PMEG_15.0.3_provizora_PDF_24_Marto_2019

haroj de nedifinita koloro^M20 La haroj havis kiel econ nedifinitan koloron.

Proksime de ili staris ankoraŭ alia figuro de triobla grandeco. ^FA2105 La figuro estis trioble granda.

Konsisto

De rilate al ne-aga O-vorto povas montri konsiston:

Li donis al ŝi bukedon de rozoj. La bukedo konsistis el rozoj (bukedo da rozoj havus iom alian signifon, §12.3.3.2).

Tie malsupre kuŝas Germanujo, kiu iam estis kovrita de plej densa reto de fervojoj kaj kanaloj. ^{FA3 55} La reto konsistas el fervojoj kaj kanaloj.

La ŝipoj staris envolvitaj en fumo de pulvo. ^FA2110 La fumo konsistis el pulvo.

Origino

De rilate al ne-aga O-vorto povas montri originon aŭ devenon:

Francisko de Asizo = tiu Francisko, kiu devenas de la urbo Asizo

= Francisko el (§12.3.5.2) Asizo

De la flanko (de iu), kaj similaj esprimoj, povas montri originon kun nuanco

de respondeco:

Mi respondis al li, ke mi tion ĉi ne povas konsenti, ĉar ĝi estus mal- modestaĵo de mia flanko. ^L1153 Mi farus malmodestaĵon (pri kiu mi devus respondeci).

Vi ne rigardos ja ĝin kiel maldelikatecon de mia flanko, se [...] mi de- mandos pri kelkaj neeviteblaj detalaĵoj. ^M125

Mezuro

Ĉe ne-aga O-vorto, de povas montri mezuron:

La knabo havis la aĝon de nur ses jaroj.^{FA4 208} La aĝo estis granda je nur ses jaroj.

Vojon de tri tagoj ni iros en la dezerton.^{Er 8} La vojo estas tiel longa, ke daŭras tri tagojn iri ĝin.

En la daŭro de kelke da minutoj mi aŭdis du pafojn.^{FE 40} La daŭro estis longa je kelke da minutoj.

Formovo, aparteco

Iafoje de povas montri formoviĝon aŭ apartecon, kiam ĝi rilatas al ne-aga O- vorto:

Rekta linio estas la plej mallonga vojo de unu punkto al alia. La vojo kondukas for de unu punkto.

En unuhora distanco de nia kabano [...] staris la malgranda pre- ĝejo. ^FA1232 La kabano kaj la preĝejo estas apartaj je unu horo.

Perverba priskribo de ne-aga O-vorto

Ĉi-antaŭe ĉiuj de-esprimoj rilatis al O-vortoj kiel rektaj priskriboj de ili, sed rilate al ne-agaj O-vortoj de-esprimo ankaŭ povas aperi kiel perverba pri- skribo (§25.1.1) de subjekto:

Tiu libro estas de Karlo. De montras apartenon, posedon. Pli ofte oni uzas aparteni + al: Tiu libro apartenas al Karlo.

Tiuj du arboj estas de malsamaj specoj. De montras ecojn.

Feliĉa vi estas, ho lando, se via reĝo estas de nobla deveno. ^ft-¹⁰ De montras originon.

12.3.2.4. De rilate al participo Aktiva participo

Ĉe aktiva participo (§28) kun A-finaĵo aŭ E-finaĵo, de-esprimo havas la samajn signifojn kiel ĉe verbo (§12.3.2.1):

Ni estis vojaĝantaj de lando al lando. = ...vojaĝis de lando al lando.

Ruĝiĝinte de honto ŝi forkuris. = Post kiam ŝi ruĝiĝis de honto...

Ne parolu al li antaŭ ol li estos trankviliĝinta de la ŝoko. = ...antaŭ ol li trankviliĝos de la ŝoko.

Aktivaj participoj kun O-finaĵo (§28.3) montras personon (iafoje aĵon), kiu faras, faris aŭ faros agon. Ĉe tiaj vortoj de-esprimo ĉiam montras la sencan objekton de la ago:

Venu, ni atendas vin, Savonto de la mondo.^{FE 22} La savanto savos la mondon. De montras objekton.

La konfesantoj de unu religio estas samreligianoj.^FE37 Ili konfesas unu (saman) religion.

Ĉiuj loĝantoj de regno estas regnanoj. ^{FE 37} Ili loĝas la regnon.

Pasiva participo

Rilate al pasiva participo (§29.1), de plej ofte montras sencan subjekton, aganton:

Ŝi estas amata de ĉiuj.^FG Ĉiuj amas ŝin.

Tiu ĉi komercaĵo estas ĉiam volonte aĉetata de mi. ^{FE 25} Mi aĉetas la komercaĵon.

La surtuto estas aĉetita de mi, sekve ĝi apartenas al mi. ^{FE 25} Mi aĉetis la surtuton.

La ŝuldoj de mia filo ne estos pagataj de mi. ^FE25 Mi ne pagos la ŝuldojn.

Li staras kvazaŭ frapita de fulmo.^Rt92 Ŝajnis, kvazaŭ fulmo frapis lin.

La montoj estis kovritaj de neĝo.^FA1211 Neĝo kovris la montojn.

La tempo fluis ne rimarkate de ili.^FA2146 Ili ne rimarkis la fluon de la tempo.

Ili estas konatoj de mi. Ili estas personoj, kiujn mi konas.

Oni ankaŭ povas uzi fare de, se oni volas tre klare montri, ke temas pri aganto: La infano estis forprenita fare de lapatrino. Sed tio malofte necesas ĉe pasivaj participoj.

Se oni volas uzi alisignifan de-esprimon ĉe pasiva participo, oni ordinare devas tion montri klare per disde, for de, el de, ekde aŭ simile: