Дзя╝чынка ╝зяла яго пад руку, ╕ яны паспешна рушыл╕ прэч ад храма. Суддзя ашалела глядзе╝ ╕м услед. 'Ах ты, поскудзь! - вылая╝ся ён у думках. - Божухна, ня╝жо ты дазвол╕ш?..' Пачу╝шы за сп╕ной нейкую валтузню, суддзя аз╕рну╝ся. Дзячок, бразгаючы ключам╕, дбайна замыка╝ дзверы храма. ╤ тут суддз╕ прыйшла да галавы адна ╕дэя. Ён ступ╕╝ да дзячка ╕ прыня╝ся нешта шаптаць яму на вуха.
***
Ян ╕ Нара адышл╕ ╝жо давол╕ далёка ад храма, кал╕ ╕х нагна╝ дзячок.
- Стойце! Чакайце! - крыча╝ ён.
Яны спын╕л╕ся. Дзячок злёгку засопся ад хуткага бегу.
- Рахманасць ╕ чалавекалюбства Вышняга не ведаюць межа╝, ╕ сягоння Ён закл╕кае вас ╝ аб╕цель сваю, каб здабыл╕ вы там прытулак, - сказа╝ ён.
- У як╕м сэнсе? - спыта╝ Ян
- Здаецца, ён прапано╝вае нам заначаваць у храме, - прашаптала дзя╝чынка.
- За як╕я так╕я заслуг╕? - хмыкну╝ Ян.
- Ц╕ ведаеце вы слова "м╕ласэрнасць"? - спыта╝ дзячок.
Ян пах╕та╝ галавой.
- Веда╝, ды забы╝ся. Хадзем, Нара.
- Ды пачакайце ж! - ускл╕кну╝ дзячок, к╕даючыся следам. - Вы, пэ╝на, не разумееце. Гэта мой уласны пачын. Афяра дзеля ратунку душы маёй грэшнай. Кожны дзень я аказваю пас╕льную дапамогу ╝с╕м пакры╝джаным лёсам - сляпым ╕ кульгавым, бязног╕м ╕ нямоглым, залатушным ╕ пракажоным. А таксама п'яным ╕ здурнелым. А з надыходам халадо╝ у нашым храме начуюць бяздомныя, атрымл╕ваючы ╕ прытулак, ╕ ежу.
Тут дзячок трох╕ зман╕╝. Храм не начлежка, а раздачай бясплатнай пол╕╝к╕ займаецца Служба Грамадскага Нагляду. Але шано╝ны суддзя так шчодра заплац╕╝, а ад прав╕л можна разок ╕ адступ╕цца. Адз╕н-адз╕ны разочак. Гэта, канечне, грэх, але ён неадкладна пойдзе да споведз╕ ╕ шчыра пакаецца, як тольк╕ яго духо╝н╕к вернецца ╝ Лемар.
- Абыдземся як-небудзь, - сказа╝ Ян.
- Ну, Ян! - зашаптала дзя╝чынка. - Я ведаю, што табе не падабаюцца храмы, але ╝жо пачынае шарэць, а нам трэба дзесьц╕ заначаваць. Начлежку зачын╕л╕, а прас╕цца ╝ чужыя дамы я больш не жадаю.
- ╤сц╕ну чую з вусна╝ гэтага дз╕цяц╕, - за╝см╕ха╝ся дзячок.
Падабра╝шы рызу, ён нак╕рава╝ся ╝ бок храма. Дзя╝чынка рушыла ╝след за ╕м, цягнучы за руку Яна.
