Мроi Багны (СИ)

Лок╕с - значыць "мядзведзь". Так празвал╕ яго прыморцы, бо ён ствары╝ мядзведзя пасля ╬сёспалення. ╤мя яго брата складваецца з двух каранё╝: "анку" -"сусвет" ╕ "агх╕" - "цмок". Гэта ╝жо з мовы ксайлахск╕х вершн╕ка╝. Яны л╕чаць, што Ангх╕ ╕ яго брат - дзец╕ Цмока, якога вершн╕к╕ завуць таксама Айал-Гач. Вандро╝н╕к. Бл╕зняты нарадз╕л╕ся ад зямной дзя╝чыны, якую Цмок узя╝ у палон ╕ згвалц╕╝. Адз╕н з бл╕знят выгляда╝, як звычайны чалавек, друг╕ ж бы╝ больш падобны да свайго бацьк╕, ён нарадз╕╝ся з выцягнутым╕ зрэнкам╕... Вельм╕ ц╕кавая тракто╝ка семгальскай легенды. Яе па╝днёвы варыянт, як╕ ╕стотна адрозн╕ваецца ад па╝ночнага. Ф╕нал у ксайлахскай легенды давол╕ аптым╕стычны: Бл╕зняты вырасл╕ ╕ вызвал╕л╕ мац╕ з палону, а Цмока заб╕л╕ ╕ пасекл╕ на кавалк╕. Але Айал-Гач не╝м╕ручы, ён мае тысячу ╝васаблення╝ ╕ вяртаецца зно╝ ╕ зно╝... Пра ╝сё гэта можна прачытаць у "Займальнай м╕фалог╕╕" прафесара Дам'яна Рос╕цы, вядомага зна╝ца старажытных легенд ╕ падання╝... А зрэшты не, ужо няможна. Увесь наклад кн╕г арыштаваны, бо а╝тар бы╝ абв╕навачаны ╝ крамоле... На шчасце, з астрога ён выйша╝, але пасаду ва ╝н╕верс╕тэце ╝ яго адабрал╕, ╕ кн╕жк╕ не вярнул╕. Добра, што хоць жывы заста╝ся. Жывы...

Стах ляжа╝, безуважл╕ва ╝тароп╕╝шыся на саламянага "павука", як╕ пагойдва╝ся пад столевай бэлькай. Не╝забаве павек╕ яго пацяжэл╕, ╕ ён ста╝ павольна сасл╕гваць у забыццё. Над Па╝ночнай Багнай гуляла Мроя. Яна выглядала, як простая семгальская дзя╝чына ц╕ кабета - у шэрай св╕тцы ╕ андараку. ╤ косы пад хусткай белыя-белыя, быццам выбеленыя марской соллю. У руцэ яе л╕хтар, як╕ свец╕ць у золкай ╕мгле, як маяк у па╝ночным моры. Яна была тут яшчэ да ╬сёспалення. ╤ Вандро╝н╕к таксама...

"Не аддамо табе нашу Мрою, Айал-Гач! Мы пераможам Цмока ╕ выган╕м яго ╝ Абшары Цемры, адкуль ён прыйшо╝. Прысягаю..."

'Сп╕, мройца, сп╕. А ╝сё, што ты бачы╝ ╕ чу╝ на берагах Рудз╕цы, няхай застанецца з табой'.

---------------------------

* Натхн╕╝ Николай Гумилев:

На скале, у самого края,

Где река Елизабет, протекая,

Скалит камни, как зубы, был замок.

На его зубцы и бойницы

Прилетали тощие птицы,

Глухо каркали, предвещая.

А внизу, у самого склона,

Залегала берлога дракона,

Шестиногого, с рыжей шерстью...

...╕ гэтак далей

╤нспектар

- Чума на гэты горад!

