Аністыя

У дзеяннях грамадзяніна Салавейчыка Р. Р. утрымліваюцца крымінальныя злачынствы, якія караюцца, паводле адпаведных артыкулаў крымінальнага кодэкса, пазбаўленнем волі ад аднаго да пяці гадоў з адбываннем тэрміну ў калоніі строгага рэжыму.

Улічваючы хадайніцтва фабрыкі дзіцячых цацак (глядзі пісьмо ад 30 чэрвеня), крымінальную справу супраць Салавейчыка Р. Р. не ўзбуджаць. Прапанаваць калектыву фабрыкі разгледзець учынак грамадзяніна Салавейчыка Р. Р. на таварыскім судзе ў прысутнасці пацярпеўшых.

Следчы райаддзела міліцыі Праўдзін.

Пракурор раёна Стальноў».

Божашуткава. Дазвольце пытанне.

Кічкайла. Калі ласка, Рагнеда Іванаўна.

Божашуткава. Грамадзянін Салавейчык, гэта праўда?

Салавейчык змрочна маўчыць.

Усё, што напісана ў пратаколе, адпавядае сапраўднасці?

Паўза.

Салавейчык. Было…

Божашуткава. Не, вы раней, чым адказаць, падумайце!

Салавейчык напружана думае.

Салавейчык. Калі б цвярозы… Прашу ўлічыць, што я быў без памяці.

Хаценьчык. Пачакай, пачакай, Грыша. Ты не вельмі спяшайся. Ты падумай, добра падумай. Можа, усё ж чаго-небудзь не было? Можа, на цябе напрасліну ўзвялі? Ты падумай, Грыша, падумай…

Салавейчык думае.

Божашуткава. Мы разумеем і цэнім высакароднае пачуццё вашага шчырага раскаяння. Але я яшчэ раз пытаю: ці ўсё, што напісана ў пратаколе, адпавядае сапраўднасці?

Нарэшце Салавейчык уцяміў, чаго ад яго хочуць.

Салавейчык (няўпэўнена). Ды не… Усё было не зусім так…

Божашуткава (з аблягчэннем). Ну вось бачыце!

Салавейчык (зразумеўшы, што патрапіў у цэль). Успомніў! Вядома, усё было зусім не так!

Кічкайла. Значыць, вы заяўляеце, што пратакол неаб’ектыўна паказвае тое, што адбылося з вамі? Ці правільна мы вас зразумелі?

Салавейчык. Вось іменна! Панапісвалі тут усякага! Зрабілі з мяне нейкага хунвэйбіна!

Галасы. Міліцыя ўсё можа!

— Яна гэта ўмее!

Кічкайла. Ціха! Без рэплік!.. Вось вы, калі ласка, і раскажыце, як было ўсё на самой справе. Як выйшла, што вы зламалі чужыя дзверы?

Божашуткава (прыходзячы на дапамогу). Відаць, вы проста памыліліся?

Салавейчык. Ну, вядома, абмыліўся! Панабудоўвалі, ведаеце, дамоў — стаяць, як блізняты. Трохі вып’еш і ўжо не разбярэш, дзе свой дом, а дзе чужы!

Божашуткава. Значыць, чужы дом вы памылкова прынялі за свой?

Салавейчык. Ну!.. Паднімаюся на трэці паверх — кватэра адзінаццаць… Значыць, мая. Піхаю ключ — не лезе. І раптам чую: за дзвярамі хтосьці на дыбачках ходзіць. Вось, думаю, здорава! Пакуль штаны мачыў, да мяне зладзюга забраўся! Пачаў стукаць…

Хаценьчык. А ты, Грыша, не прасіў, каб табе адчынілі дзверы?

Салавейчык. Як не прасіў? Прасіў! Ды хіба ж ён адчыніць?

Божашуткава. Значыць, вы прасілі адчыніць дзверы, каб удакладніць, ці ваша гэта кватэра?

Салавейчык. Не. Хацеў даведацца, што гэтаму тыпу патрэбна ў маёй кватэры!

Кічкайла. Але потым, калі высветлілася…

Салавейчык. Дык гэта ж калі высветлілася?.. А ён пачаў лаяцца, пагражаць…

Божашуткава. Хто пачаў лаяцца?

Салавейчык. Ну, гэты тып… Секержыцкі. І міліцыяй, і турмой мне пагражаў. Ну, я і пакрыўдзіўся…

Божашуткава. Пагражаў вам, яшчэ не ведаючы, хто вы і навошта стукаеце?

Салавейчык. Ну!.. Вось мяне і разабрала злосць, калі я ўвайшоў…

Кічкайла. А як вы ўвайшлі ў кватэру?

Салавейчык. На першым паверсе тапор ляжаў. Я ўзяў яго і… увайшоў.

Вясёлае ажыўленне сярод клакераў. Салавейчыку спачуваюць даволі адкрыта.

Кічкайла. Сядайце, Салавейчык. Пацярпеўшы Секержыцкі!

Секержыцкі (выходзячы да трыбуны). З вашага дазволу, гэта я.

Кічкайла. Прозвішча, імя, імя па бацьку?

Секержыцкі. Секержыцкі Іпаліт Іпалітавіч.

Кічкайла. Род заняткаў?

Секержыцкі. Пенсіянер абласнога значэння. Дазвольце растлумачыць?

Божашуткава. Хвілінку, грамадзянін Секержыцкі. Вы прызнаяце, што пагражалі Салавейчыку?

Секержыцкі. Дазвольце!..

Хаценьчык. Не віляйце, грамадзянін Секержыцкі! Адказвайце на пытанне: пагражалі ці не пагражалі Салавейчыку?

Секержыцкі. Пачакайце, шаноўны! Ён жа ламаўся ў маю кватэру!

Хаценьчык. Вось так проста і скажыце — пагражаў!

Божашуткава. І міліцыяй, і турмой пагражалі? ?

Хаценьчык. Што ж выходзіць, грамадзянін Секержыцкі? Міліцыя — гэта пудзіла, а савецкая турма — канцлагер? Так, па-вашаму, выходзіць?

Секержыцкі. Дазвольце, дазвольце! Вы, шаноўны, блытаеце. Што значыць — пагражаў? Я папярэджваў. Папярэджваў, што, калі ён будзе буяніць, я выклічу міліцыю і яго, з вашага дазволу, пасадзяць у турму.