Вузкая, як цясн╕на, вул╕ца, якая вяла да храмавай плошчы, была пустынная. У с╕н╕х прыцемках мякка свяц╕л╕ся вокны дамо╝ - на снезе ляжал╕ бурштынава-жо╝тыя прастакутн╕к╕ святла, а паласа вечаровага неба па-над дахам╕ была ╕льдз╕ста-зялёнай. Ноч абяцала быць марознай. На рагу вул╕цы чорным сцярвятн╕кам прыта╕л╕ся пахавальныя драбы, напалову запо╝неныя целам╕. Калматыя як╕, запрэжаная ╝ воз, неспакойна фыркал╕, трэсл╕ грывам╕ ╕ рыл╕ капытам╕ снег - паганяты ╕х ледзьве стрымл╕ва╝. Дзячок, праходзячы м╕ма, накрэсл╕╝ ╝ паветры Знак Усявышняга ╕ прамармыта╝ словы мал╕твы. Як╕ непако╕л╕ся. Жывёл турбавала не тольк╕ прысутнасць мерцвяко╝. Тут было штосьц╕ яшчэ. Дакладней, хтосьц╕. Ц╕ то сабак╕, ц╕ то г╕ены. Яны перасо╝вал╕ся на задн╕х нагах, нязграбна валюхаючыся ╕ завальваючыся наперад. ╤х целы был╕ пазба╝леныя по╝сц╕, а ашчэраныя мызы з пляскатым╕ насам╕ ╕ вузк╕м╕ зенкам╕ мел╕ мярзотнае падабенства з чалавечым╕ тварам╕. Вакол пахавальных драба╝ сабралася цэлая зграя гэтых ╕стот. Адны сядзел╕ на снезе, задра╝шы вастравух╕я галовы, як сабак╕, як╕я выюць на месяц. Друг╕я швэндал╕ся побач, як быццам чакаючы. Людз╕ ╕х не бачыл╕, але як╕ адчувал╕ ╕х прысутнасць ╕, злуючыся, грызл╕ цугл╕, грозна паводзячы рагатым╕ галовам╕ - паспрабуй тольк╕ кран╕!..
Вобраз атрыма╝ся настольк╕ ярк╕м, што Ян замарудз╕╝ крок ╕ правё╝ далонню па твары, быццам адганяючы насланнё. Гэта ж трэба, зно╝ разгулялася. Як днём раней, кал╕ да ╕х падышо╝ Гаспадар Вул╕ц са сва╕м╕ галаварэзам╕. Жывенька так, рознакалярова, як мроя наяве. Зрэшты, гэта сон наяве ╕ ёсць. Падманка. Бывае часам. А пачалося не так да╝но, восенню. У лагеры Братчыка╝. Ён зляка╝ся тады не на жарт, вырашы╝, што губляе розум. Ды Во╝чак супако╕╝. Сказа╝, што такое бывае ╝ людзей, як╕я страц╕л╕ зрок. Як чалавек, як╕ страц╕╝ руку, часам адчувае сваю адсечаную канечнасць, якой да╝но ╝жо няма.
- Ян, з табой усё добра? - занепакоена спытала Нара.
- Лепей не бывае, - сказа╝ ён.
Во╝чак каза╝, што з часам гэта пройдзе. А няхай бы не праходз╕ла. Лепей так, чым по╝ная цемра. Першыя тыдн╕ был╕ пеклам. Л╕та абыходз╕лася з ╕м, як з дз╕цём. Слепата зраб╕ла яго бездапаможным, быццам ён зно╝ ста╝ маленьк╕м хлопчыкам, якому старэйшая сястра дапамагае апранацца, расчэсвае валасы, упрошвае паесц╕. Ён бая╝ся, што цемра захл╕сне ╕ яго сны таксама. Яму часта сн╕лася, што ён губляе зрок, ╕ тады ён прачына╝ся з крыкам. Але паступова цемра стала набываць нейк╕я абрысы. Ён ужо пача╝ трох╕ арыентавацца. Мог ужо апрануцца без старонняй дапамог╕ альбо адшукаць гарлач з вадой, кал╕ яму хацелася п╕ць. ╤ нават вызначыць, кал╕ свец╕ць сонца, а кал╕ неба зацягнута хмарам╕. Нядрэнна для сляпога. Але ╝сё ро╝на гэта не жыццё. ╤снаванне, як чарвяк╕ жывуць. У яго адабрал╕ ╝сё, акрамя права самому выбраць дзень ╕ час сваёй смерц╕. Дзякуй, Алех...
- Вось мы ╕ прыйшл╕, - бадзёрым голасам сказа╝ дзячок. - Асцярожна, тут прыступк╕.