Пантофля Мнемазіны

Канкістадор, ён жа стары маразматык, ён жа доктар навук Люцыян Станіслававіч Корвус, былы намеснік загадчыка рэспубліканскага тубдыспансера, сядзеў за лабараторным сталом і задумліва круціў у пальцах падвялую разлапістую някідкую кветку. “Чырвоны дракон”... Ніякая не чароўная расліна, ніякая не панацэя... Але падштурхнула думкі ў патрэбным напрамку, дзякуй святой Маргарыце. Толькі... Не ўсякія веды мож­на аддаваць у агульнае карыстанне. А той, каму патрэбныя адказы, хай прыедзе ў Апошні Прытулак.

Раздзел адзінаццаты. ВІРЫНЕЯ Ў ЗАЛЮСТРОЎІ

Людзі спаконвек баяцца нязвыклага. Калі замест аднаго дзіцяці нараджаюцца два. Калі дзіця нараджаецца з зубамі. Нават калі хтось занадта доўга жыве. Ці не з дапамогай нячыстай сілы? Калі ў 1720 годзе на Валыні была маравая пошасць, мешчукі мястэчка Красілава, шукаючы вінаватага, успомнілі пра стодваццацігадовую Проську Каплунку. Усё вялікае сваяцтва доўгажыхаркі на чале з зяцем Хведарам Млынаром не дало рады... Няшчасную схапілі, закапалі па плечы ды спалілі. Ды яшчэ і зяця змусілі аддаць камень са свайго млына, каб наваліць на месца спалення “вядзьмаркі”.

І вось чаму вінаватых звычайна шукаюць не сярод уладных падлюкаў, а пабліжэй ды паслабей? Каб учыніць свайму ж суседу “крышталёвую ноч” альбо “справу ўрачоў”.

Я ехала на заднім сядзенні Мацеевага “Форда” ў настроі самым адчайным. Ва ўласную кватэру пабаялася зайсці. Тэлефон так і не ўключыла. Я не ведала, што са мной будзе, калі сустрэнуся з уваскрэслым мужам. Растану, як Снягурка, выскалюся, як Валькірыя, альбо пайду на другі заход “распавядзі мне ўсё-усё-усё, ды так, каб я паверыла”.

Свет рассыпаўся на пікселі.

Я не ведаю, хто такі мой муж.

Я не ведаю, хто такая я.

Я не ведаю, куды і нашто еду. Чаму еду з Мацеем. Чаму зараз гляджу ў спіну былога аднакласніка, які кіруе сваё аўто па маршруце, пракладзеным чароўным трусам проста ў нару ў сюрэалістычны свет, а не звіваю гняздзечка з аднойдзеным Корвусам. Ці там ён Капытко?

Як ружу ні назаві, яна пахне ружай, казала непаўналетняя Джульетка падшыванцу Рамэа.

Праўда, наконт шкіпінару альбо дзягцярнага мыла тое ж спраўджваецца - як ні называй, смярдзіць.

- Там каля цябе тэрмас мусіць быць, з гарачай гарбатай, - усё яшчэ халаднавата прамовіў Мацей, углядаючыся ў чорны абрус асфальта, прашыты белымі ніткамі разметкі. - Канапкі ў зялёным пакеце. Шампанскага, прабач, у маёй фрэнд-зоне няма.

Я ледзь здушыла істэрычны смех.

- Што такое? - незадаволена папытаўся Салома з прыхаваным адценнем трывогі - ці не ўчыню зараз сапраўдную істэрыку.

- Ды так... - прамовіла я яму ў спіну. - Нядаўна мае калегі гісторыю распавядалі. Адзін мужык з нашай метроўскай адміністрацыі паехаў у Індыю. Яму параілі: лепей за ўсё везці з сабой наша шампанскае. Добра, ён узяў, ды яшчэ выпендрыўся - самае дарагое, “Князь Галіцын”, ці як там, у белай бутэльцы. Прыязджае. Індусы праўда кідаюцца да ўсіх “руса турыста”, выкупляюць “Савецкае шампанскае”. А ў мужыка не бяруць. Не тое, кажуць. Ён не можа зразумець, у чым схібіў. А пасля сябар, які ў індусаў працаваў, завёз яго на фабрыку па апрацоўцы смарагдаў. І мужык пабачыў, што іх там робяць з зялёных бутэлек з-пад “Савецкага шам­панскага”. Толькі ў Савецкім Саюзе такія бутэлькі выпускалі, з тоўстым дном... І вось уяві сітуацыю: прыязджае наш турыст і набывае пярсцёнак з сапраўдным індыйскім смарагдам. І гэтая каштоўнасць робіцца сямейным скарбам, і пераходзіць з рук у рукі... А гэта проста зялёнае шкельца ад бутэлькі “Савецкага шампанскага” вярнулася на радзіму...

Я гаварыла як мага больш весела, анекдот жа... Але Мацей не хмыкаў, не смяяўся... Маўчаў, трымаў стырно і кінуў толькі адно:

- Ну, я зразумеў тваю пакаяльную алюзію, п-пра шкельцы, якія пры належнай ап-працоўцы і геройскім флёры ідуць за каштоўнасці. Але ведаеш, Вірынея, калі б людзі кахалі толькі смарагды, чалавецтва вымерла б. Бо ў асноўным тут усе - аскалёп-пкі вялізнай раст-трушчанай бутэлькі. Не знаю толькі, з-пад чаго, але наўрад з-пад добрага шампанскага.

І зноў замоўк.

А мне і не было што запярэчыць. Ну, аказаўся Корвус не тым, за каго выдаваў. Шкельцам, а не каштоўным камянём. Калі маё каханне сапраўднае - гэта не перашкода... Буду далей кахаць спецназаўца ці хто ён там яшчэ... А Мацей - у фрэнд-зоне. Сябар. Верны. Ахвярны.

Што ж мне пагана так?..

Апошні Прытулак паўстаў перад намі высокім бетонным плотам са скруткамі калючага дроту наверсе. Зусім як у фанфіку. Прысада з гонкіх соснаў. Асфальт у трэшчынах. Жалезныя вароты. Шыльдачка “Уваход забаронены. Тэрыторыя ахоўваецца”. Сабачы брэх з-за плоту... Разбітая цэгла ў траве, старая, чырвоная, як чыесь парэшткі. Злосны сабачы брэх, ад якога адразу няўтульна. А гругання тут... Як на могілках.

Хаця, калі верыць аповеду Бруднага Ублюдка, там, за плотам, будуць і могілкі.

А я ж уяўляла, што тут руіны...