Персонажи карельской мифологической прозы. Исследования и тексты быличек, бывальщин, поверий и верований карелов. Часть 1

Karu peitos pidäy ziivattoo, a sit ku opitah, sit heile tulou ziivattu kodih.

Peitäy i ristikanzan. Pavsois ylen hyvä neidine oli, hänen peitti, meccäh peitti. Ei loiton olluh kyläspäi. Ecitäh joga sijaine, jo kirmtah, dai kaikelleh opitah – ei kuulu ni nävy ei. Sit vaigu opittih hyvät tiedoiniekat, händy lövtih: aidoo vaste vai nojoau, aijanrizus! Näikö! A hengis löytih… Kuu ecittih, ei vähä! Ni vovse ei löytä! Vai opittih – sraazu! En tiije mi on cuudoloi! Meccähini!

Черт в укрытии держит животных, а как поколдуют, тогда возвращается, приходит животное домой.

Прячет и людей. В Павшойле очень хорошая девушка была, ее спрятал, в лесу спрятал. Недалеко от деревни было. Обыскали каждое местечко, уже кричат и по-всякому пробуют – не слышно и не видно. И как только поколдовали сильные знахари, ее нашли, около забора только лежит, в хворосте у забора! Посмотри-ка! А живую нашли… Месяц искали, это не мало! Совсем не находили! Только поколдовали – сразу! Не знаю, что за чудо! Леший!

ФА. 3463/41. Зап. Иванова Л. И., Миронова В. П. в 2000 г. в д. Лахта от Артамоновой М. Н.

141

Лес спрятал парня

Yksi mies tuossa tupasessa. Meccä peitti. Nuorena poigana, moamo tsakkai poigoa pahalla sanalla. Poiga kado kylästä, kolme yötä, kolme päiveä. Ruvettih molimah ta koldunoita etsimäh. Huomisoamulla tuodih poiga. Ku läksin, nii “Tule tän, tule tän“, jogu metsäh vetäy. Täss’ on, ku molitta, nii toin tänne. Biesa otti, šanotah.

Один мужчина из той избы. Лес спрятал. Молодым парнем мать обругала сына плохим словом. Парень пропал из деревни на три ночи и три дня. Стали молиться да колдуна искать. На следующее утро принесли парня. Как пошел, говорит, будто кто-то в лес тащит: «Иди сюда, иди сюда!» Раз молились, то принес обратно! Бес взял, говорят.

НА. 5/6. Зап. Кауконен В. в 1943 г. в д. Паданы от Ванойнена Т.

142

Сын лешего взял девушку в жены

Libo täd’ä, oli yksi t’yt’t’o. Ukolla da akalla aino fyffö. A hyö heinyä niitettih kezälTä, no i oldih ymbäri ciilahaizet. A muamo konza ollou sen fyffäreh, sanon: “Ota meccähine“. T’yt’ärd’ä on sanon. No hyö kun lähtiettih heinäPPä, hänePPä t’yt’är kado. T’yt’är kado, ecitäh, ecitäh, kun eule, kodihpäin läksi, t’yt’ärd’ä ei ole. Ei nimissä löyvetä, ecitäh, ecitäh, lähtiettih niin kodih. Zaleijah, ifkietäh, ecitäh, kun ei ole. Moni päiviä dai vuozi ecittih, vuozi ecittih, ei löyvetä. Toizena vuodena kun lähtiettih sih paikkah heinäPPä dai ken ollou hänePPä juohattan, što vot mie siula löyvän PyPPären. Akka sielä ken ollou hänePPä sanon. “Mäne t’änäpiän’ä heinäPPä sih kohtah, missä työ olija, t’yt’är mis Vä kado“. No, akka i läksi. Akka kun mäni sinne, kun ruvettih niittämäh, kuulou: kirguu: “Ma-a-ma, ma-a-ma, tule ottamah milman, mama, mie olen siun Annuska“… A meccähini kirgu: “Propal moja Annuska“. Ei voi männä ciilahikkoh, ciilahaizie varajau. Ei voinun ottua siel’d’ä Annuskua. No, konza lapsen kera se jäi /meccähini/, kun läksi jälelläh. A lapsi jäi, a akan lykkäi ciilahikkoh. Ice piäzi. No a siidä kun akan ciilahikkoh lykkäi, muamo da tuatto käydih ottamah… Kodih kun tuodih, vielä oli rahvasta, monet sielä tiijettih /luadie, kolduija/, pietettih, stoby ei käviz /meccähine/. Illalla kun muate venytäkseh, i tulou kirgumah ikkunan alla: “Annuska, idi domoi, reb’onok placet! Annuska, idi domoi, reb’onok placet!“ Se meccähini, meccähini, poiga se meccähizen. A sidä na tretije sutki lykkäi katoksella, puolen halgai lasta, lykkäi. Sielä kun huomeneksella noustih, kacottih: puoli lasta on lykätty katoksella. Meccähini lykkäi. Vot monet tiijettih.