GƏNCƏ FOLKLORU ANTOLOGİYASI 1-Cİ KİTAB.

эурулту гопур. Бу сяс цч эцндян сонра кясир. Сяс

кясилян кими йекя бир йарраьан ачылыр. Лилли су

ахмаьа башлайыр. Цч эцнцн тамамында йарраьан

ачыланда гопан йекя бир даш юз йериня дцшцр.

Су да башлайыр думдуру ахмаьа.

ЯШРЯФ ОЪАЬЫ

(Йевлах району Гархум кянди)

Гархум кяндиндя Яшряф адында бир сейид

варыймыш. Бу сейид сынаглы сейидлярдян имиш.

Сейид Яшряфин дуалары аьыр хястяляря шяфа

верярмиш. Юляндян сонра гябри зийарятэаща

чеврилиб. Сейидин гябри цстцндя нязир-нийаз

пайлайырлар.

132

Оъаьлыг верилир сейидин гызына. Бир дяфя

бир илан гызын дизинин цстцня чыхыб йатыр.

Адамлар иланы сейидин гызындан араламаг

истяйирляр. Гыз тярпяндикъя илан даща бярк

сарылыр. Щамы горхуйа дцшцб сясини кясир. Бир

мцддятдян сонра илан юзц сцрцшцб эедир. Илан

тез-тез эялир, гызын дизляри цстцндя йатыр. Илан

гыза вурулубмуш. Бу мюъцзяни эюрянляр Сейид

Яшряфин гызына да сейид ювлады кими инанмаьа

башлайырлар.

Эцнлярин бириндя сейидин гызына елчи

эялир, той олур. Гыз гоншу кяндя яря эедир.

Щямин кянддя дя гыза инанырлар. Илан бир хейли

эюрцнмцр. Гыз башлайыр ращат йашамаьа. Чох

чякмир илан йеня гызы тапыр. Эцндя бир дяфя

гызын дизи цстцндя йатыр. Илан тез-тез эялдикъя

гыз башлайыр горхмаьа. Горхусундан юлцр. Гызы

да атасынын йанында басдырырлар.

ГЫЗ ГАЛАСЫ

(Ханлар району, Кюшкц кянди)

Дейиляня эюря гядим Эянъя вахтыля Кямянд

даьынын ятякляриндя олуб. Бу даьын белиндя

уъа гала щасарлары, кешикчи гцлляси варыймыш.

Гала диварлары гайа цстцндян чякилиб. Галанын

суйу Сарыйал даьындан сахсы боруларла

эялирмиш. Сонралар бу галаны даьытмышлар.

Варлы-щаллы бир тайфанын гызы учан гцлляни

тязядян тикдирмишдир. Дцшмянляр басгын

еляйяндя гцлляйя од вурмушлар. Галанын

дашлары цзяриндя оьузларын ял изляри дурур. Бу

галайа Гыз галасы дейирляр.

133

НОВРУЗ БАЙРАМЫ

Новруз бир касыб кишийди. Щяр байрамда

тязя палтар эейярди, йумурта бойайарды, Шах

бязяйярди. Дедиляр:

- А Новруз, нийя беля бязянмисян?

Новруз деди:

- Бу байрам ян язиз байрамды. Лап беля бир

тойуьум да олса, сатыб бязяняъям.

Новрузун сюзц Аллащтаалайа хош эетди.

Она бинясиб бу байрамын ады Новруз

байрамыды.

ГАРЫНЫН БОРЪУ

Дейир гарынын бир сцрц оьлаьы варыйды.

Ил эцмращ эялибмиш. Байрамдан сонра кюбяляк,

домбалан щамысы чыхыбмыш. Щяр йан эюмэюй

имиш. Гары оьлаглары бурахыр эюй ота. Дейир:

-

Март, эюзцня бармаьым,

Дярд, эюзцня бармаьым.

Йаза чыхды оьлаьым.

Март буну ешидир. Йаздан он эцн боръ

алыр. Бир туфан, бир чалпой еляйир, эял эюрясян.

Гарынын оьлаглары гырылыр.

Он эцн сонра щава ачылыр. Гары отларын

цстцндя чялщим чякир. Юз-юзцня дейир:

- Отла, эюзцм, отла!

ЩАЧА ГАЙА

134

Щязрят Яли Ялейщиссалам щцндцр бир

гайанын йанында мцщасиряйя дцшцр. Эюрцр

кечмяйя йер йохду. Зцлфцгары эютцрцб гайанын

башындан чалыр. Гайа цч йеря бюлцнцр,

щачаланыр. Гайанын ады галыр Щача гайа.

Щача гайа чох сынаглы оъагдыр. Ондан бир

аз аралыда Щязрят Ялинин намаз гылдыьы йер

вар: дизляринин вя алнынын изи дурур.

Имам мцсибяти эцнляриндя Щачагайа

аьлайар, гайадан ганлы эюз йашлары

дамъылайыр.

БИР ТИКЯНИН ОВСАНАТЫ

Ъаван бир гыз Мящяммяд пейьямбярин

йанына эялиф дейир ки, йа пейьямбяр, мяня йаш

тяйин еля. Мяним нечя йашым олар?

Пейьямбяр Ялейщиссалам гыза бахыф дейир

ки, гызым, сянин отуз йашын олар. Гыз гайыдыр

ки, йа пейьямбяр, дцздцр, мяним отуз йашым вар.

Юзцм дя он беш яря эетмишям, амма гызам.

Мящяммяд пейьямбяр гызын сюзцня мящяттял

галыр:

- Ай гыз, сян бу сирдян мяни аэащ еля эюрцм,

бу неъя олан ишди?

Гыз дейир:

- Йа пейьямбяр, ъаным сяня фяда, мян дя

беля бядбахтам. Индийя кими щасы оьлана

эетмишямся, той эежяси мана ялини вурмамыш

йатыф, савах йухудан галхмыйыф, юлцф.

Пейьямбяр Ялейиссаламын ясавасы Абузяр

дя онларын йанындейды. Мящяммяд пейьямбяр

Абузяря дейир ки, сян бу гызы оьлуна алмалысан.

135

Бу сюзц ешидяндя Абузярин гарнына санъы

долур. Амма онун ня щядди варыйды пейьямбярин

сюзцнц чюйцрсцн. Дейир:

- Йа пейьямбяр, сян буйурандан сонра мян

някяря-йям? Ал дейирсян, алым.

Эцн о эцн олур ку, Абузяр оьлуна той елийяси

олур. Той эцнц бир дя эюрцлляр ки, бир кор гары

эялир, нявяси дя йедяйиндя. Адамларын йанына

чатанда гары йалварыр:

- Ажам, ъылпаьам, Аллащ ирзасына мана

кюмяй еляйин.

Абузяр гарыны да, нявясини дя йахшыъана

дойуздурур, пулдан- парадан вериф йола салыр.

Гары Абузярин юзцня дя, оьлуна да алхыш охуйа-

охуйа чыхыф эедир.

Эежя тцшцр, той соьулур, та ноласыдыр,

адамлар эялини бяйя тафшырыф даьылышдылар.

Еля бу вядя гызын о бири нишанныларыны

юлдцрян гара илан эеня юзцнц йетирир. Сцрцня-

сцрцня оьланнан гызын йатдыьы дюшяйин

алтындакы эявянин арасына эирир. Аллащдан

олан кими бурдажа иланы йуху тутур.

Савах цзцнцзя хейыррыхнан ачылсын, савах