Французская навела XX стагоддзя

Аднаго разу, гэта было на дзесяты дзень яго лячэння, яна сядзела побач і штосьці вязала. Стаяў спякотлівы дзень, яна час ад часу пыталася, ці хоча ён піць. Мілес не хацеў. Мучыў боль у нагах, і ён думаў, ці зможа зноў гуляць у тэніс з Глэдзіс і іншымі. З нейкім раздражненнем ён згадзіўся патрымаць маток. Яна, апусціўшы вочы, хуценька звівала ніткі ў клубок. У яе былі вельмі доўгія вейкі. Мілес заўважыў гэта перад тым, як зноў вярнуцца да сваіх змрочных думак: калека, што ён будзе рабіць у сваім клубе?

— Дзякуй, — неяк асабліва прамовіла яна.

Ён апусціў рукі. Потым зноў падняў, перапрасіў, і яна ўсміхнулася. Мілес таксама ўсміхнуўся і адвёў вочы. Глэдзіс скажа... Аднак яму не думалася пра Глэдзіс. Ён глядзеў, як памалу меншаў маток на яго руках. І прыйшла яму думка, што маток хутка скончыцца і яна больш не будзе сядзець, нахіліўшыся над ім, у сваёй яркай крыклівай блузцы. І неяк непрыкметна замаруджваў рух ніткі. Калі ж ад матка нічога не засталося, ён затрымаў у руцэ канец ніткі. А сам, нібы апраўдваючыся, падумаў: «Гэта жарт, усяго толькі маленькі жарт».

Жанчына зразумела, што ён трымае нітку, і зірнула ў вочы. Мілес заміргаў, паспрабаваў неяк па-дзівацку ўсміхнуцца. Яна ціхенька, каб не патрывожыць хворага, прыбрала ніткі і апынулася насупраць яго. Мілес заплюшчыў вочы. Яна пацалавала яго і, нібы ў дзіцяці, забрала нітку. І Мілес, ахоплены неспазнанай да гэтага ласкай і пяшчотай, выпусціў нітку. Ён расплюшчыў і адразу заплюшчыў вочы, бо яго асляпіла яркае сонечнае святло, што адбівалася ад яе чырвонай блузкі. Жанчына падняла яго галаву, каб ён змог выпіць чырвонага сухога віна з аплеценай бутэлькі.

Мілес застаўся адзін. Упершыню ён адчуў сябе шчаслівым, і гэтая залішне сонечная краіна стала яму блізкая. Лежачы на баку, ён глядзеў на жыта, алівы, што віднеліся з акенца, і адчуваў вільготнасць губ маладой італійкі. І здавалася яму, што ён спрадвеку жыў у гэтай краіне.

З гэтага часу маладзіца ўвесь дзень была каля яго. Старая больш на гарышча не прыходзіла. Ногі ў Мілеса памалу папраўляліся. Ён еў пахучы сыр з казінага малака. Луіджыя падвесіла над ложкам аплеценую бутэльку з віном, і яму заставалася толькі нахіліць яе, каб струменьчык чырвонага сухога віна асвяжыў горла. Сонца асвятляла гарышча. Цэлымі гадзінамі Мілес цалаваў Луіджыю, прыціскаючыся да яе чырвонай блузкі, і... не думаў ні пра Глэдзіс, ні пра сяброў з клуба.

Аднойчы на машыне прыехаў хірург, а разам з ім і новы парадак. Доктар зняў гіпс і, агледзеўшы ногі, папрасіў Мілеса некалькі разоў ступіць. Пасля ён даў заключэнне, што Мілес можа заўтра ж адпраўляцца на машыне да сваіх, не забыўшыся падзякаваць гэтай італійскай сям'і.

Нейкі час Мілес заставаўся адзін, думаючы, што трэба было б болей радавацца: ён здаровы і цяпер зможа гуляць у тэніс або гольф, ездзіць на паляванне разам з сэрам Аліўе, танцаваць ангельскія вальсы з Глэдзіс або з другой дзяўчынай, хадзіць па Лондане і Глазга. Між тым сонца над полем, пустая бутэлька над галавой — усё гэта выклікала нейкую тугу. Што ж, прыйшоў час ад'язджаць. Ды і Луіджыін муж хутка вернецца. Нічога дрэннага ён не зрабіў. Хіба што пацалункі... І нечакана Мілес падумаў, што сёння ўночы, — калі ўжо ён здаровы і вызваліўся ад гэтага гіпсу, — сёння ўночы ён спазнае нешта іншае, чым Луіджыіны губы і пяшчотнасць.

Яна вярнулася на гарышча і зайшлася ад смеху, убачыўшы, як ён хістка стаіць на нагах. Потым смех заціх, і яна разглядала яго з нейкай дзіцячай трывогай. Мілес, памарудзіўшы, сцвярджальна кіўнуў галавой:

— Луіджыя, заўтра я ад'язджаю.

Павольна, каб толькі яна зразумела, ён паўтарыў гэтую фразу два ці тры разы. Ён убачыў, як яна апусціла вочы, і адчуў сябе дзікай жывёлінай. Луіджыя зноў глянула на яго, потым без слоў зняла сваю чырвоную блузку. Яе голыя плечы мільганулі на сонцы і апынуліся ў пяшчотнай цемры пасцелі.

Назаўтра, калі ён ад'язджаў, яна плакала. Ужо з джыпа глядзеў ён на гэтую маладую жанчыну, на палі, на дрэвы, столькі разоў бачаныя-перабачаныя... Ужо ён развітаўся і ўсё хацеў запомніць і гэты знаёмы блізкі пах гарышча, і віна, што засталося вісець на вяровачцы над яго ложкам. Мілес безнадзейна глядзеў на смуглявую маладую жанчыну. Ужо кранулася машына, і Мілес закрычаў, што ніколі яе не забудзе, але Луіджыя яго не разумела.

А потым быў Неапаль і неапальскія жанчыны, і некаторых з іх таксама звалі Луіджыя. Пасля — поўдзень Францыі. Яго сябры з нецярпеннем рваліся ў Лондан і адплылі туды першым параходам. Мілес яшчэ цэлы месяц прабыў паміж гішпанскай і італійскай граніцай. Усё не хапала смеласці вярнуцца да Луіджыі. А што, калі там муж, які ўсё зразумее... А што, калі мужа няма, і ці зможа тады ён утрымацца перад залітымі сонцам палямі, перад старым хутарам, перад Луіджыінымі пацалункамі, ці зможа ён — выпускнік славутага Ітанскага коледжа, стаць італійскім селянінам? Мілес усё хадзіў па ўзбярэжжы Міжземнага мора, клаўся на пясок і піў каньяк.