Адваротны бок люстра

– Дзіўна, што маленькія дзяўчаткі могуць быць такімі разумнымі! Ад крыўды яна імгненна пакрылася чырванню і нават хацела прыдумаць штосьці вельмі абразлівае ў адказ, але, вырашыўшы дарэмна не злаваць ворага, абмежавалася толькі, як ёй падалося, палымяным позіркам. Злосна пасопшы некалькі секунд, дзяўчынка суха пацікавілася:

– Разумею, мне не трэба зараз паўтараць змесціва сярэднявечнага тэксту пра зборку Ключа?

– Чаму ж? Распавядайце ўсё, што ведаеце, – патрабаваў Эль-Анабі.

– Добра, – Бася ледзь стрымалася, каб не фыркнуць. – Калі сцісла, то існуе шэсць элементаў, сярод якіх названыя Ранішняя і Вячэрняя Венеры, Вока і два Адбівальнікі. Яшчэ ёсць Аснова. Іх трэ сабраць так, каб гэтыя дзве Венеры нейкім чынам аб’ядналіся і промень, які пройдзе праз іх, быў накіраваны на люстра, разумееце? Першапачаткова містэр Альбрыхт меркаваў, што дзве Венеры – гэта розныя элементы: Вячэрняя – чырвоны камень, а Ранішняя – празрысты. Але насамрэч Венера – гэта адзін элемент, як планета Венера, што паказваецца на небе двойчы за суткі – раніцай і ўвечары, разумееце? Таму ўзнікае пытанне: як можна аб’яднаць дзве Венеры, калі гэта адзін і той жа элемент, разумееце?

– Мы разумеем, хопіць часціць! – абарваў яе Эль-Анабі. Ушчэнт разгубленая, дзяўчынка спынілася на кароткі час і, пакусваючы вусны, азірнула сваіх слухачоў.

– Ну? – прыўзняў адно брыво швейцарац.

– Абсалютна проста! – усклікнула Бася, пераможна на яго паглядзеўшы. – Трэ замкнуць кола.

– І што гэта значыць? – цяпер Эль-Анабі, як знарок, не хацеў яе разумець.

Бася цокнула языком ад прыкрасці на яго някемлівасць.

– Элементы трэ размясціць па коле так, каб святло ад Венеры асвяціла яе саму, а Вока, пастаўленае перад ёю, сабрала пучок святла, які і трэ накіраваць на люстра, – узялася ў дэталях тлумачыць дзяўчынка. – Прычым калі святло Венеры зноўку сустрэнецца з ёю, дык яно ўжо будзе чырвонага колеру, бо пройдзе праз чырвоны камень, а значыцца, Венера з Ранішняй ператворыцца ў Вячэрнюю. То бок, як у тэксце, разуме… – перапыніла сама сябе Бася, спалохаўшыся, што зараз швейцарац зноў пачне сердаваць, і працягнула: – Толькі я не зразумела пакуль, як жа тады называецца другі камень, але, думаю, трэба проста ўважлівей перачытаць, што там напісана, мо ў мяне не зрэшты дакладны пераклад…

– А ў вас гэта ўсё дзесьці запісана? – перарваў яе разважанні Эль-Анабі.

– Не, але я магу паказаць, як збіраць Ключ.

Бася накіравалася да стала, на якім былі раскладзены элементы, аднак, як толькі яна пацягнулася да іх, каб прадэманстраваць свае здагадкі на практыцы, швейцарац балюча пляснуў яе па руцэ і працадзіў скрозь зубы:

– Нічога тут не чапаць! Устала, дзе была!

«Стары сквапны ідыёт!» – хацела была адказаць яму дзяўчынка, але своечасова спахапілася і вярнулася да свайго месца, паціраючы руку і затойваючы чарговую крыўду на агіднага старога, які проста-такі наліваўся злосцю.

«Яшчэ б плявацца пачаў», – падумала Бася, скоса паглядваючы на свайго крыўдзіцеля. Аднак Эль-Анабі ўжо, відаць, пачаў ачуньваць і, зноўку працёршы насоўкай лысаватую галаву, звярнуўся да дзяўчынкі:

– Такім чынам, вы нідзе не запісалі свае меркаванні наконт зборкі Ключа?

Бася пакруціла галавой.

– І ў гэтым сшытку, як я зразумеў, таксама няшмат карыснай інфармацыі, акрамя старадаўняга тэксту?

– Што значыць «таксама»? – абурылася дзяўчынка.

– «Таксама» значыць наступнае: і версія спадара Штофа пра зборку Ключа, і ўласна вашая наўрад ці блізкія да існасці.

Пан Альбрыхт, на твары якога да гэтай пары нічога не выяўлялася, нават калі Бася дзялілася сенсацыйным, на яе погляд, адкрыццём, дрыгануў бровамі.

– Дружа мой, на падставе чаго вы паспелі зрабіць такі вынік? – пацікавіўся ён у швейцарца.

– На падставе таго, што ў тэксце сказана пра шэсць элементаў, а ў гэтым пакоі на дадзены момант знаходзіцца толькі чатыры. І ячшэ адзін схаваны ў добрым месцы, вядома, – пачціва ўсміхнуўся Эль-Анабі.

«От ужо сапраўды!» – у думках фыркнула дзяўчынка і зноўку зірнула на Міхала, які ўсё гэтак жа непахісна стаяў непадалёк ад пана Альбрыхта.

– Зыходзячы з гэтага, я магу зрабіць вынік пра тое, што абедзве версіі нічога не вартыя, – развёў рукамі швейцарац. – Альбо вы да гэтай пары штосьці ўтойваеце ад мяне і ад вашых сяброў, Штоф. Бо гэтым маладым людзям ужо больш няма чаго хаваць. Не думаю, што дзеці маглі б настолькі перахітрыць мяне, няхай і такія спрытныя.

«Пашчасціла табе, дзед, што Міхал кепска разумее, пра што ты кажаш», – Бася працягвала ў сваім уяўленні лаянку з Эль-Анабі. Хаця ў наступнае ж імгненне яна абарвала яе, прыгадаўшы сваё сапраўднае становішча.

– Думаю, што гэтым разам я не зразумеў вашага намёку, – насцярожыўся пан Альбрыхт. – Якога менавіта шостага элемента вам не хапае?

– Я думаў, вы мне скажаце, аднак бачу, што цяпер вы ўжо напэўна не блефуеце. Вы проста гэтага не ведаеце, – расплыўся ў драпежнай усмешцы швейцарац.

– Наколькі я разумею, вы самі якраз такі добра ведаеце, пра што кажаце? – спытаў пан Альбрыхт.