Адваротны бок люстра

Усмешка згасла на яго вуснах. Юнак нахмурыўся.

– Мабыць, я і выглядаю, як дурань, але затое нікому не хлушу, – роўна прамовіў ён.

– Міхал, ты хлусіш сам сабе! – нечакана для самой сябе ўсклікнула Бася. – Ну няўжо ты не бачыш, што ўсё гэта пустое марнаванне часу? Людзі прыходзяць паглядзець на цябе і сфатаграфавацца з уяўным рыцарам. Тое, што тут адбываецца, нават адзенне тваё – усё гэта несапраўднае. Навошта ты гэтым займаешся?

– Мне патрэбна праца.

– Ты мог абраць якую заўгодна іншую працу!

– Якую? – Міхал вельмі стараўся, каб не пачаць злавацца. – У тваім часе я нічога не ўмею. Адзінае, што я магу тут рабіць, гэта біцца на мячах перад гледачамі. На ўсё астатняе мне патрэбен час, пакуль я навучуся.

– Я б магла дапамагчы табе.

– Бася, табе трэба хадзіць у школу, а я не магу займаць увесь твой час. Я хачу быць самастойным, таму мушу зарабляць грошы, і мне ўсё роўна, як. Магчыма, гэта і не лепшае, што можна ўявіць, але пакуль я задаволены, у мяне атрымліваецца, я магу адчуць хаця б нейкую свабоду, якой у мяне зусім не было, калі я працаваў у пана Альбрыхта.

– Добра, – змрочна пагадзілася Бася, зразумеўшы, што перагнула. – Дарэчы, ён распавёў мне, навошта яму быў Ключ.

– О, ты зноў да яго хадзіла, – канстатаваў Міхал.

– Мне трэ было занесці яму рэчы, – нагадала дзяўчынка. – Ну і неяк так выпала, што ён усё распавёў мне.

– Усё? – хмыкнуў юнак і холадна дадаў: – Ну і навошта ж яму Ключ?

Дзяўчынка сцісла пераказала пачутую ад старога гісторыю пра дзяўчынку, што дапамагла яму адчыніць люстра.

– Неяк усё надта складна, – працягнуў Міхал. – Па-мойму, гэта проста прыгожая гісторыя, каб задурыць табе галаву.

– Як табе не сорамна! – выгукнула Бася. – Ён мне нават імя той дзяўчынкі назваў.

– Добра, як яе імя? – стомлена спытаў юнак.

– Анэля! – з гатоўнасцю адказала дзяўчынка.

– О божа, ён мог назваць табе любое імя, а ты і паверыла… – пакруціў ён галавою.

– Міхал, ён любіў яе, яна была яму самым дарагім на свеце чалавекам, – намагалася пераканаць яго Бася.

Юнак толькі асуджальна ўздыхнуў. Трохі павагаўшыся, дзяўчынка зазірнула яму ў твар і спытала:

– А хто для цябе я?

Міхал збянтэжана паглядзеў на яе. Толькі ён адкрыў рот, каб нешта прамовіць, як зза вугла паказаліся яго таварышы і таварышкі з паўфабрыкатнымі пакуначкамі і пластыкавым посудам ў руках, які зусім не пасаваў да іхняга выгляду.

– Ты абедаць ідзеш ці не? – спыталіся яны ў яго.

– Я зараз буду, – махнуў ён ім рукою і зноў паглядзеў на Басю.

– Ну і добра, – сказала дзяўчынка і пакрочыла прэч.

– Баська, чакай! – Міхал паспяшаўся за ёй следам.

– Ідзі еш, а то не паспееш перад новым выступам, – прабурчала яна і набавіла ходу.

Ён упарта ішоў за ёю.

– Не трэба мяне праважаць! – выбухнула яна, рэзка павярнуўшыся да яго.

Міхал спыніўся ад нечаканасці ў некалькіх кроках ад яе і не наважваўся падысці бліжэй. Бася адчула, што зараз пачне раўці на вачах ва ўсіх, і збегла.

Выбегшы на двор, яна прыгадала, што недзе ў замку засталася бабуля. Дзяўчынцы давялося вярнуцца. Яна знайшла бабулю ў сувенірнай крамцы і паведаміла, што яны едуць дамоў.

– А Міхал? – здзівілася Ванда Казіміраўна.

– Ён застаецца.

Яны пакінулі замак і выйшлі да прыпынку. У аўтобусе Бася села каля акна і адвярнулася ад бабулі, каб тая не бачыла, як яна плача, хаця дзяўчынка ведала, што тая ўсё роўна гэта заўважыла.

Басі было вельмі балюча. Яна не была для Міхала ўсім. Яна ўвогуле не ведала, кім жа яна была для яго насамрэч. І мабыць, гэта нават добра, што сёння яна так і не даведалася пра гэта.

Раздзел 6

Бабуля прывезла Басю дадому. Бацькі адразу пачалі цікавіцца пра ўражанні ад вандроўкі ў Тракай, аднак Ванда Казіміраўна прыняла ўвесь удар на сябе, дазволіўшы ўнучцы незаўважна ўцячы ў свой пакой.

Там Бася яшчэ трошкі паплакала, а потым, каб адарвацца ад горкіх думак, уключыла камп’ютэр. Машынальна адкрыўшы паштовую скрынку, дзяўчынка ўбачыла новы ліст з укладзеным дадаткам. Нарэшце татаў сябар Стасіс даслаў ёй пераклад.

Бася так усхвалявалася, што нават не здолела адразу напісаць яму падзяку. Яна яшчэ раз перачытала ліст. Вядома, гэта быў пераклад не ўсяго нататніка, а толькі некалькіх першых запісаў, але Стасіс паабяцаў неўзабаве даслаць яшчэ, калі трохі разбярэцца з уласнымі справамі. Ён нават дадаў, што сам вельмі зацікавіўся гісторыяй, якую распавядае аўтар тэксту, таму будзе намагацца вярнуцца да нататніка як мага хутчэй.

Дзяўчынка спампавала файл з перакладам і адкрыла яго. Сэрца застукала так, што пачало аддавацца ў вушах. Бася пачала чытаць: