ANTOLOGIO

adresi, letri e fotografuri. E quante plu yuna esis la kindi, quante plu

komplete li obliviis lia nomi, lia origino e lia linguo matral. Carelate la

situeso dil est-Prusiana volfa kindi en Lituania esis bona per komparo a

la ceteri. Vaganta orfani, qui esis tro febla por arivar adibe, iris ad hemi

dil Sovietana administrerio militistal, qua quik de 1946/47 instalesis en

la teritorio di Königsberg, olqua nun nomesis Kaliningrad. « Dum l’autuno

1947, esis plu kam 4700 kindi Germana en tala hemi » segun savo da Ruth

Leiserowitz. Dum la dicita yaro permisesis unesmafoye ekiro de la lando

a la okupado-zono Sovietal – t.e. la futura GDR (Germane : DDR) -. La

kondicioni di transporto esis katastrofal. « 2386 kindi evanta de 2 til 16

yari arivis en varo-treni sen palio tote exhaustita » skribesas pri un de la

kinditransporto : « La duro dil vehado esis quar jorni e quar nokti. Latrini

ne esis disponebla ». La kindi tale transportita esis tante nesuficante

nutrita, ke vacinizi ne esis posibla, pro ke li konsistis nur nun ek pelo ed

osti. Por sat multi ico esis voyajo a la morto.

Serchado impedata

La posvivanti iris unesme a kampeyi di quaranteno, plu tarde quik de

1948 li iris a hemi por kindi. Kom modelatra projeto konsideresis la

kindaro- e yunaro-vilajo kreita aparte por la volfa kindi en la habiteyaro

Brandenburgana Kyritz. « Til 260 orfana kindi venis kune adhike per la

transportili di Est-Prusia. » naracas Ruth Leiserowitz. Anke en altra loki

dil GDR – t.e. Wolfen o Wittenberg – konstruktesis tala hemi por la orfani

venanta de la estala teritorii. Por sparar pekunio ed obliviigar la origino

di la kindi, multa de li livresis al adopto. « Kom surogata genitori, cetere,

aceptesis nur familii qui esis politikale bone orientizita » tale savas la

expertino pri volfa kindi Leiserowitz. Per la lasta transporti venanta de

Est-Prusia venis dum la yaro 1951 ankore 3.000 volfa kindi a la GDR.

Ma tamen ica kindi, qui fora de la grand urbi trovabis resteyo en

Lituaniana vilaji, saveskis nulo pri la transporti a Germania – neanke

Marianne Beutler. « Me pensis ke Germania tote ne plus existas » dicas

elu dum memorar pri ta tempo. « Königsberg esis destruktita, ni ne plus

darfis parolar Germane – quo povis posrestar ? » Omnakaze el esis

persuadita, ke lua omna familiani esis mortinta. « Dum longa tempo ica

243

questiono tormentis me : Pro quo nulu serchas me ? Fine me aceptis

uladie ke la situeso esas tala. « Konseque el adaptesis a Lituania lernis

en Pogegen proxim Tilsit quale divenar komercistino pri nutrivi, pose

chanjis lua lojeyo por irar a Memel, olqua nun nomesis Klaipeda. El dicis

nulo pri elua origino e lua pasinta tempo. Nur elua spozulo, Lituaniana

kapitano, esis informita. Ye la fino dil yari kinadekesma Marianne,

altranome Nijole, facis questiono administrerial por sercho pri elua

familio che la Reda Kruco Germana en Hamburg – e tale saveskis, ke lua

matro esabis mortinta en 1949, pos perdir tri de elua quar filii, dum ke

el evis nur 36 yari. 'Nihilominus' elua patro ankore vivis. Pos retrovenir

de lua kaptiteso il mariajabis su itere. Ma ilua nova spozino deziris ke il

havez nula kontakto kun Marianne. Pri co Marianne ne povis parolar ad

elua Lituaniana amiki : « Fine nulu darfis saveskar ulo pri mea radiki

Germana. »

Tandem tempo por traurar

Mem elua filiuli saveskis erste en 1991 la vereso pri la radiki Germana di

lia matro. Itatempe, pos la nedependigo di Lituania de Soviet Uniono,

koncernata personi fundis la federuro « Edelweiss- Wolfskinder » (nivuro-

floro – Volfa kindi). « Ni publikigis anunci, per olqui ni savigis kande ni

volis interrenkontrar unesmafoye », elu naracas. El esis muta pro

surprizo kande lor la unesma kunveno dum septembro 1991, tote

neexpektite, 65 volfa kindi arivis. « Li omna vivabis dum plura yardeki

en Lituania, sen audacar prizentar su kom Germani. »

Depos 2001 Marianne Beutler habitas kun lua spozulo en Berlin. Ma amba

duras prizar pasar la monati someral en olima Est-Prusia. Icayare

Marianne tre prizus irar anke a Königsberg – sur la loko di elua sensucia

kindeso e sur la loko, ube ye ta dio en la monato agosto el enterigis elua

juniora fratulo Siegfried. Nun el, fine, havas la posibleso traurar.

(Ek Kuriero Internaciona n° 4/2011)

244

775 YARI DI BERLIN

Icayare la Berlinani celebras la 775 existo-yari di lia urbo. Sube esas

mikra texto tradukita de la Franca linguo ed evanta aproxime de 1910.

Ol duras esar, mem hodie, tre aktuala.

Quale la karaktero Germana ipsa, Berlin esas eterna metamorfoso. En

nula altra loko dil mondo, tanta monumenti erektesis, abatesis e

remplasigesis dum tante poka tempo. Apene posrestas traci dil gotika