La Princeto Tradukita ad Ido da Fernando Tejón

Me sentis ke ulo extraordinara eventis. Me forte embracis lu same kam me embracus infanteto

e semblis a me ke lu glitis adinfre, ad abismo, sen povar retenar lu.

Lua regardo serioza perdesis a granda disto.

— Me posedas mutonyuno, olua buxo, ed anke la muzeloligilo...

E lu ridetis melankolioze.

Me vartis longatempe, e kande me sentis ke la varmeso itere eniris lu, me dicis:

— Vireto, vu pavoris...

Sendubite lu pavoris, ma lu ridis dolce.

— Tanokte me pavoros pluse...

Itere me frostigeskis pro konciar to quo esas nekompensebla. Lore me komprenis ke me ne

povus suportar ne plus audar lua rido. Por me lua rido esis quale fonteno en dezerto.

— Vireto, me itere volus audar vua rido...

Ma lu dicis a me:

— Tanokte, un yaro pasesis. Mea stelo esos exakte super la loko ube me falis erste un yaro ante nun. — Vireto, ta afero pri la serpento, pri la rendevuo e pri la stelo, ka to ne esas simple deliro?

Lu respondis nulo a me, ma lu dicis:

— Nulatempe onu vidas to quo esas maxim importanta.

— Certe...

— Same pri mea floro. Kande onu amas floro ed olu esas en stelo, lore esas tre agreabla kontemplar la cielo dum la nokto. Omna steli florifis.

— Certe.

— Forsan omno esas same kam la aquo quan vu donis a me, olqua esis muziko, forsan pro la

pulio e la kordo. Ka vu memoras lo? To esis tre dolca.

— Certe.

— Vu observos dum la nokto la steli, ma me ne povas montrar a vu ube esas mea stelo nam olu

esas tre mikra. Plu bone tale. Mea stelo esos por vu irga stelo. Do vu prizos kontemplar omna steli, qui esos vua amiki. Pluse me donacos ulo a vu...

E lu unfoye pluse ridis.

— Ha! vireto, quante me prizas audar vua rido!

— Precize mea rido esas la donaco... olu esos same kam la aquo.

— Quon vu volas dicar?

48

— La personi havas diferanta steli, oli ne esas la sama steli por omni. Por uli, ti qui voyajas, la steli esas lia guidanta. Por altri oli esas simple mikra lumi. Por altri, la ciencisti, oli esas problemi.

Por mea negociisto oli esis oro. Ma nula ek ta steli parolas. Vu, tamen, havos steli diferanta, quale nulu havis oli.

— Quon vu volas dicar a me?

— Kande vu observos la cielo dum la nokto e vu pensos ke me ridas sur ula stelo, lore omna

steli semblos ridar por vu. Vu havos steli qui savas ridar!

E lu itere ridis.

— Kande vu konsolacesos, onu sempre trovas konsolaco, vu esos felica pro konocir me. Vu esos sempre mea amiko, e vu deziros ridar kun me. Ed ulafoye vu apertos vua fenestro nur pro plezuro...

e vua amiki surprizesos pro vidar vu ridar a la cielo. Lore vu dicos a li: “Yes, la steli sempre ridigas me!” e li opinionos ke vu esas fola. E vu pensos ke me facis a vu mikra malajo.

E lu altrafoye ridis.

— Esos quale se me donacis a vu, vice steli, amaso de klosheti olqui savas ridar...

Ed itere lu ridis. Pose lu serioze dicis:

— Tanokte... ka vu savas?... vu ne venez.

— Me ne abandonos vu.

— Me aspektos sentar doloro... me aspektos esar mortonta... esas tala. Vu ne venez vidar to

nam olu ne valoras la peno.

— Me ne abandonos vu.

Ma la princeto esis desquieta.

— Ton me dicas a vu pro la serpento. Olu povas mordar vu... e me ne prizos to. La serpenti esas mala. Ulafoye oli povas mordar simple por domajar ulu.

— Me dicis ke me ne abandonos vu.

Me kredas ke lu kelke tranquiligis su kande me dicis:

— Certe la serpenti povas mordar, ma oli ne havas suficanta veneno por duesma mordo...

Tanokte me ne vidis la princeto marcheskar survoye. Lu desaparis silence. Kande lun me sucesis atingar, lu marchis atence, per granda pazi. Lu nur dicis a me:

— Ha! vu esas hike...

Lu prenis mea manuo e lu destranquile dicis a me:

— Vu ne devis venar, vu sufros. Semblos a vu ke me esas mortinta, ma to ne esos verajo...

Me silencis.

— Vu komprenez. Esas tre fora. Me ne povas

kunportar mea korpo, olu esas tre pezoza.

Me silencis.

— Tamen olu esos same kam anciena shelo

abandonita. E la anciena sheli esas

trista.

Me duris silentar.

La

princeto

kelke

deskurajigesis, ma lu esforcis

dicar:

49

— Ka vu savas? Esos plezuroza. Me anke observos la steli. Omna steli esos putei kun oxidoza

pulio. Omna steli donos aquo a me por drinkar...

Me silencis.

— To esos tre amuzanta. Vu havos kinacentamilioni de klosheti e me havos kinacentamilioni

de fonteni...

E la princeto anke silentis. Lu ploris.

— Esas ibe. Permisez a me irar sola.

Ma lu itere sideskis, nam lu pavoris.

E lu dicis:

— Ka vu savas...?, mea floro... me responsas pri mea floro... ed olu esas tante debila e tante naiva! Olu nur havas quar mikrega dorni por protektar su kontre la mondo...

E me sideskis, nam me ne plus povis esar stacanta.

La princeto dicis:

— Do, ibe esas... to esas omno...

Dum ula instanti lu dubitis, ma pose lu levis su, e lu marchis per un pazo.

Me ne povis movar me. Nur flava fulmino brilis apud lua maleolo. Lu restis senmova dum

mikra instanto. Lu ne kriis, lu falis lente, quale hachita arboro, sen bruisar pro la sablo.

50

Chapitro XXVII