: Іванавіч прымае жанчын! Адразу па некалькі!

З дырэктарам пачалася ўжо лішняя выпіўка, i рэй ужо захапіў ён i чым больш касеў ды «плыў», тым болей вёрз абы-што. Урэшце ён усё ж здолеў агледзець, што яго не столькі шчыра слухаюць, колькі не замінаюць балабоніць, перасыпаць сваю звягню не столькі досціпамі, колькі непрыстойнымі жартамі i анекдотамі, лічачы, што гэтым ён «просты», «свой» з намі, падначаленымі (тады і пазней я сустракаў нават сярод высокага начальства самых звычайных «простых» i «сваіх» мацюжнікаў); Наталля неўпрыкмет перакрыўляла яго; маладзенькая Вера гарэла ад чырвані; Аглая, бачачы, як зямляк сам выяўляе дурноту, апусціла сарамяжліва галаву.

— Што ты такая сумная, падруга? — паклаў Трыфанавіч руку на Аглаін плячук.

— Штосьці ты, Трыфанавіч, як мы заўважаем, не абыякавы да нашай Аглаі! — пацвелілася Наталля. — Прызнайся: найперш з-за яе i сюды зайшоў?

— Як я магу быць абыякавы, калі я з яе Колем змалку сябраваў, разам пайшоў на фронт i столькі быў пад варожым агнём!

Наталля гаварыла праўду: Трыфанавіч заўсёды ва ўсім апекаваў Аглаю, быў да яе шаўковым i п'яны, але гэтая яго апека не зусім падабалася той: здаецца, Аглая асцерагалася ўсякіх размоў i рэўнасці сяброўкі, Трыфанавічавай жонкі.

— Але ты пазіраеш на яе не зусім па-сяброўску. Абдымаеш i распранаеш вачыма!

— Перастань, Наташа, — папрасіла яе Аглая. — Такія жарты недарэчы.

— Цыц! — падтакнуў Трыфанавіч, грукнуў па стале кулаком, сцяў тонкія вусны, што яны ажно пасінелі. — Не смей сказаць на яе ні аднаго дрэннага слова!