ANTOLOGIO

laborinta en Hispania, venis de Kreta tatempe. Nun, ca insulo, segun

semblo, konocas itere ora epoko e kulturala florifado, e plura

mondfamoza autori Greka, inter li Nikos Kazantzakis (1883-1957), same

kam muzikisti, esas Kretani. Pos la vizito dil muzeo, ni havis libera tempo

dum un horo e me profitis ico por vizitar la charmiva stradeti dil urbo,

qui posedas to quon me konsideras kom Greka e mediteraneal atmosfero.

Ica atmosfero tre pensigis me a mea yunevo en sud-Francia. Ol

kompozesas per indolenteso, vivo-plezuro cirkondata per kelka misterio

e ligiteso dil prezenta tempo a pasinta epoki evanta plura yarmili, tale

transmisante, ulagrade, sentimento di permananta yuneso. E di intimeso

favoroza a diskreta amori.

Retroveninte proxim la muzeo ube ni devis vartar nia omnibuso, me vidis

la afishi di cinemo. La titulo dil nun spektigata filmo esis : « Femme

fatale » en la Franca. Ica titulo tre amuzis me, nam « femme fatale »

signifikas : « belisima muliero qua atraktas la viri a tragediatra fato ».

Do, quankam tre skarsa esas la ordinara Greki qui savas la Franca, onu

ne hezitis uzar mea linguo matral por expresar tala koncepto. La stradi

e chosei esas neta. Evidente Kreta esas sat prosperoza regiono. Mem se

la lando ne esas richa, semblas ke la reputeso di povra lando quan havis

Grekia, nelongatempe ante nun, esas nun nur memorajo.

Saturdie, ye la 28ma di septembro – Me levesis tre frue por irar a la insulo

Santorini. La vetero esis tre sunoza, matine, e la maro tre kalma, tamen

esis desagreabla fakto ke la iro per navo duris dum kin hori, same kam

la retroveno. En la navo esis poka de mea samlandani, ma multa

Germani. Fortunoze, me savas fluante ita linguo e konseque me povis

parolar kun altra pasajeri. Evidentamente, kande on voyajas en stranjera

landi, lo esas bona esar min o plu poligloto. Arivinta ye dimezo, interurba

autobuso vartis ni ed acensigis ni vers vilaji montaral. La guidistino qua

parolis alternante Germane e France montris a ni marala loko cirkondata

dal insulal montaro. Ica loko nomizesas « kaldiera » segun Hispana vorto

qua signifikas : kaldrono. Sub la maro esas la volcano qua tempope

produktas tertremi. Esis en ica loko ke eventis la kataklismo, en 1500

a.K., qua subversis la lore existanta mondo. Fine ni arivis a pleziva

vilajeto ube ni povis rapide repastar. Pos departo ed iterata veho

autobusal, ni atingis la belega vilajo Ia, qua salias, per altra montaral

45

disto, super la maro. La domi esis, quale ofte en Grekia, farbizita per

blanka koloro e la arkitekturala stilo di ca domi esis tre originala. Nia

guidistino asertis ke la famoza arkitekto dil XXma yarcento, Le Corbusier,

lojis hike dum kelka tempo ed il kaptis idei surloke por lua arkitektural

projeti. Ni darfis promenar dum mi-horo tra la charmanta e tre

komercanta vilajo. La guidistino plendis ke prospero venis tro

rapidamente en ica insuli e ke la homi ne dominacas ol. Lor la retroveno,

nia profesionala akompananto, naracis a ni la nekalma historio dil insulo

per devasti da pirati e pri la lojanti qui mustis fugar tre fore de la maro

por salvesar. Nunepoke, on kultivas ibe viteyi, frukti e legumi e, tote

aparte, ula « tomati-cerizi » qui esas tre saporoza. Ni parfinis decensar

de la monto per ‘teleferiko’ (ulaspeca vehilo-acensilo uzata por plu

facile acensar e decensar en montala loki). Ma regretinde komencis

pluvar abundante e ni riatingis la navo por retroveno sub pluvego.

Sundie, ye la 29ma di septembro – To esis nia lasta dio di sejorno e ne

previdesis exkurso. Amiki Franca invitis me venar kun li a vicina vilajo an

bordo di lago. Ni vehis adibe per « treneto » por turisti. La vetero esis

tre agreabla e sunoza lore. Ni promenadis babilante cirkum la lago e pose

ni iris dejunar a mikra restorerio rural proxim la lago. La repasto esis

saporoza, abundanta e chipa, ni pagis aproxime 10,50 euri. En Paris po

simila repasto ni pagabus adminime 17 o 18 euri. Per la euro ni havas

l’avantajo povar bone komparar la preci e ne plus havar kambio-

problemi. Pos la dejuno, ni promenis ed iris ad agreabla drinkeyo sur

kolineto nefore de la lago. Regretindamente, la pluvo arivis e ni mustis

retrovenar a nia hotelo per la « treneto » sub vera diluvio falanta del

cielo.

Ni retrovenis a nia lando peravione, dum la sequinta dio 30ma di

septembro e ni arivis sub koldeta suno autunal. Grekia esas belisima ed

interesiva lando, e Kreta esas tre atraktiva insulo. Se la cirkonstanci

posibligos lo, me volunte vizitos itere ita lando.

(Artiklo da JEAN MARTIGNON publikigita en LETRO INTERNACIONA

n°5/2002)

46

EXTERTERANI EN NOVA ZELANDO

“En lua “Ancient History of the Maori” (Anciena Historio di le

Maori), Nova Zelando, 1889, John White kolektis legendi dil Sudala

Maro kun la skrupuli di ciencisto. Kande lu komencis redaktar sua

verko en 1880, on raportis a lu multa prehistoriala historii qui