Адваротны бок люстра

– І мне трэба добра падумаць, – пагадзілася Бася. – Зноў.

Усё ж Эль-Анабі быў хітрушчы жук. Ані новага слова не напісаў. Усё нейкія таямніцы. Як толькі можна адначасова і апісваць, што адбываецца вакол, але так і не сказаць галоўнага? Дзяўчынка закрыла файл і вырашыла ўсё ж адказаць Стасісу, каб той не падумаў, што дачка яго вайсковага сябра нейкая не выхаваная.

Пакуль яна набірала ліст, у галаве віравалі думкі: колькі ж шляхоў можа адчыніць Ключ? Пан Альбрыхт сказаў, што тэарэтычна трэба абраць момант, у які можна вярнуцца так, каб штосьці змяніць. У яго і момант быў звязаны з пэўным люстрам, пэўным часам і пэўным чалавекам. У яе таксама гэты момант быў звязаны з пэўным люстрам, часам і чалавекам, але вяртацца не было куды, бо яе люстра ўжо не існавала. А што ж здарылася ў Эль-Анабі, калі яму трэ было так ужо дбайна падумаць, куды вяртацца? Мабыць, яму таксама не адчынялася нейкае люстра, праз якое ён хацеў прайсці? Дык калі Ключ паказвае некалькі шляхоў, мабыць, і пану Альбрыхту неабавязкова біцца туды, дзе ў яго не атрымлівалася?

Басю пранялі дрыжыкі. Здаецца, яна таксама мела іншы шлях. І яна выдатна ведала, дзе ён знаходзіцца.

Раздзел 7

На другі дзень Бася, пад выглядам неабходнасці дакупіць сшыткаў, асадак і немаведама якіх яшчэ дапаможнікаў у школу, сышла з дому і накіравалася да антыкварнай крамы на Сціклю. Патэлефанаваць пану Альбрыхту яна не магла ды і не надта хацела, таму адзіным прымальным сродкам даведацца, ці не паспеў стары выпісацца са шпіталя, была разведка сярод яго прадаўцоў.

Тыя паведамілі, што нядаўна наведвалі свайго гаспадара, ён выглядаў ужо амаль здаровым, але яму яшчэ трэба пабыць пару дзён пад наглядам дактароў, таму ўбачыць яго ў краме можна будзе пад канец наступнага тыдня.

Бася выявіла на сваім твары шкадаванне, але ўпотайкі ўзрадавалася: ёй нішто не перашкаджала прабрацца ў кватэру пана Альбрыхта без аніякіх сведак, ключы ж яна па няўважлівасці вярнуць яму забылася. Да таго была ў яе падстава і для шчырай радасці. Прыемна было даведацца, што старому ўжо значна лепей. Значыцца, небяспека мінула і з ім ўсё будзе добра. А пакуль у яе была неадкладная справа з люстрам, што вісела ў яго спальні.

Дзяўчынка памятала, як падчас іх апошняй размовы пан Альбрыхт сказаў, што ён сустракаў толькі два люстры, якія яму не адчыняліся. Затое яны абодва адчыняліся ёй. Магчыма, гэта было глупствам, але яна не магла не праверыць. Што, калі раптам гэта і ёсць тое выйсце, якое яна шукала?

Вядома, там яе чакала нешта вельмі рызыкоўнае. Нешта настолькі страшнае, чаго яна ніколі не бачыла і не хацела б бачыць, але яна мусіла паспрабаваць. Любы неасцярожны крок – і яна магла не вярнуцца. Але Бася паабяцала сабе, што не будзе нікуды ўлазіць. Яна толькі паглядзіць, каб ведаць дакладна. А там ужо зразумее, што рабіць далей.

Бася зайшла ў кватэру. Яна думала распрануцца, але, не ведаючы, у якую пару года можа патрапіць, вырашыла пакуль застацца ў паліто. Боты яна скінула і ўзяла ў рукі, каб не разносіць па кватэры бруд. Калі пан Альбрыхт вернецца дадому, ён не павінен заўважыць, што нехта маршыраваў па кватэры ў яго адсутнасць.

Дзяўчынка накіравалася да патрэбнага пакоя. Перад дзвярыма спальні яна спынілася і глыбока ўздыхнула. У каленях раптам адчулася непрыемная дрыготка. Бася крыху пастаяла, а потым рашуча штурхнула дзверы.

Зайшоўшы ў спальню, яна прысела на ложак, каб зноўку абуцца. Узняўшы галаву, дзяўчынка ледзь не слізганула па коўдры долу: з люстра глядзеў чалавек. Бася застыла. Праз некалькі імгненняў яна зразумела, што пакуль заставалася нябачнай: чалавек хмурыўся і пільна даследаваў раму вакол шкла, не зважаючы на яе.

Дзяўчынка не наважвалася падысці да люстра, баючыся, што яно адчыніцца з яе боку таксама і прыйдзецца паразумецца з незнаёмцам, а ў яе такога жадання не было. Мала ці хто гэта быў. Хаця ён і стаяў наўпрост перад ёю, аддзелены толькі люстраной роўняддзю, яго фігуру нібыта ахутвала цьмяная дымка, якая не дазваляла добра разгледзець рысы твару мужчыны.

Бася ўсё ж паспрабавала прыгледзецца, не пакідаючы свайго месца, аднак неўзабаве ён знік. Люстра паказвала дзяўчынцы толькі яе ўласнае ўзрушанае аблічча. Яна трохі пачакала, ці не выявіцца ў люстры штосьці яшчэ, але яно заставалася спакойным. Тады Бася вырашыла, што трэба неяк паўплываць на яго, каб зноў ажыло. Не проста ж так пасядзець перад ім яна сюды прыйшла. Вось толькі як адчыніць шлях туды, куды ёй было трэба? Па шчырасці, яна нават не ведала дакладна, ці было тое, за чым яна прыйшла, сапраўды тым, што яна шукала…

Не паспела яна ўзняцца, як роўнядзь пачала пералівацца, па шкле пабегла рабізна, і Бася хутка ўбачыла праз яго такі ж пакой, як і той, у якім знаходзілася яна сама, але абсталяванне з адваротнага боку было бяднейшым. Там каля сцяны стаяў вузкі ложак, а побач з ім – разламаная шафа, прычыненая пазрыванымі з завесаў дзверцамі, ды, мяркуючы па змесціве, якое можна было заўважыць, у гаспадара не мелася занадта рэчаў, якія можна было хаваць.