ANTOLOGIO

nia manuin kovros la sango, kovros la fango. Me devas aceptar ico, nam

me guvernas, ma balde devos agar tale anke tu, mea filiulo. Afliktanta

esas la fakto, ke la homala naturo esas tala, ma tala ol esas. Semblas,

ke, sur ica tero nur foluli povas sustenar la ordino inter la homi havanta

sana mento.

[Segun la Hungara autoro Tihamér Kiss]

(Ek Kuriero Internaciona n° 1/2012)

LA JAPONIANA LINGUO E LA RADIOFONO

Ica interesiva artiklo redaktesis preske sepadek yari ante nun.

La difuzo di ula progreso ciencal en kelka landi havanta civilizuro tre

diferanta de la nia ne eventas sen desfacilaji ofte stranja. Onu savas,

inter altri, ke la skribarto dil Chiniani, formacita per 40.000 ‘ideogrami’,

tre diferanta de nia literi alfabetal, ne posibligas utiligar oli por nia

telegrami, kontraste, la belinogrami o desegnuri, transmisita elektrale,

posibligas a li expresar lia pensi.

Altra problemi impozesis a Japonia pos l’endukto dil radiofono. La

desfacilaji ne esis teknikal, nam la radiofono transmisas same bone omna

soni, ma lingual… pro ke ne existas nur un linguo Japoniana, ma plura.

En Japonia, singla klaso social di la habitantaro posedas un idiomo, od

adminime ula nombro de expresuri rezervita a lu. Tale, la mulieri devas

ofte uzar vorti diferanta de ti qui uzesas dal viri, e la uzado di expresuri

maskulal konsideresus kom manko de edukado. Olim existis du lingui tote

diferanta, un por la viri, l’altra por la mulieri. Simila diferi renkontresas

segun la rango social, nome servisto ne parolas la sama linguo kam lua

249

mastro. Ultre lo, la skribita linguo esas tante diferanta de la linguo

parolata, ke lo ne esas posibla ad iliterato komprenar texto skribita quan

on lektas vocale. Konseque, la tasko dil Japoniana jurnalisti radiofonal

ne esas facila : parolesas pri komprenigar su da omni, sen shokar la

askoltanti di qui la kustumi devas respektesar. De ta neceseso naskis

nova « linguo radiofonal » kontenanta vorti pruntita a la diversa idiomi

Japonian, tale, por brodkastar Japoniana texto, lo esas absolute necesa

tradukar ol a la Japoniana radiofonal. Pokope la radiofono tale

evolucionigas la mori per pluproximigar la diversa klasi social di ca

habitantaro.

[Artiklo extraktita del revuo « Sciences et Voyages » e publikigita en

COSMOGLOTTA di marto 1949]

(Ek Kuriero Internaciona n° 2/2012)

LA RAITRI-KANTISTI DI NÜRNBERG

La artiklo sube esas la tradukuro di texto extraktita de libro pri

Germania redaktita dal Franca jurnalisto ed autoro, Henri Béraud, en

1926. En ica libro la dicita skriptisto deskriptas la eventi e la surprizi di

lua sejorno en Germania itaepoke. La suba artiklo komprenigas ke la

menti en Germania, ja lore, esis pronta por aprobar entuziasmoze la

povo-kapto dal Gröfaz(1) ed esas atesto historial.

« Dum la matino dil 29ma di agosto, quik de sis kloki, Nürnberg vekigesis

per la fanfari. Depos la predio, baneri e muziki desembarkis che la

fervoyala staciono. Lo esis societi di anciena kombatanti. Li venis de

omna regioni di Germania. On vidis li en omna posibla kostumi, e kelki

de li esis extravaganta, quale, exemple, ita balifi dil XVIIIma yarcento,

havanta lia trikorna chapeli sur kranii tondita e di qui la koli ekiris bizare

de anciena vestaji nomizita « Rheingrafenhose »-i havanta kolumi facita

por sustenar rubandi retenanta la hari dop la kapo. Esis ibe rurani di

Werther(2) rede vestizita, havanta blanka kalzi, chapeli kun bordi

pendanta, shui kun bukli e kupra zoni. Esis anke pastori vilajal di qui la

redingotegi frapis la taloni, ed homi kuafita per ‘shaki’ sen vizieri

havanta penachi petulema, e Tirolani havanta nuda gambi, e Bavariana

250

paroki havanta chapeli larja quale unpeda tabli e, sube, regardi plena

de obskura fairo.

La manifestanti veninta del urbi semblis, prefere, rihavir sur su militistal

uniformi. La plu multi esis ordenizita per la Fera Kruco. Uli vestizesis

segun civila maniero, ma surhavanta militistal kapvesti. Altri iris kun li,

qui havis lia korpi strekizita per sharpi quaze bedeli. On vidis anke

veterani dil antea milito, surhavanta uniformi anciena, e qui dicis laute

ke la festo esabus plu bela se on selektabus, por celebrar ol, la

Sedantag(3)…

Ica omno difuzesis tra la urbo akompanata per granda bruisi de fifri, de

tromboni e de tamburegi. Balde li esis plu kam cent mil, havanta sur la