morto di lua patro, da general Kassandros. Bronza tripedo havanta gambi
di falva bestio ganesis lor la ludi di Héra en Argos, ye aproxime 430-410
a.K.Altra deini esas videbla : Kibélê, Dêmétêr, ed anke Isis, sur reliefo
evanta de la II-ma yarcento a.K. dedikita ad Isis, Sarapis ed Anubis, od
sur reliefo ek marmoro, videsas bela kapo havanta lokli olqui nomizesis
kom « Libiala » (IIma yarcento p.K.). La sinkretismo esis manio dil
Antiqua Epoko. Alexandros irabis til la Egiptiana sabli kun lua
proximesanta guardo por konsultar l’oraklo da Zevs Ammon, mesticigita
222
deo, por honorizesar kom « filiulo di Zevs », nome lua ancestro Héraklès
ne esis suficante importanta por lu. Lua soldati judikis ico kom exajerita,
« e dum ke il pretendis per ita titulo augmentar la brilo di lua prodaji, il
nur sucesis matidigar ol », tale opinionas Quintus Curtius kande il
raportas ica oraklal konsulto.
Funerala stelei, plu familiara objekti quale lud-kubi, osteti, vazari,
komprokontrati pri domo grabita en marmora elemento, duktas til la
pilastri di la galerio di le Sorcita, olqua esas monumento di Thessaloniki,
chefurbo lor la tempo kande Macedonia esis Romana provinco. Ita quar
pilastri, kun elementi di arkitravi e pos-klasika kapiteli korinthana, evas
de la IIIma yarcento p.K. e, kun duopla facio, li memorigas la pilastri dil
palaco di Filipos. Singla facio ornesas per figuro ye basa reliefo,
Dionysos, Ariadnê, Léda, Ganymédês… La nomo Sorcita explikesas per la
legendo. La figuri esus la rejo di Trakia, lua spozino ed elua servistini qui
supozeble petrigesabis per sorco quan ita rejo destinis ad Alexandros –
ma la deino Fortuno ne obediis ilu. Elta sorgis pri Alexandros til lua morto
en 323 a.K., pro veneno o pro encefalito. E trans ico el sorgis pri lua
nemortiva glorio historial.
[Artiklo da SAMUEL publikigita en la jurnalo PRESENT]
(Ek Kuriero Internaciona n° 2/2011)
T U R I S M O
KONOCAR MADRID
Nul Europana chefurbo tante ripozis su en questiono lor la jus pasinta
yardeko ! Madrid sen renegar lua eleganteso nek lua aceptemeso, audacis
agar riskoze por enirar kun energio la yarcento XXI. La rezulto esas
konstatebla : extraordinara pro la inventemeso e la fido a la futuro.
Quale enirar urbo ? Kad diskrete o, kontree, sentime ? Madrid, por finar
ica debato, trovis simpla e sincera maniero por lasar su invadar : ne agar
quaze lu simulis ulo. Madrid esas nemediata. Madrid ne ludas ye celo-
trovo. La vizitanto qua deskovras Madrid savas ke lu esas en Madrid. Ed
en nula altra loko. Lo esas tale ke on konoceskas vera chefurbo !
E quale omna chefurbi, Madrid odias l’ideo ipsa di la senmoveso. Ico esas
afero pri permano. La urbi qui esis importanta en la historio di la homaro
– e qui ankore hodie esas importanta – esas kapabla asumar danjeri,
rezolvas afrontar nova defii, aceptas rinovigar su. Dum tempo-periodo
223
de deko de yari, la Hispana chefurbo reale abordis nova yarcento. Ico
esas multe plu multe kam neprofunda tualeto, lo esas vera metamorfoso
quan ita urbo subisis. On povus laudar hike la qualeso dil ‘infrastrukturi’
de nun disponebla : dil aerportuo, rangizita inter la unesma kin Europana
aerportui pro lua trafiko, dil reto di subtera treni havanta multa branchi,
akurata e sekura, dil chosei e dil automobilal chosei, dil treno kun granda
rapideso… Madrid koncerne la transportili, esas modernega urbo : quale
ico debesas, dicos ula personi ! Ma ultre la fakto ke ita urbo sucesis
rajuntar la moderneso di nia epoko koncerne la publika equipuri, Madrid
audacis previdar sen « tabu » lua futuro. Lo maxim astoniva, esas la
multopleso dil konstrukteyi qui entraprezesis e finesis sucesoze en
rekorda kurta tempo. Lo esas anke la diverseso dil ambicii. Nome oportis
esar vere tre kapabla ed audacoza por enterigar dek kilometri de
periferial voyo por krear promenadeyo an la rivi dil Manzanares, ita
obliviata fluvio. Nur Madrid povis agar lo. E dum nur periodo de sep yari.
Madrid Rio esas hodie exemplo pri la apteso di granda metropolo vinkar
la diktatoreso dil automobilal trafiko ed ofrar – a maxim diversa quarteri
– spaci por laxigo dil mento e plezuri di liber-tempo.
La sudwesto dil Hispana chefurbo tale divenis laboratorio por la vivo
komuna. Ed ol esas modelo pri inventemeso ye la nivelo dil kreado. La
anciena bucheyi di ca urbo, qui olim esis domajegata inkluzaji depos
plura yardeki, esas hodie vivo-loko danke la zeloza deziro dil artisti ed
entraprezisti omnaspeca. Hike, quale ofte en Madrid, la privata sektoro
marchas en la pazi dil publika inicio. Nulo povas facesar dum restar
egoiste kampanta en sua terenoduimo. (…) Madrid explozas pro
imaginado e regardas « rekte avan su » sen irgatempe renegar olua
pasinta tempo. Simbolatra exemplo inter multa altri : la Prado depos tro
longa tempo existis strete. La efektigita extenso, sen kaptesar da