Eŭgeno Onegin

Krom tio en diversaj esperantaj gazetoj aperis tradukoj de apartaj versaĵoj de Puŝkin, faritaj de S. Dobrzanski, A. Fiŝer, B. Fjodorov, R. Frenkel, M. Goldberg, A. Grabowski, V. Jarmoloviĉ, N. Ĵitkova, Kruglov, A. Naŭman, A. Nippa, Pavlova, Petrov, V. Polakov k.a.

Post la jaro 1920, laŭ la plano ellaborita de la tiama Rusa sekcio de Esperantista Literatura Asocio, la tradukado el Puŝkin estis multe progresigita, kaj nun amasiĝis sufiĉe multa nombro da tradukaĵoj, kiuj atendas eventualan eldonon tute presprete. Jen estas la ĉefaj manuskriptoj:

1) «Ciganoj». Poemo. Trad. E. Miĥalskij.

2) «Dubrovskij». Novelo. Trad. Ŝirokov (laŭ «Titolaro» de G. Davidov).

3) «Egiptaj noktoj». Novelo. Trad. E. Miĥalskij.

4) «Fabelo pri caro Saltano». Poemo. Trad. Jv. Lubjanovskij.

5) «Fraŭlino-vilaĝanino». Rakonto. Trad. A. Fiŝer.

6 «Ĉerkofaristo». Rakonto. Trad. A. Fiŝer.

7) «Gabrielado». Poemo. Trad. E. Miĥalskij.

8) «Kupra Rajdanto». Poemo. Trad. N. Nekrasov.

9) «Festeno dum la pesto». Dramo. Trad. Vs. P. Ivanov (L. Ivn), k.a.

Tre multe estis atentita ankaŭ la tradukado de la liriko de Puŝkin, rezulte de kio estas jam tradukitaj preskaŭ ĉiuj plej gravaj kaj interesaj versaĵoj, farontaj belan volumeton estonte, kiam ebliĝos ĝia eldono. Tiun ĉi tradukadon aktive partoprenis L. Belaev, R. Frenkel, Vs. P. Ivanov (L. Ivn), E. Miĥalskij, N. Nekrasov, V. Polakov, S. Rublov, V. Sutkovoj, V. Varankin k.a. Ĉiuj ĉi tradukoj estas faritaj plej zorgeme kaj fidele al la originalo sub kolektiva kontrolo kaj reciproka korektado.

Oni do povas konstati sufiĉe grandan antaŭenpaŝon en la nomita afero, kiun ankoraŭ pli suprenlevas la eldono de la ĉefverko de Puŝkin — «Eŭgeno Onegin».

Pri tiu ĉi lasta oni devas diri intercetere, ke estas konataj almenaŭ tri pli fruaj provoj traduki ĝin, ol la nun prezentata. La talenta esperanto-poeto Bela Manto (B. Mirski), mortinta en 1920, laŭfame tradukis ĝin aŭ eble nur komencis, sed konserviĝis neniu postesigno de tiu ĉi laboro. Ekzistas pli precizaj informoj, ke alia konata esperantisto V. Traĉevskij, ankaŭ mortinta en 1921, tradukis almenaŭ grandan parton de «Eŭgeno Onegin», sed lia manuskripto estis konfiskita de la rumana «siguranca» kaj pereis tie verŝajne por ĉiam. La tria provo, apartenanta al la plumo de G. Tiĉino, havis pli feliĉan sorton: finita kaj zorge prilaborita, ĝi konserviĝis tute bone. Bedaŭrinde, du esencaj mankoj malebligis ĝian eldonon kaj estis kaŭzoj por la nova retraduko: tiu ĉiurilate bona traduko estis farita ne laŭ la versmezuro de la originalo, kaj ankaŭ sufiĉe multaj belaj lirikaj strofoj de la romano, ne rilatantaj senpere al la suĵeto, estis preterlasitaj de la tradukinto.

Ĉiuokaze ĉiuj ĉi supre cititaj samideanoj meritas esti laŭde menciitaj tie ĉi, kiel antaŭintoj de la subskribinto, metintaj eble ne malpli da amo kaj peno en sian laboron super la sama genia verko.

La subskribinto fine esprimas dankon al la membroj de la Literatura sekcio de Lingva Komisiono ĉe Sovetrespublikara Esperantista Unio — E. Miĥalskij, V. Polakov kaj N. Hohlov, kiuj trarigardis la manuskripton de «Eŭgeno Onegin» kaj faris kelkajn taŭgajn konsilojn pri la traduko.

N. Nekrasov.

Moskvo, 25 septembro 1930.

Mallonga biografio de A. S. Puŝkin

Aleksandro Sergéjeviĉ (t.e. filo de Sergeo) Puŝkin naskiĝis la 26-an de majo 1799 en Moskvo, en nobela mezriĉa familio, pli kaj pli malriĉiĝanta pro sensistema mastrumado. En la frua junaĝo la knabo estis multe influata de sia vartistino Arina Rodiónovna, kiu estis bonega rakontistino de fabeloj; pli malfrue multe influis al la junulo lia onklo, la poeto V.L. Puŝkin, kiu interesigis lin pri la literaturo. La gepatroj malmulte interesiĝis pri la filo. Al la malgranda Puŝkin estis invitataj guvernistinoj kaj guvernistoj, sed li ricevis de ili nur perfektan scion de la franca lingvo, kiun li ekposedis pli bone ol la gepatran rusan. Pli multe da utilo la knabo Puŝkin ĉerpis el sensistema legado, ĉar li povis uzi por tio la tutan hejman bibliotekon. Estante ankoraŭ infano, li tralegis multegajn librojn, precipe la francajn de la XVIII jarcento, kaj inter ili la verkojn de Voltaire, kiu fariĝis lia amata aŭtoro, kaj ankaŭ la erotikajn poetojn — Parny[124] kaj aliajn.

En 1811 la juna Puŝkin estis sendita lerni al la ĵus fondita Liceo en Carskoe-Seló (nun Detskoe-Seló) apud Peterburgo (nun Leningrado), kie li pasigis 6 jarojn. Ankoraŭ antaŭ la liceaniĝo Puŝkin provis verki versojn (komence franclingve), sed en la Liceo tiu ĉi inklino multe progresis. Inter la liceanoj fondiĝis literatura rondeto, kiu komencis eldonadon de manskribataj gazetoj («Licea Saĝulo» k.a.), en kiuj estis enskribataj la verkoj de la junaj aŭtoroj. Pli poste kelkaj el tiuj verkoj estis sendataj al redakcioj de la «veraj» presgazetoj, kiuj volonte akceptis ilin. Puŝkin baldaŭ distingiĝis inter siaj kolegoj per siaj verkoj — kaj jam en 1814 en «Informilo de Eŭropo» aperis lia unua presita poemo.