Час Вогненнага Птушкалова

З гэтым быў згодны папугайчык Бяляшык, выпушчаны пагуляць з клеткі: яго жыццё таксама не хацела складвацца без раскіданых па падлозе панадных дробязей. Прагная птушыная дзюба ўвесь час торкалася ў паперу, тканіну, нажніцы і іншыя важныя ў будаўніцтве рэчы. Заўважыўшы, што нешта важнае дзеецца без яго, далучыўся кот Персік, вечны папугаеў сябар, саўдзельнік і супернік. Яму найбольш каштоўнай падалася шпуля скотча. Колькі дзяўчынка ні спрабавала забраць яе з кіпцястых лап, нічога не атрымлівалася. Праца кіпела ў дзве рукі і шэсць лап. Паверх за паверхам паўставаў кардонна-папяровы свет на палічках стэлажа. Скрыні з-пад абутку рабіліся пакоямі, з-пад запалак – склейваліся ў разнастайную мэблю. Вакол хат вырастаў лес з зялёных, у лісце, шпалераў, пракладаліся сцяжынкі з дробнага камення, між якімі каляровымі плямамі квітнелі тканінныя краскі. З верхняй палічкі ззяла над Светам папяровае сонца, здалёк яму пагражалі папяровыя хмары. На іх, змагаючыся са спакусай, паглядаў Бяляшык, хаваючыся ад прагных позіркаў Персіка.

– Рамонту, канешне, рабіць не перарабіць, але на першы час жыць ёсць дзе, – з выглядам вопытнага прараба прамовіла задаволеная Леся. Бяляшык, што сцягнуў у сваю клетку некалькі фанцікаў, і Персік, які так і не прызнаўся, куды падзеў скотч, былі згодныя.

Надышоў час засяляцца.

Хат на ўсіх не хапала. Даводзілася сяліць па дзве, а то і тры лялькі разам. Зрэшты, Леся і так збіралася раздзяляць сваіх апекаваных на пары – у яе свеце не павінна быць няшчасных і самотных. Добрая і спагадлівая правіцелька збірала падданых у сем’і, рабіла закаханымі ці сябрамі, каб пасяліць разам. Атрымлівалася прыгожа і зручна. Пакуль лялькі не пачалі капрызіць. Вось гэтая рудая, са светла-блакітнымі вачыма з выразнай чорнай лініяй вакол райкоў і невялікім пісягом карычневай фарбы над левым брывом – бракаваная, ці што, – ніяк не можа ні з сям’ёй ужыцца, ні кахання, ні сяброў знайсці. Усіх заглушае, заціскае, не дае продыху. Ці вось яшчэ адна – белая, лёдава-срэбраная, гладка-люстэркавая, амаль празрыстая, але моцная, з вачыма чорнымі і злымі. Звычайна Леся такіх не любіць, пабойваецца. А на гэтую глядзіць – і разумее. Не стала б яна проста так злоснай. А можа, іх разам пасяліць – рудую і белую? Дзяўчына абхапіла абедзвюх лялек далонямі, сціснула – такія яны былі непаслухмяныя, слізкія, калючыя. Вылузнуліся б, каб маглі. Паставіла ў адну скрыню-пакой. Тая пацяснела – як бы змяў хто кардонныя сцены вялікай далонню, паветра ў ёй сціснулася, а потым – раз! – і прарэдзілася. Не сышліся рудая і белая лялькі. Персік і Бяляшык пераглядаліся здзіўлена.

Зрэшты, гэтыя дзве справяцца самі – моцныя. А што рабіць з яшчэ адной кудзерыстай – знойдзенай за стэлажом? Пары складаліся, запаўняючы вольную прастору кардонных хат. І нідзе не было месца для трэцяй лялькі. Яе было шкада. Вось бы зрабіць для яе штосьці добрае… І Леся вырашыла падарыць ёй сваё любімае імя – Барбара.

Дваццаць крокаў у гушчар

Басі было горача, цесна, мулка. Пакой, вопратка, паселішча – усё з чужога пляча, не па памеры. Вікторыя сышла. Не сказаць, каб надта прыемна было побач з ёй, але застацца адной – яшчэ горш. Калі гаспадыня паселішча наблізілася да дзвярэй, дзяўчынка аклікнула трывожна, як апошняе ўратаванне:

– Вікця! – тая неахвотна азірнулася. Відаць, не падабаецца прозвішча, што далі суседзі кабеце без узросту і твару. – Чаму човен не давёз мяне? Ты казала, рака ведае, што рабіць.

Вікця паціснула плячыма, быццам вычарпала на сёння дазволеную колькасць слоў, – і выйшла.

І абрынуліся на Басю ўспаміны, словы, думкі, і закруцілі навокал хуткі бязлітасны карагод, і не пускалі нікуды з-за шчыльнай сцяны. Адно трымала за рукі, сціскала галаву вогненным абручам, глядзела проста ў вочы: мама ёй не родная. Спыняючы вар’яцкі танец, Бася ледзь выбралася на вуліцу. Прахалодны вецер вымеў з галавы прынамсі частку думак, дыхаць стала лягчэй, наваколле спыніла пляску.

Паселішча ў атачэнні высокай драўлянай сцяны, разбітае на палянцы пасярод гушчару, хоць і значна саступала сталічнай забудове па памерах і размаху, выглядала грунтоўным. Каля паўсотні хатак, невялікіх, напалову ўкапаных у зямлю, але моцных, размясціліся паабапал ладна пратаптанай дарогі, па якой мог бы праехаць воз. На светлых вокнах вісяць чыстыя фіранкі. Дарога вяла ад брамы, якую ахоўвалі два маладыя воі ў скураных даспешных куртках і шаломах, да будынка – аднапавярховага, але вышэйшага за жылыя хаты, складзенага са светлых, добра абгабляваных ясеневых бярвёнаў. Уверсе металічна паблісквалі на ашчадным лясным сонцы сімвалы Лёсу – пэндзаль і палітра, якімі той малюе жыцці людзей, каб Нябёсная Птушка аднесла іх потым на зямлю. Капліца ў гонар Лёсу. Лёсіца.