avan vu e vu trovos arjenta pordo tote stelizita per nigra kruci ye la dextra
latero. Vu frapos ed on apertos ol por vu. Adessias (adio en la provencala
linguo) !»
E me marchis sur malega voyo e kun granda desfacilaji, fine me arivis an
la arjenta pordo.
«Pan ! pan !
– Qua frapas ? dicas a me rauka e plendema voco.
– La paroko di Cucugnan.
– Di ?
– Di Cucugnan.
– Ha !... Voluntez enirar»
Me eniris. Altastatura bela anjelo, kun ali obskura quale la nokto e kun
robo brileganta quale la jorno kun diamanta klefo pendita ye lua zono,
skribis en granda libro plu dika kam olta di santa Petrus...
«Fine, quon vu volas e quon vu demandas ? la anjelo dicis.
– Ho bel anjelo di Deo, me volas savar, - forsan me esas tre kurioza, - kad
vu havas hike la Cucugnanani.
– La homi di...?
– La Cucugnanani, la homi di Cucugnan... pro ke me esas lia prioro.
– Ha ! Abado Martin, kad ne ?
– Yes, sioro Anjelo.
E la anjelo apertas e foliumas lua granda libro.
«Cucugnan, lu dicas sospirante...Sioro Martin, ni havas en purgatorio nulu
di Cucugnan.
– Ho Deo mea ! nulu di Cucugnan en la purgatorio. Ma ube li esas ?
– He ! lore li esas en la paradizo. Li ya ne povas esar en altra loko.
– Ma me venas de la paradizo... E li ne esas ibe !
– Se li ne povas esar en la paradizo, li esas... Kompatinda sioro Martin se
vu volas vidar li irez sur ita voyo e sinistre vu trovos granda portalo. Ibe vu
povos informesar. Deo helpez vu !»
114
E la anjelo klozis la pordo.
Esis longa, doloriganta e sudorifanta voyeto, fine me arivis opoze a
giganta portalo beanta quale la pordo di granda forno. Hike onu ne
questionis me, nam ne esis registro. Me audis hororinda klamado, jemi,
ululi e jurachi. «Nu, ka tu eniras o ka tu ne eniras, ho tu ? dicas a me dum
pikar me per lua forko, kornoza demono.
– Me, kad ? Me ne eniras. Me esas amiko di Deo.
– Tu esas amiko di Deo, ho tu idioto ! Ma lore pro quo tu venas ad-hike
?...
– Me venas por questionar humile se hazarde vi ne havus hike ulu di
Cucugnan...
– Ha, stultulo ! Ho leda korvo ! Ma vere ka tu ne savas ke l'omna vilajani
di Cucugnan esas hike. Regardez quale ni traktas tua Cucugnanani...»
E me vidis, meze di pavoriganta flami-vortico :
La longa Coq-Galine, - vi omna konocabis lu, he mea frati, - Coq-Galine
qua ebrieskis tante ofte, e tante ofte frapis lua kompatinda spozino Clairon.
Me vidis Catarinet... ica senetika muliero, qua kushis kun omna posibla
viri.
Vi ya memoras ico, ma ne volas pluse parolar pri lo.
Me vidis Pascal Doigt-de-Paix, qua fabrikis sua oleo kun la furtita olivi di
s-ro Julien.
Me vidis Babet la glinistino qua ne laboris tre honeste.
Me vidis mastro Grapazi qua ne tro prizis laborar.
E Dauphine, qua vendis tante chere la aquo di lua puteo.
E la Tortillard, qua fugis kande il renkontris me e konsideris me quaze me
esus hundo.
E Couleau kun lua Zeta e Jakobus e Petrus, e Toni...»
Emocigita, livida pro pavoro, la audantaro jemis, dum vidar en la tote
apertita inferno, sive lua patro, sive lua matro, sive lua avino e mem sive
lua fratino...
«Vi intelektez bone, ho mea frati, dicis itere la benigna abado Martin, ke
ico ne plus darfas durar. Me volas salvar vi del abismo adube vi precipitas
vi.
Me komencos morge.
Morge, lundie me konfesos la geoldi. Ico ne esos granda afero.
Mardie, la pueri. Ico rapide efektigesos.
Merkurdie, la yunuli e la yunini. Ico povos durar longatempe.
Jovdie, la viri. Ni esforcos agar rapide.
Venerdie, la mulieri. Me dicos : «Ne exajerez !»
Saturdie, la muelisto !... Un dio por lu sola, esas apene suficanta !...
E, se ye la venonta sundio, ni finabos, lore ni esos tre felica.
Ho mea filii, ni devas avan omno pensar pri la salveso di nia anmi.
La Cucugnanani agis segun la deziro di lia paroko.
115
Depos ita tempo la vertuozeso dil Cucugnanani konocesas en la tota
cirkondanta regiono.
Recente, la bona pastoro, s-ro Martin sonjis ke akompanata da lua sorgati,
meze di acendita ceri , di bonodorizanta incenso-nubo e di korista pueri
kantanta TE DEUM, il eniris la paradizo.
E yen la historio dil paroko di Cucugnan, quale ol raportesis a me.
(Ek Kuriero Internaciona n° 3/2008)