ANTOLOGIO

mencioninda, ke la fakti e la teorii expresata en ica raportajo tote bone

konformesas a la Indiana kosmologio e doktrino di eterna destrukti e

rikomenci pro periodala katastrofi dum ke oli ne agnoskesas da nia

moderna Ocidentala cienco. Ica texto, semblante, til nun ne tradukesis

ad Ido. Nun me agas lo.

«Esas en Egiptia, dicis Solon, en la Delto, vers la pinto di qua dividesas

la fluo dil fluvio Nilo, ula departmento quan onu nomizas Saitikia, ed

interne di ca departmento la maxim granda urbo esas Sais – Ibe esis

Amasis, la lokala rejo. - Segun la habitanti di ta urbo, lo esas ula Deino

qua fondis ol : en la Egiptiana elua nomo esas Neith, ma en la Greka,

segun to quon li dicas, ita nomo esas Athena. Or ica homi esas tre amika

83

a la Athinani e li asertas ke ulamaniere li esas lia parenti. Solon raportis

ke, arivinte en lia lando, il grande egardesis e ke, kande il questionis

uladie pri la antiqua tempi e fakti la sacerdoti maxim savoza pri ta temo,

lore il deskovrabis ke nek lu ipsa nek irga altra Greko savas ulo serioza

pri oli. E, altrafoye, pro ke il volis instigar li parolar pri antiquaji, il

komencis savigar da li to quon ni havas hike kom maxim granda ancienaji.

Ilu parolis pri Foroneos, nome ilta quan onu nomizas la unesma homulo,

pri Niobes, pri la diluvio di Devkalion e pri Pyrra e la miti quin onu

rakontas pri lia nasko, ed anke pri la genealogii di lia decendanti. Ultre

lo, il esforcis, per konjektar la yari kande ica fakti eventis, kalkular lia

dato.

Ma un de la sacerdoti, qua esis tre olda diceskis : «Ho Solon, Solon, vi

Greki, vi sempre esas ne-adulti : Greko nulatempe esas olda ! » Lore

Solon replikis : «Quale on devas komprenar ico ? » - E la sacerdoto

respondis : «Vi esas yuna, vi omna, per la anmo. Nome en ol vi havas

nula anciena opiniono, veninta de antiqua tradiciono, neanke cienco qua

blankigesis dal tempo. E yen la motivo. La homi destruktesis ed itere

destruktesos per multa manieri. Per fairo e per aquo eventis la destrukti

maxim grava. Ma esis anke altra de oli qui esis min forta, per mili de

diferanta manieri.

Nome, to quon onu rakontas via-lande pri la fakto ke ulfoye Faeton, la

filiulo di Helios, pos jungir la charo di lua patro, ma qua esis neapta

guidar ol sur la patrala voyo, incendiis omno quo esis sur la Tero ed ipsa

perisis frapita per la fulmino, ico dicesas sub formo di legendo. Yen la

vereso : deviaco kelkafoye efektigesas en la astrala korpi qui jiras ciele,

cirkum la Tero. Ed, en intertempi duranta dum tre longa periodo, omno

quo esas surtere perisas lore pro la tro granda abundo dil fairo. Itatempe,

omni qui habitas sur montaro, en altaji ed en sika loki, perisas, prefere

kam ti qui rezidas proxim la fluvii e la maro. Ma koncerne ni, la fluvio

Nilo, qua ja esas nia salvero en altra cirkonstanci, prezervas ni anke de

ta kalamitato per exterfluar. Kontree, altrafoye, kande la dei purigas la

Tero per la aqui e submersas ol, nur la bov-gardisti e la pastori, en la

montaro, salvesas, ma la urbana habitanti di via landi fortranesas a la

maro per la fluvii. Opozite, en ica lando, nek lore nek altrakaze, la aqui

decensas de la altaji a la planaji, ma lo sempre esas de-sub la tero quin

li ekiras naturale.

Ico havas kom rezulto, onu dicas, ke hike mantenesis la maxim anciena

tradicioni. Ma la vereso esas ke, en omna loki ube ne esas ecesanta

koldeso nek ardoroza varmeso por ekpulsar lu, esas sempre, min o plu

grandanombra, la homala raso. Tale, sive en via landi, sive hike, sive en

irga altra loko pri qua ni audis parolar, se efektigesis ulo bela, granda o

remarkinda ye omna vidpunti, ica omno esas mencionita per skriburi

84

hike, depos la antiqua epoko, en nia templi, e la memorajo pri ico

salvesis.

Ma en via lando ed en landi di altra populi, singlafoye kande la kozi esas

kelke organizita koncerne la skribarto e l'omna ceteraji di to quo esas

necesa a la urbala vivo, yen ke itere, ye intertempi reguloza, quaze

morbo, la ondi dil cielo rifalas adsur vi e lasas posvivar de inter vi nur la

iliterati e la nulsavanti. Tale, itere, vi ridivenas yuna, sen irgo savar pri

to quo eventis hike, via-lande ed en la anciena tempi. Nome, ica

genealogii quin vu jus citis, ho Solon, od adminime to quon vu aludis pri

oli koncerne la eventi di via lando, esas apene diferanta de la por-infanta

rakonti. Ed, unesme, vi memoras nur un unika terala diluvio, dum ke esis

multa de li antee. Pose, koncerne la maxim bona e la maxim bela raso

inter la homi, vi ne savas ke en via patrio olu naskis, nek ke de ita homi,

vi e via tota nuna civitanaro decendas, nam kelko de lia genitala semino