Адваротны бок люстра

30 снежня 1987 года, Базэль

У імя Алаха, літасцівага і міласэрнага.

Што мне даў амаль год пошукаў? Нічога, акрамя разумення, што я пакуль не наблізіўся да мэты ні на крок. Я не веру ў карысць адмоўнага рэзультату. Мне патрэбны толькі станоўчыя вынікі.

Вядома, год – гэта крупінка ў параўнанні з тым, што мяне чакае, калі я ўсё ж такі знайду тое, што мушу. Аднак колькі часу я маю, каб паспець?

– Цікава, а гэтаму што трэба паспець? – прабурчала Бася.

Яны ж так і не даведаліся, для чаго Эль-Анабі спатрэбіўся Ключ, аднак відаць, што і з нататнікам ён не спяшаўся падзяліцца гэтым сакрэтам. Як швейцарац неяк сказаў, ён не давярае нават сабе. Зразумела, што гэта быў жарт, але сапраўды, навошта неасцярожна запісваць на паперы ўсе свае патаемныя мары? Калі Басі ўдалося, няхай і з дапамогай, разгадаць шыфр араба, то гэта мог зрабіць і нехта яшчэ і, магчыма, нават хутчэй.

Дзяўчынка прыўзняла бровы. Дарэчы, Эль-Анабі назваў сваё жа данне адшукаць Ключ не «марай», а «мэтай». Магчыма, што яна проста не ведала тонкасцяў арабскай, а Стасіс пераклаў, як яму падалося больш трапна, аднак швейцарац не адзін карыстаўся гэтым словам для апісання сваіх пошукаў.

Пан Альбрыхт гэтак жа ніколі не казаў, што ён мае ў дачыненні да Ключа мару. Заўжды была менавіта мэта. І калі з вуснаў сквапнага эгаіста Эль-Анабі гэта гучала цалкам натуральна, то для пана Альбрыхта было крыху дзіўным называць жаданне выратаваць дзяўчынку, якая зза яго загінула, мэтай, а не марай, якую ён пранёс праз усё жыццё.

Бася задумалася. Так проста з двума старымі не разабрацца. Штосьці не падабалася ёй з усімі гэтымі «мэтамі», ды і згадку пра забойства сябра чамусьці так і цягнула звязаць з гісторыяй пана Альбрыхта, хаця дзяўчынцы здавалася, што гэта няслушна. Але яна не ведала дакладна, ні пра што напісаў адзін стары, ні пра што распавёў ёй другі і ці быў ён з ёю цалкам шчырым. Таму магчымых рашэнняў тут было мноства.

– Басенька, я пайшла дамоў! – пагукала з першага паверха бабуля, перарваўшы ўнуччыны роздумы.

Дзяўчынка падхапілася і пабегла ўніз.

– Давай дамовімся, што ты не будзеш перажываць за пусты мех, – шапнула Ванда Казіміраўна, абняўшы Басю на развітанне.

Унучка паглядзела на бабулю, зрабіўшы выгляд, што не зразумела яе слоў.

– Ты сама сабе прыдумляеш праблемы, – прамовіла бабуля. – Ну ды годзе, пагаворым пра гэта як-небудзь потым.

Бася ажно раззлавалася. Ну як жа, яна сама сабе ўсё прыдумала, вядома. Яна ўсяго толькі ў любы момант можа загінуць, а так няма чаго хвалявацца. Падумаеш, якая бяда. Калі б яе сённяшняя сварка з Міхалам была звычайным разладам, то яно і сапраўды было б не вартае перажыванняў. Але ў яго словах, а дакладней – у іх адсутнасці – яна адчула нешта большае.

Яна губляла яго. І не таму, што гэта ён так вырашыў, ці яна рабіла штосьці не так. Гэта проста быў незваротны працэс, выкліканы залюстранымі вандраваннямі. Сёння яна зразумела, што гэта не пустыя пагрозы. Гэта ўжо пачалося, і ў любы момант яна магла страціць яго назаўсёды. Ці сысці сама. А бабуля пра гэта нічога не ведала. Для яе сённяшнія ўнуччыны слёзы былі звычайным румзаннем пакрыўджанай дзяўчынкі.

Так нічога і не сказаўшы бабулі, Бася праводзіла яе да дзвярэй і, нягледзячы на запрашэнне бацькоў пасядзець разам з імі, вярнулася да сябе. Тата з мамай не настойвалі. Напэўна, бабуля ўжо пастаралася. Усё ім распявала, таму яны вырашылі не чапаць яе, пакуль не прыйдзе сама.

«Ну і добра, – падумала дзяўчынка, клікам мышкі ажывіўшы экран. – Затое хоць засяродзіцца можна».

Яна прагартала дакумент да канца. Застаўся ўсяго толькі адзін запіс, але ён быў значна даўжэйшы за папярэднія.