Адваротны бок люстра

– Ага, дык значыцца, ты ўсё ж не адсюль і прыехала не так даўно, – усміхнуўся пан Альбрыхт.

– Ага, – пагадзілася Бася, спадзеючыся, што ён не будзе за даваць свае дурныя пытанні далей.

– Мяркуючы па імені, ты яўна не літоўка, – канстатаваў пан Альбрыхт. – Але і не полька.

– Не, – пакруціла яна галавой.

Ён прыжмурыўся, вывучаючы Басіна аблічча.

– Ты руская? – нарэшце спытаў ён.

– Чаму гэта вы так вырашылі? – здзівілася дзяўчынка.

Пан Альбрыхт, відаць, палічыў, што яна проста не хоча прызнавацца і нічога не адказаў. Бася зноў утаропілася ў акно. Ён узняў ся на ногі і выйшаў з пакоя. Дзяўчынка пачула, як зарыпелі дзверы ў спальню.

«Напэўна, стаміўся ад размовы», – яхідна адзначыла яна, аднак у наступнае ж імгненне пабегла следам.

У спальні было пуста. А люстра было зачынена.

Раздзел 8

– Ах ты гадзіна! – у адчаі закрычала Бася, пляснуўшы рукою па сцяне побач з люстрам.

Пан Альбрыхт знік. Відаць, ён палічыў небяспечным заставацца ў гэтым доме даўжэй, таму пакінуў яе тут адну. Як высакародна… Зразумела, ён і не мог паклікаць яе разам з сабой, ён нават не падазраваў, што праз дзясяткі гадоў сустрэне Басю зноў. Таму ён проста ўзяў і ціхенька збег, а ты, даражэнькае дзіця, сядзі тут і думай, як адсюль выкарасквацца.

Усё было б добра і яна б нават не крыўдавала на яго няветлівы сыход, калі б люстра падавала хоць нейкія прыкметы адчынення. Яно ж заставалася да яе намаганняў абсалютна глухім.

«Вось трэба было толькі вырашыць нікуды не ўлазіць, – злавалася Бася. – Вядома, як жа. Хацела проста зірнуць, а тут на табе атрымай…»

Яна выйшла са спальні. Магчыма, трэ было пачакаць. Пакуль дзяўчынка старалася заставацца спакойнай. Яна пахадзіла па паўпустой кватэры, спрабуючы неяк адарвацца ад хвалюючых думак, але, не знайшоўшы, на чым засяродзіцца, вярнулася ў спальню.

Нічога не змянілася. З часу, калі пан Альбрыхт скарыстаўся люстрам, прайшло паўгадзіны, аднак паверхня ніяк сябе не выяўляла, як толькі Бася ні мацала і ні тыкала яе. Сітуацыя паўтаралася. Усё было, як тады, з тым толькі адрозненнем, што зараз яна нават не мела да каго звярнуцца за дапамогай. Яна была тут зусім адна.

Раптам страшна захацелася есці.

«Напэўна, нервовае», – падумала яна, мімаволі зірнуўшы на гадзіннік.

Праўда, якраз прыйшла пара абедаць. А вось калі ўлічваць яе мінулы досвед у бадзянні па розных эпохах, то ў родным стагоддзі прайшло не больш за дзесяць хвілін, таму вельмі верагодна, што яна яшчэ паспявала вярнуцца дадому ў час. Але для гэтага трэ было прыкласці пэўныя намаганні.

Ад разважанняў ёй толькі мацней захацелася неадкладна па харчавацца. Бася пайшла на кухню, спадзеючыся адшукаць там штосьці саліднейшае за тыя дзічкі, якімі пачаставаў яе пан Альбрыхт. Але, відавочна, гэта быў не яе дзень: здаецца, усю ежу пазабіралі з сабой гаспадары кватэры, нічога, акрамя дробных яблычкаў, не пакінуўшы. Гэта падалося дзяўчынцы даволі дзіўным: якія ж мусілі быць тыя яблыкі, калі імі пагарджаюць у ваенны час?

Яна ўсё ж рызыкнула пакаштаваць адзіную даступную страву. Не паспеўшы як след угрызціся, Бася зразумела, што не здолее адкусаны кавалачак не тое, што праглынуць, але і проста пражаваць. Таму яна кінула гэты намер і, выплюнуўшы дзічку ў далонь, моцна зажмурылася, чакаючы, пакуль у роце не знікне ядраны смак. Было цалкам ясна, што з такімі поспехамі ў здабычы ежы трэ было выбірацца з гэтага часу як мага хутчэй.

Раптам Бася пачула сцішаны грукат. Спачатку дзяўчынка падумала, што гэта так ціха ў пакоі, што яна ажно адчувае, як стукае сэрца, аднак хутка ўцяміла, што гук даносіцца аднекуль звонку. Заціснуўшы ў руцэ пагрызеную дзічку, яна падбегла да акна і адчыніла яго. Грукатала на вуліцы. У горадзе аднавіліся баі.

Бася кінулася назад у спальню. Люстра паранейшаму не паказвала праходу ў іншае вымярэнне. Дзяўчынка прытулілася лбом да прахалоднай роўнядзі, намагаючыся ўзгадаць, што з расповедаў пана Альбрыхта магло б зараз аказацца дарэчным.

– Ды нічога, – адказала яна самой сабе. – Ён і сам тады не мог адчыніць гэтае люстра.

Яна шумна выдыхнула і заплюшчыла вочы. Гэтае. А што, было яшчэ нейкае?

Бася ўзмахнула павекамі, датыкнуўшыся вейкамі да шкла. Ну вядома, было! Стары ж сам казаў, што ў адным з таемных пакояў знайшоў іншае люстра. Вось толькі дзе знаходзіўся гэты пакой? І ці не перахаваў пан Альбрыхт тое люстра?

Бася агледзелася. Спальня не была падобная да пакоя, у якім штосьці можна было схаваць. Вунь нават шафу нельга зачыніць належным чынам. Аднак Ключ ён хаваў недзе ў спальні. Калі яны з Міхалам сядзелі ў старога дома пасля таго, як збег Эль-Анабі, Бася яшчэ здзівілася, што сапраўдныя элементы заставаліся ў кватэры. А выносіў іх пан Альбрыхт менавіта са спальні, хаця і ў ХХІ стагоддзі нельга было сказаць, што гэты пакой меў тысячы надзейных месцаў для хованак. І тут, і там гэта была звычайная спальня. Ну, бадай што, мэбля адрознівалася.