Аністыя

Божашуткава. У такім разе, хай ваша шчырасць будзе пры вас! Выступіце вы, Андрэй Іванавіч. (Падае яму паперу.) Пазнаёмцеся да пачатку…

Божашуткава падыходзіць да стала прэзідыума, папраўляе настольнік, адсоўвае крыху трыбуну.

Ізабела. Вазьмі маё люстэрка.

Андрэй (здзіўлена). Навошта яно мне?

Ізабела. Ну як жа! Цыцэрон, кажуць, заўсёды перад люстэркам свае прамовы рэпетыраваў!

Андрэй. Іза… Я не буду выступаць.

Ізабела. Чаму ж ты адразу ёй гэтага не сказаў?

Андрэй. Я… Я… разгубіўся. Няёмка… Яна пакрыўдзіцца. Не магу я так, Іза!

Ізабела. Як памыліўся Дарвін! Чалавек паходзіць не ад малпы. Ён паходзіць ад амёбы. Ад інфузорыі! Ад рэптыліі!

Андрэй. Іза… Я ж і пакрыўдзіцца магу!

Ізабела. Ты?! Не можа быць!

З шумам і смехам уваходзяць у клуб клакеры.

Галасы. Гэта надоўга?

— Сёння ж спектакль па тэлебачанні!

— Гэта па другой праграме. А па-першай — футбол!

Божашуткава цішком інструктуе клакераў, як паводзіць сябе на судзе. Уваходзіць Кічкайла.

Божашуткава (адвёўшы Кічкайлу ўбок). Можна пачынаць. Публіку я падрыхтавала. Але вы ўсё ж сачыце, каб не было непажаданых эксцэсаў. Нам усю справу можа сапсаваць гэтая Дрозд… І нам трэба ўсё гэта закончыць да перапынку.

Кічкайла. Зразумеў. (Садзіцца за стол.) Прашу суд заняць сваё месца!

За стол садзяцца Сцепаніда Моўчан і Кузьма Хаценьчык.

Грамадскага абвінаваўцу і грамадскага абаронцу — таксама!

На месца абвінаваўцы, паспешліва дажоўваючы цукерку, садзіцца Зойка Гусельнікава, на месца абаронцы — Божашуткава.

Пацярпеўшыя тут?

Галасы. Тут!

— З’явіліся!

— А каго судзіць будзем?

— Дзе Салавейчык?

Кічкайла. Не хвалюйцеся, таварышы. Ён ужо тут. Скажыце там, няхай яго прывядуць сюды…

Міліцыянер прыводзіць Салавейчыка, вялізнага бамбізу, абстрыжанага «пад нуль».

Салавейчык (кланяецца). Добры дзень. (Сядае ў другім радзе.)

Кічкайла. Не-не, калі ласка, сюды!

Салавейчык. Дзякую. Мне і адсюль добра відаць.

Міліцыянер (падштурхоўваючы Салавейчыка). Ідзі-ідзі, калі людзі просяць!

Галасы. Без рук, без рук, грамадзянін начальнік!

— Храбры!

— Нізавошта да людзей чапляецца!

Кічкайла. Заклікаю да парадку! (Салавейчыку.) Прозвішча, імя?

Салавейчык. Як быццам не ведаеш, Іван Пятровіч?

Міліцыянер. Устань! Устань! У судзе знаходзішся, а не ў гасцях у цешчы!

Кічкайла. Прашу назваць сваё прозвішча, імя і імя па бацьку.

Салавейчык (устае). Ну, Салавейчык… Грыша. Рыгор Рыгоравіч.

Кічкайла. Узрост?

Салавейчык. Дваццаць восем.

Кічкайла. Адукацыя?

Салавейчык. Сярэдняя. Амаль сярэдняя…

Кічкайла. Што значыць «амаль»?

Салавейчык. Восем класаў.

Кічкайла. Выключылі?

Салавейчык. Не, сам кінуў. Абрыдла.

Кічкайла. Сямейнае становішча?

Салавейчык. Жанаты… Я хацеў сказаць — не…

Кічкайла. А ці нельга больш канкрэтна? Жанаты ці не?

Салавейчык. І так і не. Я… бацька-адзіночка.

Кічкайла. Разышліся?

Салавейчык. Не сышліся. Характарамі не сышліся.

Кічкайла. Вінаватым сябе прызнаяце?

Салавейчык (змрочна ўздыхае). Ну, было…

Кічкайла. Што было?

Салавейчык. Ну, выпіў трохі… Штаны новыя замочваў…

Голас. Вось парадачкі пайшлі! Выпіў чалавек ад радасці сто грамаў, дык яго адразу за каршэнь і ў міліцыю! Нішто сабе жыццё!

Кічкайла. Толькі выпілі ці яшчэ што-небудзь было?

Голас. Ну чаго ты, як лапух, прыстаў да чалавека?

Кічкайла (узлаваўшыся). Ціха! А то буду выганяць! (Устае і, надзеўшы акуляры, чытае.) «Дваццаць дзевятага чэрвеня гэтага года грамадзянін Салавейчык Рыгор Рыгоравіч, знаходзячыся ў нецвярозым стане, уварваўся ў кватэру грамадзяніна Секержыцкага Іпаліта Іпалітавіча. Для гэтай мэты ён прасек дзверы Секержыцкага тапаром. Пасля таго грамадзянін Салавейчык прыйшоў на пляж Камсамольскага возера, дзе падышоў да грамадзянкі Мажэйкі, якая загарала, і папрасіў у яе закурыць. Калі грамадзянка Мажэйка не задаволіла яго просьбу, ён ударыў яе два разы па тулаву, у вобласць плечавога пояса. Выкліканаму на месца здарэння старшыне звыштэрміновай службы Лапатку Салавейчык аказаў супраціўленне, парваў яму кіцель і закінуў у возера фуражку. З дапамогай дружыннікаў грамадзянін Салавейчык быў дастаўлены ў райаддзел міліцыі і пасаджаны ў ізалятар.