Фраза, што называецца, пав╕сла ╝ паветры - а зрэшты, чалавек, як╕ яе прамов╕╝, н╕ да каго ╕ не звярта╝ся. У гасц╕н╕чным нумары ён бы╝ адз╕н. Юсц╕н Варда - такое ╕мя значылася ╝ ягоным пасведчанн╕ ╤нспектара Тайнай Канцыляры╕ - напа╝ляжа╝ у меднай ванне, звес╕╝шы руку цераз край ╕ ╝тароп╕╝шыся на ╝ласнае калена, якое ╝звышалася над паверхняй вады. На бартах ванны раставала, шыпячы, духмяная пена. ╤нспектар адк╕ну╝ з ╕лба мокрыя валасы ╕ працягну╝ руку да шклянога стол╕ка на каванай ножцы, як╕ стая╝ каля ванны. Намаца╝шы на стальн╕цы капшук ╕ л╕сты тонкай паперы, ён нетаропка скруц╕╝ самакрутку ╕, чыркану╝шы сернай запалкай, раскуры╝ першую за гэты дзень порцыю юклы.

Смал╕ста-саладжавы дымок падн╕ма╝ся да стол╕, змешваючыся з водарам╕ сандала ╕ м╕рры. ╤нспектар ╕мкну╝ся строга кантраляваць колькасць юклы, якую ён выкурва╝ на працягу дня. Зло╝жыванне зеллем магло прывесц╕ да непрыемных наступства╝ накшталт дрыготк╕ ╝ пальцах ╕ мроя╝ наяве, але ╝жыванае ╝ разумных колькасцях, яно праясняла думк╕ ╕ супакойвала нервы. Гэта было менав╕та тое, у чым зараз ме╝ патрэбу агент Канцыляры╕ - ясная плынь думк╕ ╕ душэ╝ны супакой.

╤нспектар адчу╝ нарастальнае раздражненне, ледзь ступ╕╝шы за вароты горада. Гэта бы╝ нават не Асмень, цэнтральны горад Дольнай Зямл╕, у як╕м прысутн╕чал╕ некаторыя зародк╕ цыв╕л╕зацы╕. Гэта бы╝ наскрозь прав╕нцыйны Лемар, дзе ╝ большасц╕ дамо╝ не было нават вадаправода, а па вул╕цах сно╝дал╕ся валы ды як╕, запрэжаныя ╝ вазк╕. ╤нспектар, вядома, мог бы папракнуць сябе ╝ некаторай спешчанасц╕ ╕ прых╕льнасц╕ да стал╕чных выгод. У каменных дамах В╕льска ме╝ся вадаправод з гарачай вадой ╕ газавыя свяц╕льн╕, а дзе-н╕дзе был╕ нават а╝таматычныя пад'ёмн╕к╕ для спадаро╝, як╕я ленавал╕ся ╝зб╕рацца па лесв╕цы на сва╕х два╕х. Па стал╕чных вул╕цах нас╕л╕ся двухмесныя ╕ чатырохмесныя 'пс╕лы" ╕ лёгк╕я павозк╕, запрэжаныя пародз╕стым╕ скакунам╕, а цяглавых яка╝ не трымал╕ нават у рабочых кварталах. Зрэшты, у пара╝нанн╕ з Царгорадам нават В╕льск выгляда╝ глухменню. Прав╕нцыя...

Адкамандз╕ро╝ваючы ╤нспектара ва ╬сесвяцк╕ гарн╕зон, Алех Валога папярэдз╕╝ яго аб агульнай адсталасц╕ па╝ночнага прымор'я ╕ адпаведна, адсутнасц╕ належнага ╝зро╝ня камфорту. ╤нспектар прыня╝ гэтую вестку па-ста╕чнаму, адзначы╝шы ╝ думках, што ён усё ж мае права на элементарныя выгоды. У прыватнасц╕, на гарачую ванну, падагрэтае в╕но ╕ цёплыя ручн╕к╕ пасля стомнай дарог╕.